Rất ít vụ bạo hành gia đình tìm đến trợ giúp pháp luật

Về  vấn đề về mở rộng đối tượng TGPL, tờ trình của Chính phủ cho rằng đã mở rộng đối tượng được TGPL, thế nhưng so với luật hiện hành là có mở thêm đối tượng nhưng chưa bao quát, mở rộng các đối tượng thực sự được TGPL.

Thực tế hiện nay bạo lực gia đình đã trở thành vấn nạn xã hội đáng báo động. Theo số liệu thống kê từ năm 2011 đến 2015, có 157.859 vụ bạo lực gia đình, trong đó trường hợp nạn nhân là nữ chiếm 74,24%, trẻ em chiếm 11,4%, người cao tuổi chiếm 8,91% và ở nam giới là 3%; Trong số 492.520 vụ ly hôn đã giải quyết thì nguyên nhân từ bạo lực gia đình chiếm 83,78%. Mỗi năm có hơn 8.000 vụ ly hôn mà nguyên nhân từ bạo lực gia đình.

Đại biểu Huỳnh Sang cho hay, nạn nhân bạo lực gia đình là người yếu thế, bị tổn thương nặng nề và gặp khó khăn trong việc tìm kiếm sự trợ giúp từ pháp luật. Thực tế 87% nạn nhân bị bạo hành chưa tìm đến sự TGPL, trừ các vụ việc nghiêm trọng hay các vụ xử lý hình sự. Các nạn nhân của bạo lực gia đình, đặc biệt phụ nữ được Chính phủ nhìn nhận là vấn đề nghiêm trọng ở Việt Nam cũng như trên toàn thế giới.

Việt Nam cũng thể hiện cam kết bình đẳng giới và chấm dứt bạo lực gia đình đối với phụ nữ thông qua việc phê chuẩn một số hiệp định quốc tế. Theo Luật TGPL hiện hành, phụ nữ bị bạo lực gia đình được TGPL rất hạn chế. Pháp luật chưa quy định mô hình TGPL cho phụ nữ, chưa có trình tự, thủ tục riêng. Nhiều phụ nữ bị bạo lực gia đình chưa biết quyền được trợ giúp pháp lý, hoặc còn e ngại khi tiếp cận với dịch vụ TGPL.

Người TGPL chưa được đào tạo về kỹ năng làm việc với nạn nhân. Khung pháp luật về hỗ trợ pháp lý và tiếp cận pháp lý cho phụ nữ Việt Nam cũng cần phải được bổ sung, hoàn thiện.

Hiến pháp 2013 đã bổ sung một số điều khoản đảm bảo quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, quyền con người, do vậy pháp luật cũng cần có cơ chế bảo vệ phụ nữ trước sự đe doạ của các tệ nạn xã hội, các hành vi phân biệt đối xử, bạo lực giới.

Bởi vậy, đại biểu Huỳnh Sang đề nghị ban soạn thảo sửa đổi, bổ sung, mở rộng đối tượng được TGPL.

Còn đại biểu Trần Thị Hiền (Hà Nam) đánh giá cao Luật TGPL năm 2006 được ban hành bởi Quốc hội khoá XI, coi đây là một trong số không nhiều đạo luật có tuổi thọ đến 10 năm. Đến nay, Luật TGPL có thể khẳng định là chế định hữu ích, góp phần quan trọng vào hoạt động công lý đảm bảo quyền con người, quyền công dân cũng như các đối tượng cụ thể trong xã hội.

Tuy nhiên, trong bối cảnh hệ thống pháp luật và thể chế Tư pháp đã có nhiều đổi mới căn bản thì có thể coi đây là cơ hội đổi mới mạnh mẽ, thúc đẩy sự phát triển chuyên nghiệp của TGPL. Để đạt đến thực chất đòi hỏi của cải cách tư pháp, luật thể hiện rõ sự đổi mới trên nhiều phương diện, làm sâu sắc thêm ý nghĩa nhân văn, sự tiến bộ của chế định TGPL. 

Đại biểu Quốc hội Điểu Huỳnh Sang - Phó trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy Bình Phước

Đối với việc xây dựng chi nhánh của Trung tâm TGPL Nhà nước, đại biểu Hiền cho rằng, cần được xem xét trong mối tương quan các định hướng về đổi mới hoạt động của các Trung tâm TGPL và thực tiễn hiệu quả hoạt động trên đề án đổi mới TGPL sẽ có lộ trình để chuyển các Trung tâm TGPL từ chỗ là đơn vị chủ yếu thực hiện TGPL trở thành cơ quan quản lý Nhà nước về TGPL.