Thơ ca tạo ra giá trị tinh thần cho dân tộc

Tại sự kiện chính của Ngày Thơ Việt Nam lần thứ 21 - Đêm thơ Nguyên tiêu 2023 vừa diễn ra vào tối 5/1, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh: "Tôi vui mừng khi nhận thấy, vừa qua phần lớn các nhà thơ đã nhập cuộc với ý thức trách nhiệm cao trước hiện thực phát triển phong phú và sâu sắc của nước nhà. Tôi biết các nhà thơ đã có mặt ở Trường Sa, đã lên biên giới, lặn lội vào các vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn để chứng kiến, trải nghiệm, phản ánh và chung tay cải thiện hiện thực. Tôi rất xúc động vì nhiều nhà thơ cùng với nhân dân mình, nhà nước mình trong đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng Tổ quốc cũng như sát cánh với cả nước chung tay khắc phục thiên tai, phòng, chống đại dịch Covid-19".

Nhấn mạnh thực tiễn đòi hỏi nhà thơ cần tham gia tích cực vào đời sống xã hội, Trưởng Ban tuyên giáo cho rằng nhà thơ cần nhập cuộc sâu hơn, sát hơn để nghe kỹ hơn, nhìn tinh tường hơn, cảm nhận và phản ánh chính xác hơn những vấn đề đang diễn ra trong đời sống xã hội cũng như trong tâm tư của mỗi cá nhân. Khi động cơ sáng tác và tinh thần yêu thương, xây dựng, thì người đọc sẵn sàng đón nhận, sẵn sàng đặt lòng tin vào tác phẩm ấy, vì họ cảm nhận được sự phản ánh, thiện cảm tỏa ra từ trái tim của tác giả.

Theo Trưởng Ban Tuyên giáo, hiếm dân tộc nào trên thế giới mà trong lịch sử phải đương đầu với nhiều cuộc chống xâm lăng như dân tộc Việt Nam ta. Và thực tiễn lịch sử đã cho thấy, hiếm dân tộc nào lãng mạn như dân tộc Việt Nam. Chúng ta có tướng soái làm thơ, có chiến sĩ là nhà thơ, và những vị vua là nhà thơ. Và chúng ta đã chứng kiến biết bao chiến sỹ cách mạng cũng là những nhà thơ tiêu biểu của đất nước, của dân tộc. Thơ ca được làm ở các lao tù của đế quốc, thơ ca được sáng tác trên suốt chặng đường hành quân của cán bộ, chiến sỹ và nhân dân ta. "Bên cạnh dòng thơ ca chống ngoại xâm, chúng ta có thơ ca tham gia vào xây dựng kiến thiết đất nước khi hoà bình. Chúng ta có thơ ca tham gia xây dựng kiến thiết đất nước khi hòa bình, chúng ta có thơ ca tham gia vào công cuộc đổi mới đất nước để bắt nhịp cùng xu thế phát triển của thời đại. Thơ ca như thể hòa quyện với dân tộc ta, trở thành một phần không thể thiếu của mỗi người Việt Nam", đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa nói.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam cho biết, trước đây, UNESCO đã vinh danh và cùng kỷ niệm năm sinh/năm mất của các nhà thơ, nhà văn hoá lớn như Nguyễn Trãi, Nguyễn Du. Năm 1990, nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, UNESCO đã vinh danh Người là “Anh hùng giải phóng dân tộc, Nhà văn hóa kiệt xuất của Việt Nam”. Những sự vinh danh đó cho thấy sứ mệnh của những nhà thơ Việt Nam và sự đóng góp của họ trong việc tạo ra những giá trị tinh thần cho dân tộc và cho nhân loại.

Đó là sự vinh danh vẻ đẹp sáng tạo, vinh danh tư tưởng nhân văn, vinh danh tinh thần sống của con người Việt Nam và vinh danh một nền văn hoá độc lập và khác biệt mà thơ ca chứa đựng và lan toả. "Trong lịch sử lớn của dân tộc có lịch sử của thơ ca. Các nhà thơ Việt Nam hết thế hệ này đến thế hệ khác đã đi cùng dân tộc trên mọi chặng đường. Với quyền lực của ngôn từ, với vẻ đẹp của tư tưởng nhân văn và bản lĩnh của mình, thơ ca đã đi qua mọi thách thức, mọi đe doạ và đi qua cả cái chết để mang vẻ đẹp và niềm kiêu hãnh bước vào từng ngôi nhà trên xứ sở chúng ta và nhóm lên ngọn lửa của tình yêu thương con người và những giấc mơ đẹp đẽ cho mảnh đất này", nhà thơ Nguyễn Quang Thiều nhấn mạnh.

Có thể nói, sau nhiều năm dừng tổ chức do dịch Covid-19, công chúng yêu thơ đã được thưởng thức một đêm thơ Nguyên Tiêu xúc động, sâu lắng với nhiều tác phẩm thơ nổi tiếng, để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng bạn đọc của nhà thơ Chính Hữu, Xuân Diệu, Hoàng Cầm, Bằng Việt, Trần Đăng Khoa, Phan Thị Thanh Nhàn, Nguyễn Việt Chiến, Nguyễn Bình Phương… và nhiều tác phẩm của các nhà thơ trẻ như Đoàn Văn Mật, Lý Hữu Lương… Các tác phẩm này được thể hiện qua phần trình bày của các nhà thơ, các nghệ sĩ như NSND Thúy Mùi, NSƯT Thu Hà...

Đêm thơ Nguyên tiêu đem đến công chúng 21 bài thơ của 21 tác giả nhiều thế hệ, biểu trưng cho lần thứ 21 Ngày thơ Việt Nam được tổ chức. Các tác phẩm thơ được thể hiện với nhiều hình thức như trình diễn, đọc thơ, ngâm thơ, hát ca khúc phổ thơ hấp dẫn, đặc sắc. Trong đó, có thể kể đến các tác phẩm của những nhà thơ nổi tiếng như “Giá từng thước đất” (Chính Hữu), “Biển” (Xuân Diệu), “Đường chúng ta đi” (Xuân Sách), “Về Hương Sơn năm sơ tán ấy” (Bằng Việt), “Con đường” (Phan Thị Thanh Nhàn), “Thơ tình cuối mùa thu” (Xuân Quỳnh), “Hạt gạo làng ta” (Trần Đăng Khoa), “Không chạm tới cuộc đời” (Nguyễn Bình Phương)… hay các vần thơ trẻ như “Tháng Hai” (Nguyễn Vĩnh Tiến), “Sóng trầm biển dựng” (Đoàn Văn Mật), “Tôi viết cho dân tộc tôi” (Lý Hữu Lương)…