Quy hoạch và đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu của xã hội

Bà Thơ cho rằng, công tác quy hoạch và phát triển nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu của xã hội cần phải được đặc biệt quan tâm. Bởi hiện nay, công tác đào tạo nhân lực chưa đáp ứng nhu cầu xã hội. Đại biểu lấy ví dụ về việc thiếu hụt nguồn nhân lực giáo viên từ cấp mầm non đến THPT tại các trường công lập. Tính đến tháng 10/2019, cả nước thiếu hơn 45 nghìn giáo viên mầm non, hơn 18 nghìn giáo viên tiểu học, 11 nghìn giáo viên Trung học cơ sở, hơn 10 nghìn giáo viên THPT.

Cùng với sự ra đời của hàng loạt trường tư, rất nhiều trường công không đủ giáo viên phục vụ nhu cầu giảng dạy. Nhu cầu giáo viên được các địa phương tổng hợp báo cáo hàng năm qua các báo cáo thống kê về vị trí việc làm hoặc các báo cáo gửi các cơ quan chức năng. Tuy nhiên, theo bà Thơ: "Các cấp chính quyền chưa chủ động để cân đối xây dựng kế hoạch chuẩn bị nguồn nhân lực đào tạo đáp ứng nhu cầu thiếu hụt cho địa phương mà chỉ chờ vào số lượng sinh viên rất ít ỏi của ngành sư phạm tốt nghiệp ra trường gửi đơn đến tham gia dự tuyển".

Mới đây, Chính phủ ban hành nghị định số 116 về mức hỗ trợ 3,63 triệu đồng/tháng đối với sinh viên ngành sư phạm. Tuy nhiên, bà Thơ cho rằng, chính sách mới này liệu có giải quyết tận gốc vấn đề nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng nhu cầu thiếu hụt hay chỉ mới thu hút được một số lượng không nhiều sinh viên vào sự phạm.

Tương tự, đối với những ngành, lĩnh vực khác, các báo cáo của Chính phủ đề ra định hướng thời gian tới cần phải hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo theo chuẩn mực quốc tế. "Để chuyển giao và áp dụng công nghệ 4.0 thúc đẩy quá trình phát triển số… điều đó có nghĩa, nền kinh tế cần một lượng rất lớn nguồn nhân lực được đào tạo các lĩnh vực như: Công nghệ thông tin, điện tử, kỹ sư nông nghiệp… có chất lượng", đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ nhấn mạnh.

Bà Thơ cũng cho rằng, giải pháp cho các nhu cầu đó là cần phải quan tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao được đề ra trong các báo cáo Chính phủ và các địa phương hàng năm. Tuy nhiên, hiện nay chưa có chính sách kế hoạch cân đối, chuẩn bị nguồn nhân lực cho các ngành nhân lực thiếu hụt một cách quyết liệt ở các cấp mà chủ yếu phụ thuộc vào nhân lực tốt nghiệp ngành nộp đơn thi xét tuyển. Đến khi không đủ số lượng và chất lượng theo yêu cầu các báo cáo lại tiếp tục đánh giá hạn chế tồn tại là do nguyên nhân nguồn nhân lực chưa đủ, chưa đáp ứng được yêu cầu công việc và tiếp tục đề xuất các giải pháp về đào tạo phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Trong khi đó, bà Thơ cho rằng, sinh viên đăng ký các ngành học chủ yếu là thứ phát, dựa trên năng lực, sở thích, tiềm lực kinh tế gia đình hay tự dự đoán thị trường hiện tại về ngành, lĩnh vực mà chưa dựa trên dự báo cân đối, sắp xếp của các cơ quan quản lý nhà nước. Điều này làm cho các sinh viên đăng ký vào ngành học trong từng thời kỳ các trường đại học liên tiếp diễn ra theo đô thị hình Sin gây ra sự thừa thiếu cục bộ về nhân lực trong toàn bộ nền kinh tế.

Bà Thơ khẳng định, nhân lực là yếu tố nền tảng cho sự phát triển của một quốc gia. Trong công tác quy hoạch cơ cấu lại vùng kinh tế giai đoạn 2021- 2026, để đạt được mục tiêu đề ra, cần thiết quan tâm đến quy hoạch nguồn nhân lực. Theo phương châm Chính phủ hành động, các địa phương bên cạnh thực hiện, phát triển các ngành, lĩnh vực kinh tế, cần chú động thực hiện các giải pháp phát triển nguồn nhân lực. Theo đó, chính sách, lộ trình đào tạo, bố trí sắp xếp nguồn nhân lực trong các cơ quan quản lý nhà nước đơn vị sự nghiệp một cách có hiệu quả và đúng hướng. Đồng thời, cần có sự tính toán, dự báo nhu cầu nguồn nhân lực các ngành, lĩnh vực để người học đăng ký vào các ngành đáp ứng nhu cầu xã hội nhằm đạt các mục tiêu đề ra.