Sáu bia đá lạ ở khu lăng mộ đền Trần đã được di dời

Ngày 14/5, ông Bùi Đức Minh, Chánh thanh tra Sở VH-TT&DL Thái Bình cho biết, 6 tấm bia đá được huyện Hưng Hà và Ban quản lý khu di tích lịch sử cấp quốc gia đặc biệt đền thờ các vua Trần dựng vào giữa tháng Tư đã được di dời ra khỏi khu di tích. Còn 6 tấm bia đá đá bọc đồng khác đặt trước 3 nấm mộ phía trước đền được dựng đầu năm 2014 vẫn chưa di dời theo văn bản đề nghị của Bộ VH-TT&DL.

Tại phần mộ do huyện Hưng Hà tự định danh là nơi yên nghỉ của vua Trần Thánh Tông mới di dời một tấm bia đá phủ vải đỏ được dựng vào ngày 19/4/2015, còn lại 2 bia (một đá, một đá bọc đồng) được dựng vào đầu năm 2014 vẫn còn đó.

Trước đó ngày 5/5, đoàn thanh tra Bộ VH-TT&DL đã kiểm tra đột xuất di tích quốc gia đặc biệt đền thờ các vua nhà Trần tại huyện Hưng Hà. Sau khi kiểm tra thực tế, đoàn đã lập biên bản và kết luận 12 bia sử dụng vật liệu đá xanh và đồng dựng trong di tích này là trái phép, vi phạm Luật Bảo vệ di sản văn hóa.

Tất cả bia được thiết kế với các hoa văn, họa tiết rồng, lá đề, chim thần, hoa cúc dây, sóng nước… theo mẫu hoa văn họa tiết thời Lý - Trần. Nội dung các văn bia do Ban quản lý Khu di tích tự soạn, chưa được cấp có thẩm quyền xem xét, thẩm định và đồng ý; lẫn lộn về ngữ pháp tiếng Hán cổ đại và tiếng Việt hiện nay. Bia có rất nhiều lỗi chính tả, có hiện tượng tẩy xóa trên mặt bia, phần dịch sang tiếng Anh còn có chỗ chưa chính xác, chỗ dịch, chỗ để nguyên…

Nguy hại hơn, 6 tấm bia (3 đá, 3 bọc đồng) được chính quyền huyện Hưng Hà và Ban quản lý di tích quốc gia đặc biệt này tùy tiện định danh trên các ngôi mộ vô danh, khẳng định đó là 3 phần mộ của các vua Trần Thái Tông (1217-1277), Trần Thánh Tông (1240-1290) và Trần Nhân Tông (1258-1308).  

Từ kết quả của thanh tra, ngày 7/5, Bộ VH-TT&DL có văn bản đề nghị UBND tỉnh Thái Bình chỉ đạo Sở VH-TT&DL, UBND huyện Hưng Hà, Ban quản lý Khu di tích tháo dỡ và di dời tổng cộng 12 tấm bia đá dựng trái phép từ năm 2014 ra khỏi khuôn viên di tích trước ngày 15/5, đồng thời chỉ đạo cơ quan chức năng tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm trong việc đặt dựng bia trái phép tại di tích cấp quốc gia đặc biệt.