Quỹ quốc gia về việc làm: Góp phần hiệu quả trong công tác giảm nghèo nhanh, bền vững

Nguồn vốn vay từ Quỹ Quốc gia về việc làm với lãi suất ưu đãi dành cho các trường hợp là cơ sở sản xuất, kinh doanh tạo nhiều việc làm, đặc biệt là việc làm phi nông nghiệp, lao động là người khuyết tật, người dân tộc thiểu số ở vùng đặc biệt khó khăn, lao động bị thu hồi đất, phụ nữ nông thôn, người đi xuất khẩu lao động... 

Nguồn vốn vay giải quyết việc làm đã thực sự tạo cơ hội, đòn bẩy cho người vay đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh, nâng cao thu nhập, đời sống, góp phần quan trọng trong công tác giảm nghèo nhanh và bền vững.

Với phương châm “ba đúng”: Đúng quy định, đúng quy trình nghiệp vụ, đúng đối tượng thụ hưởng, những năm qua, hệ thống Ngân hàng CSXH trong cả nước đã giải ngân hàng chục nghìn tỷ đồng đến khách hàng vay để đầu tư mở rộng sản xuất, kinh doanh, nâng cao thu nhập. Tuy nhiên, hiện nay, trong thực tế, nhu cầu vay vốn của đối tượng được thụ hưởng lớn, trong khi, nguồn vốn hạn hẹp, nhiều lao động, doanh nghiệp, hợp tác xã đủ điều kiện nhưng chưa tiếp cận được nguồn vốn ưu đãi này. 

Có thể thấy sau 29 năm đi vào hoạt động, đến nay, Quỹ quốc gia về việc làm và các nguồn tín dụng ưu đãi khác đã và đang đóng vai trò quan trọng trong hỗ trợ giải quyết việc làm. Nghị định số 61/2015/NĐ-CP (có hiệu lực ngày 8-11-2020) với sáu nội dung sửa đổi lớn về mức vốn, lãi suất vay, thời hạn vay, điều kiện bảo đảm tiền vay, thủ tục cho vay và phân bổ nguồn vốn bổ sung cho quỹ nhằm tạo cơ chế thuận lợi cho Ngân hàng CSXH tăng cường các nguồn lực huy động, cải cách thủ tục, tạo thuận lợi cho đối tượng vay, góp phần hạn chế nạn “tín dụng đen”.

Nguồn vốn từ Quỹ quốc gia về việc làm đã góp phần quan trọng hỗ trợ giải quyết việc làm, nhất là giải quyết việc làm tại chỗ và nâng cao thu nhập cho lao động nông thôn, góp phần hiệu quả trong công tác giảm nghèo nhanh, bền vững.

Đặc biệt, trong thời gian bị ảnh hưởng do đại dịch Covid-19, ngân hàng đã kịp thời triển khai đồng bộ các giải pháp, chỉ đạo ngân hàng các địa phương thực hiện chính sách hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch, áp dụng chính sách gia hạn nợ, điều chỉnh kỳ hạn nợ.

Đánh giá về hiệu quả nguồn vốn vay, Phó Giám đốc Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội (CSXH) tỉnh Điện Biên Trần Ngọc Nam chia sẻ, vốn vay giải quyết việc làm là chính sách cho vay ưu đãi, đúng đắn, kịp thời. Nguồn vốn đã đạt hiệu quả cao trong giải quyết việc làm và cải thiện, từng bước nâng cao thu nhập, đời sống người lao động. Ở Điện Biên, nhiều mô hình phát triển kinh tế được thực hiện hiệu quả với sự “góp sức” của vốn vay giải quyết việc làm. Thí dụ như: Mô hình trang trại trồng cây ăn quả ở xã Thanh Hưng, huyện Điện Biên; chăn nuôi bò sinh sản ở xã Noong U, huyện Điện Biên Đông; nuôi cá lồng ở thị xã Mường Lay; trồng dứa xuất khẩu tại xã Na Sang, huyện Mường Chà... Qua đó, góp phần cải thiện, nâng cao thu nhập và đời sống vật chất, tinh thần của người dân.

Bên cạnh những kết quả đạt được còn những khó khăn, vướng mắc khi thực hiện chương trình cho vay như: nguồn vốn cho vay từ Quỹ quốc gia giải quyết việc làm còn hạn chế, Ngân sách Nhà nước bổ sung hàng năm còn thấp.

Bà Nguyễn Thị Quyên, Phó Cục trưởng Cục Việc làm  cho rằng, nguồn lực từ Quỹ Quốc gia về việc làm có thể ví như “tấm áo đã chật” so với nhu cầu thực tiễn. Do đó, các Sở LĐ-TB&XH  các địa phương cần tích cực phát huy vai trò, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương tiếp tục bố trí thêm ngân sách ủy thác đề hệ thống Ngân hàng Chính sách xã hội tại địa phương tăng nguồn vốn cho vay giải quyết việc làm.

Bà Hoàng Thị Chương, Phó Trưởng Ban Tín dụng học sinh sinh viên và các đối tượng chính sách khác (Ngân hàng CSXH) cho biết, một số địa phương vẫn chưa quan tâm đúng mức đến tín dụng chính sách và cho vay giải quyết việc làm nói riêng. Từ năm 2016 đến nay, ngân sách Nhà nước không cấp bổ sung vốn cho Quỹ Quốc gia về việc làm. Nguồn vốn của Quỹ chỉ được bổ sung một phần từ nguồn lãi cho vay hằng năm. 

“Nhu cầu vay vốn theo chương trình là rất lớn, nên nguồn Quỹ hiện có chưa đáp ứng được nhu cầu vay vốn  tạo việc làm, duy trì và mở rộng việc làm đang ngày càng tăng cao”, bà Hoàng Thị Chương nói.

Khẳng định sự cần thiết tăng nguồn vốn vay giải quyết việc làm trong bối cảnh nhu cầu của các đối tượng lớn, ông Nguyễn Hữu Điệp, Văn phòng quốc gia về giảm nghèo, khẳng định, nguồn vốn từ Quỹ Quốc gia về việc làm đã góp phần quan trọng nâng cao thu nhập cho lao động, nâng cao hiệu quả công tác giảm nghèo nhanh, bền vững. Do đó, các địa phương  cần xem xét, bố trí nguồn lực bổ sung nguồn vốn cho vay giải quyết việc làm tại địa phương.