Tải lượng HIV dưới 200 bản sao/ml máu: Không lây truyền HIV qua đường tình dục

Tuân thủ điều trị giúp người nhiễm HIV có cuộc sống như người bình thường
Ông John Blandford, Giám đốc Chương trình HIV và lao của Trung tâm Phòng chống và kiểm soát dịch bệnh Mỹ (CDC) tại Việt Nam mới đây đã chia sẻ nghiên cứu khẳng định thuốc kháng virus ARV đủ sức chặn virus HIV lây truyền qua đường tình dục nếu người bệnh tuân thủ điều trị.

Theo đó, nghiên cứu được thực hiện với hàng ngàn cặp dị nhiễm (chỉ 1 trong 2 người có virus) HIV ở châu Phi, châu Á, châu Mỹ. Châu Âu, Úc, Brazil và Thái Lan cho thấy không có trường hợp nào bị lây nhiễm HIV khi bạn tình của họ có tải lượng HIV-1 ức chế liên tục (dưới 200 bản sao/ml).

Điều này có nghĩa là khi người bệnh uống thuốc ARV hàng ngày theo chỉ định, đạt được và duy trì tải lượng HIV dưới ngưỡng phát hiện. Như vậy nếu dùng thuốc ức chế virus ARV hoàn toàn có thể yên tâm khi quan hệ tình dục, sinh con bởi họ không thể truyền bệnh cho bạn tình. Không chỉ có vậy, việc tuân thủ điều trị bằng thuốc ARV còn giúp những người nhiễm HIV có thể lập gia đình và sinh con một cách an toàn, mà không hề lây nhiễm cho đứa con sinh ra. Theo đó, nếu người mẹ dương tính được bắt đầu điều trị từ sớm, có lượng virus HIV dưới ngưỡng (>200bản sao/ml) thì cũng sẽ không truyền bệnh sang con.

Tải lượng HIV dưới ngưỡng phát hiện được hiểu là khi HIV dưới 200 bản sao/ml bằng cách xét nghiệm. Ở Việt Nam, 91,5% số người điều trị đều có tải lượng HIV dưới ngưỡng phát hiện, tức không có khả năng lây nhiễm sang bạn tình khi quan hệ tình dục không dùng bao cao su hoặc bất cứ biện pháp an toàn nào. Theo các chuyên gia, tải lượng vi rút đạt mức dưới 200 bản sao/ml, sau khi bệnh nhân điều trị thuốc từ 1-3 tháng phụ thuộc vào từng cơ địa của cá thể. Trong năm đầu tiên, sau 6 tháng điều trị, bệnh nhân HIV sẽ được xét nghiệm tải lượng vi rút 6 tháng/lần, các năm tiếp theo chỉ một năm xét nghiệm một lần. Trong thời gian điều trị, nếu bệnh nhân có dấu hiệu kháng phác đồ sẽ được chỉ định xét nghiệm thêm.

Phụ nữ mang thai tuân thủ điều trị ARV sẽ sinh ra những đứa con hoàn toàn khỏe mạnh

Tuy nhiên, cho đến thời điểm này các chuyên gia chỉ khẳng định việc điều trị bằng ARV giúp tránh lây nhiễm HIV qua con đường tình dục, còn với những con đường lây nhiễm khác như tiêm chích chung kim tiêm, truyền máu... thì chưa được khuyến cáo về độ an toàn nếu đang được điều trị bằng ARV. Do vậy, bao cao su vẫn là biện pháp hiệu quả giảm thiểu lây truyền HIV, cũng như các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác và kế hoạch hóa gia đình.

Việt Nam còn khoảng 40% người nhiễm HIV chưa điều trị ARV
TS Nguyễn Hoàng Long, Cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDS cho biết, hiện cả nước có khoảng 209.000 người mắc HIV, nhưng chỉ có gần 60%, tương đương 130.000 tham gia điều trị bằng thuốc ARV. 40% còn lại chưa được điều trị bởi cản trở lớn nhất là sự kỳ thị của xã hội. Họ sợ lộ thông tin, danh tính. Điều này đồng nghĩa nguy cơ lây nhiễm sang cộng đồng cao do không điều trị để kiểm soát lượng virus trong cơ thể.

Cho rằng tuyên bố mới của CDC rất có ý nghĩa trong cuộc chiến chống lại sự kỳ thị đối với bệnh nhân HIV, PGS-TS Nguyễn Hoàng Long nhấn mạnh bằng chứng khoa học này cho thấy tầm quan trọng của việc điều trị ARV. Nếu người nhiễm HIV được điều trị ngay, tuân thủ điều trị đạt mức ức chế thì có thể sống như người bình thường (quan hệ tình dục không dùng bao cao su hay thuốc dự phòng cũng không lây nhiễm cho bạn tình, sinh con không bị bệnh).
Chia sẻ về công tác khám và điều trị trong thời gian qua, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS Nguyễn Hoàng Long cho biết, hiện tỷ lệ bệnh nhân điều trị thuốc ARV (thuốc kháng vi rút HIV) có thẻ BHYT tăng ngoạn mục từ 50% vào cuối năm 2016 lên 82% vào cuối năm 2017.

"Đây là tín hiệu rất đáng mừng trong công tác phòng chống HIV tại Việt Nam để thực hiện mục tiêu kết thúc đại dịch này vào năm 2030", PGS Long nhấn mạnh. Nói về chi phí điều trị cho người bệnh nhiễm HIV, ông Long cho biết, chi phí thấp nhất cho việc điều trị thuốc của bệnh nhân HIV/AIDS khoảng hơn 4 triệu đồng/năm/người đối với bệnh nhân theo phác đồ 1. Nhưng đối với bệnh nhân kháng thuốc, phải điều trị phác đồ 2 chi phí điều trị tăng lên gấp 7- 8 lần.
"Chính vì lý do đó, chúng tôi luôn khuyến cáo và tuyên truyền cho những người nhiễm HIV nên đi điều trị sớm, ngay sau khi phát hiện để đạt được hiệu quả phòng bệnh tốt nhất" TS. Long nhấn mạnh.