Sở VH-TT&DL Hà Tĩnh: Không lập hồ sơ xếp hạng di tích ngôi nhà của mẹ vợ Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Ngôi nhà của Mẹ VNH Đậu Thị Thư (mặt trước)

Nội dung văn bản trên thừa nhận: Ngôi nhà của mẹ VNAH Đậu Thị Thư, mẹ vợ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp mặc dù đang xuống cấp nhưng hiện còn nguyên trạng,  tại thôn Tân An, xã Đức Tùng, huyện Đức Thọ.

Văn bản cho rằng, thời gian ngôi nhà trên được gia đình Mẹ VNAH Đậu Thị Thư xây dựng vào khoảng những năm 1920 đến 1930, và đó chỉ là nhà kho lưu giữ hàng hóa nhận giao hàng từ ga Yên Trung, huyện Đức Thọ (Hà Tĩnh) ra ga Vinh (Nghệ An) và ngược lại chứ không phải nhà ở. 

Ngôi nhà của Mẹ VNH Đậu Thị Thư (mặt sau)

Cách điều tra, xác minh và trả lời của Sở VH-TT&DL Hà Tĩnh chưa thuyết phục. Bởi, trước hết đây là ngôi nhà gỗ 3 gian, lợp ngói được xây tường gạch bao quanh. Về mặt kiến trúc thì đã phản ánh một cách chi tiết nhất về một ngôi nhà ở thường thấy ở các vùng quê Hà Tĩnh từ nhiều thế kỉ nay, không thể liên quan đến kiến trúc của bất cứ một loại hình nhà kho nào.

Hơn nữa, vào những năm từ 1920-1930, vùng Đức Tùng, Đức Thọ (Hà Tĩnh) vẫn chưa phải là một đầu mối thương mại, nơi tập trung dân cư... mà đơn thuần chỉ là một làng quê nghèo quanh năm bị thiên tai lũ lụt đe dọa. Không lí gì gia đình Mẹ VNAH Đậu Thị Thư lại xây kho ở đó để kinh doanh.

Ngôi nhà của Mẹ VNH Đậu Thị Thư (hồi bên phải) 

Liên quan đến ngôi nhà trên, PV Báo Dân sinh đã được Thạc sĩ Sử học Phan Văn Thắng, nguyên Tổng biên tập Tạp chí Văn hóa Hà Tĩnh, nguyên Tổng biên tập Tạp chí Văn hóa Nghệ An, cho biết: Ngôi nhà của Mẹ VNAH Đậu Thị Thư được xây dựng trong thời kì kháng chiến chống Pháp khoảng 1946-1949.

Trước đó Mẹ VNAH Đậu Thị Thư lấy chồng là ông Nguyễn Huy Bình, quê Hà Nội, làm công chức hỏa xa ở Vinh (Nghệ An), bà ra Vinh ở cùng chồng, làm nghề buôn bán và có nhà cửa Vinh. Vợ chồng Mẹ VNHA Đậu Thị Thư có 4 người con, trong đó có 2 người con gái là các nhà hoạt động cách mạng Nguyễn Thị Minh Khai và Nguyễn Thị Quang Thái (vợ đầu của Đại tướng Võ Nguyên Giáp).

Sau khi thực dân Pháp quay lại đánh chiếm nước ta, thực hiện lệnh tiêu thổ kháng chiến, gia đình mẹ VNAH Đậu Thị Thư từ Vinh chuyển về quê ngoại tại xã Đức Tùng sinh sống và xây dựng ngôi nhà trên. Sau chiến tranh chống Pháp gia đình lại chuyển ra Vinh và để lại ngôi nhà không tại quê ngoại, không có người trông coi.

Ngôi nhà của Mẹ VNH Đậu Thị Thư (hồi bên trái) 

Về việc có tấm biển treo trước nhà mẹ VNAH Đậu Thị Thư tại thôn Tân An, xã Đức Tùng, huyện Đức Thọ có đề dòng chữ "Nhà lưu niệm lịch sử bà mẹ VNAH Đậu Thị Thư, mẹ vợ Đại tướng Võ Nguyên Giáp" đúng là do một nhóm người trong họ tộc họ Đậu ở Hà Tĩnh treo lên bằng hình thức tự phát và đã được tháo dỡ.

NGUYỄN NGỌC VƯỢNG