Phụ nữ có vai trò quan trọng trong ứng phó biến đổi khí hậu

Mỗi năm có trên 300 người chết và mất tích do thiên tai

Tại Việt Nam, mỗi năm trung bình có trên 300 người chết và mất tích do thiên tai, thiệt hại vật chất lên đến hàng trăm triệu đô la. Việt Nam cũng nằm trong danh sách các quốc gia chịu ảnh hưởng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu. Từ cuối năm 2015 đến nay,Việt Nam đã và đang phải chống chịu với đợt hạn hán, xâm nhập mặn kỷ lục nhất trong lịch sử đã làm thiệt hại trên 400.000 ha lúa, hoa màu và cây công nghiệp, 26.000 ha lúa phải dừng sản xuất, 476.000 hộ dân thiếu nước ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, Nam Trung bộ và Tây Nguyên, thiệt hại vật chất ước tính khoảng 9.000 tỉ đồng. Đối tượng ảnh hưởng chủ yếu là nông thôn, trong đó phụ nữ và trẻ em chiếm trên 70%.

Với sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, sự nỗ lực của toàn dân và chính quyền các cấp, Việt Nam đã từng bước chủ động triển khai nhiều biện pháp để phòng ngừa ứng phó với thiên tai và biến đổi khí hậu, nhất là hoàn thiện, bổ sung hệ thống luật pháp, chính sách về phòng, chống thiên tai; qua đó thiệt hại về người và tài sản trong 5 năm gần đây (2011 - 2015) đã giảm đáng kể, số người chết và mất tích giảm 53%, thiệt hại vật chất giảm 32% so với 5 năm trước (2006 - 2010).

Phụ nữ gánh nhiều hậu quả thiên tai hơn nam giới.

Đánh giá về những gánh chịu tác động của thiên tai, Giám đốc UN Women khu vực châu Á, Thái Bình Dương bà Roberta Clarle cho rằng, khu vực châu Á - Thái Bình Dương là khu vực dễ bị tổn thương do thiên tai nhất trên thế giới. Theo báo cáo thế giới về rủi ro thiên tai năm 2015, có 7 trong số 15 quốc gia có nguy cơ bị ảnh hưởng nhất năm ở khu vực. Mặc dù thiên tai tác động đến mọi người nhưng ảnh hưởng tới phụ nữ và nam giới là hoàn toàn khác nhau. Trên toàn thế giới, tỷ lệ phụ nữ và trẻ em bị thương hay tử vong do thiên tai cao hơn 14 lần so với nam giới.

Phụ nữ có thể giảm thiểu rủi ro do biến đổi khí hậu

Liên quan đến vấn đề ứng phó với biến đổi khí hậu, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát cho biết: Việt Nam cũng đang triển khai xây dựng các Mục tiêu quốc gia về Phát triển Bền vững (SDGs) và đã cam kết thực hiện Khung hành động Sendai (2015 - 2030) về giảm thiểu rủi ro thiên tai và cam kết ủng hộ những khuyến nghị của Sendai về việc huy động sự tham gia và lãnh đạo của phụ nữ trong quá trình xác định rủi ro, lập kế hoạch phòng chống, ứng phó, khắc phục hậu quả và tái thiết sau thiên tai. 

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT cho biết thêm, thực tiễn công tác phòng chống thiên tai ở Việt Nam cho thấy, phụ nữ chính là những người đầu tiên chuẩn bị cho cả gia đình ứng phó với thiên tai, và cũng là những người đầu tiên đưa cuộc sống của cộng đồng trở lại ổn định sau khi xảy ra thiên tai. Họ là những người vợ, người mẹ chuẩn bị lương thực thực phẩm cho gia đình trước mỗi mùa mưa bão, lũ lụt, hạn hán; là những người phụ nữ chăm sóc người già trẻ em khi đi tránh trú bão và là hậu phương vững chắc cho nam giới đi ứng cứu thiên tai xảy ra. Hiện nay, khi ngày càng có nhiều nam giới di cư ra thành phố làm ăn hay đi biển, phụ nữ là lực lượng duy nhất ở lại ứng phó với thiên tai. Do vậy, Việt Nam cam kết nâng cao vai trò, vị thế cho phụ nữ, cải thiện điều kiện sống cũng như sinh kế của họ cho gia đình và toàn thể cộng đồng thông qua việc thực hiện hiệu quả các chương trình và hành động liên quan đến giảm nhẹ rủi ro thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu. 

Bộ trưởng Cao Đức Phát kêu gọi các quốc gia hãy cùng chung tay hiện thực hóa việc lồng ghép giới vào kế hoạch thực hiện Khung hành động Sendai, cam kết tiếp tục tăng cường đại diện và tiếng nói của phụ nữ nói chung và Hội Phụ nữ nói riêng vào quá trình lập chính sách, kế hoạch và triển khai công tác phòng, chống thiên tai các cấp...

Bà Roberta Clarke cũng đưa ra khuyến nghị, khi thực hiện những ưu tiên về giảm thiểu rủi ro thiên tai cần tạo điều kiện hơn nữa để phụ nữ tham gia lãnh đạo trong giảm thiểu rủi ro thiên tai. Phụ nữ tại châu Á - Thái Bình Dương là những người có khả năng và năng lực trong việc giải quyết những rủi ro thiên tai và phát triển sinh kế cho bản thân và cộng đồng.