Thú vui thưởng thức cốm trái mùa của người Hà Nội

Cốm sai vụ, đắt mà vẫn đông khách tìm mua

Cốm tươi không phải là thức quà của mùa hạ. Nghĩ đến cốm, người ta thường nhớ về quãng thời gian mùa thu dịu mát, trời trong xanh và lãng đãng mây trắng nhẹ nhàng. Thế nhưng, sự thật là cốm tươi bây giờ gần như có quanh năm. Khi những cánh đồng lúa đến vụ gặt, một mùa cốm mới lại theo chân những gánh hàng rong, tràn về trên khắp các ngõ phố Hà thành.

Vị cốm dẻo, thơm và thanh mát nhưng vào cái mùa nóng nực nhất trong năm, lúc người ta đang sống vội hơn thì việc nhâm nhi những hạt cốm mộc như một thú vui tao nhã, có lẽ được xem là điều không phải lúc.

Những hạt cốm xanh óng ánh chút nắng vàng mùa hạ.

Thế nhưng trên phố, các bà, các chị vẫn săn đón cốm trái mùa. Người yêu cốm và thích sự tao nhã, vẫn dành thời gian ăn cốm mộc theo đúng nghĩa. Thế nhưng, món được yêu thích hơn cả trong những ngày này có lẽ là chè cốm.

Chị Lệ Thùy (Cầu Giấy, Hà Nội) tâm sự: "Gia đình mình rất thích ăn cốm. Mùa hè ăn cốm tươi không thì hơi nhạt miệng nên mình hay làm chè cốm nấu vừa đường và không đặc. Nấu như vậy, cốm vẫn giữ được vị thơm, dẻo và chè cốm ăn cũng mát và lạnh, giúp giải nhiệt ngày nắng nóng".

Trong khi đó, với một thực khách khác, cốm tươi thường không giữ được lâu nên mỗi lần mua về, chị thường dùng nấu chè hoặc đồ xôi, làm thành món lót dạ buổi sáng.

Dù đang giữa hè nhưng nhiều người vẫn lòng vòng chạy xe, tìm mua một chút cốm tươi.

Khách mua vẫn đông chẳng khác nào chính vụ cốm.

Những bọc cốm thường được gói bằng lá ráy.

Mua cốm về làm xôi, nấu chè thì hẳn không thể mua chơi một vài lạng như khi ăn cốm mộc. Vì thế, giá cốm mùa hạ dù đắt đỏ, dao động từ 200.000 đến 250.000 đồng/kg vẫn rất đông khách hỏi mua và khi đã ưng giá, khách thường mua khá nhiều.

Giá cốm dù đắt nhưng thực khách vẫn chẳng mấy ai nề hà. "Cốm là món quà ăn chơi nên dù rất thích, gia đình mình cùng lắm một tuần nấu chè cốm một lần. Tính ra nếu mua 2-3 lạng cốm/lần cũng không phải quá đắt đỏ".

Những chiếc lá ráy đong đầy cốm tươi thơm ngát.

Những chiếc lá sen hiếm hoi được người bán giữ gìn cẩn thận để bọc ngoài cốm tươi.

Nhờ đông khách, nên những người bán hàng rong cốm thời gian này đều khá chạy hàng. Bà Là (một người bán cốm ở làng Vòng) tâm sự, có ngày đông khách, bà bán về sớm mà vẫn kiếm lời 500.000-600.000 đồng.

Theo lời bà, bây giờ làng Vòng ít người làm cốm tươi, nhất là lúc này thì không ai làm vì cốm vụ lúa chiêm thường không ngon và năng suất bằng vụ mùa. Vì ít người làm, đông người mua nên giá cốm mới bị đẩy lên cao hơn một chút. "Thế nhưng cũng ít người còn mặn mà chuyện sản xuất hay đi bán cốm lắm vì bây giờ có nhiều nghề khác cho thu nhập cao hơn", bà Là nói thêm.

Chị em mách nhau cách chọn cốm trái mùa

Cốm mùa hạ cũng không phải dễ tìm. Ở làng Vòng, người dân thường làm cốm lúc chính vụ, quãng thời gian này, họ hay đặt hàng ở bên Mễ Trì rồi cất buôn về.

Cốm mùa hạ đã ít và để chọn được mẻ cốm ngon lại càng chẳng dễ dàng. Theo nhiều bà nội trợ, mua cốm lúc này, khách hàng phải lưu ý rất nhiều điều.

Theo chị Thùy, cốm không chất bảo quản chỉ để tươi được 1-2 ngày. Vì thế, nếu hỏi người bán thấy cốm để được lâu thì không nên mua. "Hơn nữa khi đi mua cốm thì nên mua vào buổi sáng, càng sớm càng tốt vì khi đó cốm còn tươi, độ dẻo tốt, không bị cứng và kém thơm ngon như cốm bán buổi chiều", chị Thùy nói thêm.

Theo chị Thùy, mua cốm thì nên mua vào buổi sáng sớm.

Trong khi đó, chị Lan Anh (Ba Đình, Hà Nội) lại cho rằng, khi mua cốm, nên chọn những gói cốm hạt đều, bóp nhẹ hạt cốm thấy dẻo tay, hạt mỏng, dậy mùi thơm.

"Mùa hè, cốm thường không được gói bằng lá sen mà thay bằng lá ráy. Cốm lúc này tuy không có mùi thơm của sen già nhưng nếu ngửi thấy mùi hôi hoặc lớp lá bọc bên ngoài không có mùi thơm tươi mát của cốm thì không nên mua".

Chị Lan Anh cũng cho rằng, cốm tươi khi mua về nên ăn ngay, tránh để trong ngăn mát tủ lạnh khiến cốm bị cứng lại.

Theo chị, người "sành ăn" thường sẽ thích loại cốm hạt mỏng như lá me. Chúng là những mầm nếp bay ra trong khi đang sàng cốm sau đợt giã cuối. "Loại cốm này số lượng bao giờ cũng ít và đắt tiền. Mùa hè thường ít gặp nên nếu trên phố có gặp ai bán, nhất lại với giá "mềm" thì mình sẽ cân nhắc vì rất có thể đấy là cốm cũ".

Những hạt cốm xinh xắn như những viên ngọc nhỏ mát mắt.

Một vị khách hàng khác lại cho rằng, để phân biệt đâu là cốm tươi mới làm ra, thực khách nên chú ý đến màu sắc của cốm. "Màu cốm phải trong xanh nhẹ nhàng, không vàng ươm hoặc cũng không xanh ngắt. Như thế đảm bảo là cốm mộc, không nhuộm hóa chất. Nếu ngửi thấy mùi thơm nữa thì chắc chắn là cốm tươi mới làm".