Thảo luận Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi): Tổng kiểm toán nhà nước tranh luận với Bộ trưởng Bộ Tài chính

Giải trình thêm về quy định tại Điều 21 và 22 dự thảo luận về nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Kiểm toán nhà nước và của Thanh tra Nhà nước mà nhiều đại biểu nêu ý kiến thảo luận, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, tinh thần chung sẽ tiếp tục nghiên cứu để tiếp thu, báo cáo lại với Quốc hội.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, Luật Kiểm toán Nhà nước quy định, báo cáo kiểm toán bắt buộc phải thực hiện nhưng báo cáo này không phải là quyết định cuối cùng và chính điều này liên quan đến giải quyết khiếu nại, khiếu kiện.

“Trong thực tiễn, khi chấp hành kết luận của Kiểm toán Nhà nước, cơ quan thuế ra quyết định thu thuế của người nộp thuế theo kết luận kiểm toán tại cơ quan quản lý thuế thì cũng đã xảy ra nhiều trường hợp người nộp thuế chưa đồng tình. Một số trường hợp không đồng ý, kiện ra tòa và là kiện quyết định truy thu thuế của cơ quan thuế, chứ không phải kiện quyết định của Kiểm toán Nhà nước” – Bộ Tài Chính cho biết và những trường hợp này thời gian qua rất phức tạp.

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nêu ví dụ về trường hợp cụ thể tại công ty Unilever khi đề cập đến điều 21, 22 của Dự thảo Luật liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của Kiểm toán Nhà nước và Thanh tra Chính phủ

“Cách đây 2 tuần theo chỉ đạo của Thủ tướng, chúng tôi có chủ trì họp với Kiểm toán nhà nước, Thanh tra Chính phủ, Bộ Tư pháp và các bộ có liên quan để bàn phương án xử lý kết luận của Kiểm toán và Thanh tra tại Samico và Unilever. Ví dụ, Unilever là Kiểm toán đưa số liệu ban đầu là truy thu 870 tỷ, lần thứ 2 là hơn 500 tỷ, lần thứ 3 là hơn 300 tỷ. Bây giờ chúng tôi thống nhất báo cáo thủ tướng nói người ta đã đồng ý hơn 300 rồi thì cứ nộp hơn 300 tỷ còn lại tiếp tục đối chiếu. Nếu trường hợp này chúng tôi ra ngay quyết định truy thu 872 tỷ thì người ta kiện cơ quan Thuế, ra Tòa thì cơ quan Thuế phải giải trình. Thực tế có những vấn đề đó nên phải hết sức lưu ý. Thời gian tới đây chúng tôi sẽ tiếp tục rà soát để báo cáo lại Quốc hội những việc này.” – Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng thông tin.

Ngay sau khi Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng dứt lời Tổng Kiểm toán Hồ Đức Phớc đã bấm nút xin tranh luận.

“Tôi xin giải trình rõ thêm ý kiến của Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng về Unilever để Quốc hội hiểu, không thì nói Kiểm toán nhà nước kết luận không đúng.” Ông Phớc nói.  

Tổng kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc tranh luận với Bộ trưởng Bộ Tài chính 

Ông cho biết, thanh tra của Cục Thuế TP HCM, đã thanh tra Unilever và kiến nghị truy thu 383 tỷ đồng. Unilever đã nộp 383 tỷ đồng. Sau đó Kiểm toán nhà nước vào kiểm tra lại hồ sơ thì ngoài truy thu 383 tỷ đồng này còn kiến nghị truy thu 882 tỷ đồng. Sau đó yêu cầu đoàn thanh tra của Cục Thuế TP HCM giải trình tại sao lại thu 383 tỷ đồng. Đoàn thanh tra giải trình là do điều kiện cuối năm nên đoàn thanh tra căn cứ vào số liệu do công ty tự tính toán thuế thu nhập doanh nghiệp đối với hoạt động đầu tư mở rộng không được ưu đãi thuế trong giai đoạn 2009-2013 để kiến nghị truy thu chứ chưa kiểm tra, rà soát các hồ sơ, tài liệu liên quan của doanh nghiệp. “Chúng tôi khẳng định việc chúng tôi kiến nghị 882 tỷ là đúng và đoàn thanh tra thuế làm không đúng.” Ông Phớc nói và cho biết thêm, 8 tháng sau khi Uniliver có khiếu nại thì Kiểm toán Nhà nước đã mời Cục thuế TP HCM cùng làm việc. Unilever cấp thêm hồ sơ mở rộng nhưng hồ sơ này chưa được giám định. Các bên xác nhận lại là 575 tỷ đồng, sau đó công ty chấp nhận 384 tỷ đồng nhưng kiến nghị nộp chậm.

“Chúng tôi bàn với Bộ Tài chính và Cục thuế TP HCM là họ chấp nhận 384 tỷ đồng thì cứ cho nộp đi, còn hồ sơ giải trình bổ sung sau” – ông Hồ Đức Phớc nói và nhấn mạnh lại “nói cho Quốc hội hiểu, nếu không lại nói kiểm toán làm không chính xác, lúc kết luận thế này, lúc kết luận thế khác”.

Theo Tổng Kiểm toán Nhà nước, khi cơ quan kiểm toán, thanh tra vào cơ quan thuế thì cơ quan thuế chịu trách nhiệm giải trình. Khi kiểm tra hồ sơ nộp thuế tại cơ quan thuế thì cơ quan này phải cử cán bộ làm việc với thanh tra, kiểm toán, chịu trách nhiệm phối hợp, cung cấp hồ sơ, giải trình và phản biện.

“Do đó, khi lập biên bản rồi thì điều đó có nghĩa cơ quan thuế đã cùng Kiểm toán làm nên cơ quan thuế phải thực hiện kết luận của Kiểm toán, của Thanh tra, ra quyết định để người nộp thuế thực hiện. Lúc đó người nộp thuế không đồng ý thì kiện quyết định của cơ quan thuế là đúng rồi. Còn kiểm toán cũng chịu trách nhiệm về kết luận của mình và cơ quan thuế có quyền đồng ý hoặc không đồng ý với cơ quan kiểm toán” – ông Hồ Đức Phớc nói.