"Phát huy ý chí tự lực, tự cường, khát vọng vươn lên của đồng bào các dân tộc thiểu số"

Báo cáo với BCĐ, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh cho biết, Ủy ban đang phối hợp chặt chẽ với Bộ KH&ĐT và các bộ, ngành liên quan chuẩn bị các hồ sơ, tài liệu phục vụ Hội đồng thẩm định Nhà nước thẩm định để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đầu tư chương trình theo quy định.

Ủy ban Dân tộc ban hành tiêu chí xác định xã, thôn thuộc vùng dân tộc thiểu số và miền núi và phân định xã, thôn theo trình độ phát triển; đồng thời chủ trì, hoàn  thiện và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt danh sách xã thuộc vùng dân tộc thiểu số và miền núi phân định theo trình độ phát triển giai đoạn 2021-2025; xây dựng tiêu chí, định mức, nguyên tắc phân bổ vốn thực hiện chương trình trong trung hạn và hằng năm.

Trên cơ sở chức năng và nhiệm vụ được phân công, các bộ, ngành Trung ương đang tích cực triển khai công việc được giao, nhất là hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật về cơ chế quản lý đối với chương trình mục tiêu quốc gia này.

Theo Ủy ban Dân tộc, nội dung chủ yếu của chương trình gồm 10 dự án thành phần, như: giải quyết tình trạng thiếu đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt; quy hoạch, sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư những nơi cần thiết; phát triển sản xuất nông lâm nghiệp, phát huy tiềm năng, thế mạnh của các vùng miền để sản xuất hàng hoá theo chuỗi giá trị; đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu, phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân; phát triển giáo dục đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; bảo tồn, phát huy giá trị văn hoá truyền thống tốt đẹp của đồng bào; chăm sóc sức khoẻ nhân dân, nâng cao thể trạng, tầm vóc, phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em; thực hiện bình đẳng giới và các vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em; đầu tư tạo sinh kế bền vững; truyền thông, vận động trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, giám sát và đánh giá việc tổ chức thực hiện.

Mục tiêu của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 là thu hẹp dần khoảng cách về mức sống, thu nhập của vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi so với bình quân chung của cả nước; đến năm 2025 giảm 50% số xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn, đến năm 2030 cơ bản không còn xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn.

Tổng nguồn vốn thực hiện giai đoạn 2021-2025, tối thiểu là 147.052 tỷ đồng. Căn cứ kết quả thực hiện giai đoạn 1, Chính phủ trình Quốc hội quyết định nguồn lực thực hiện Chương trình giai đoạn 2026-2030.

Phát biểu tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Thường trực đề nghị Ủy ban Dân tộc, Bộ KH&ĐT và các bộ, ngành, địa phương liên quan phối hợp tốt với nhau hơn nữa, quyết tâm hoàn thành tất cả công tác chuẩn bị để có thể triển khai thực hiện chương trình ngay từ tháng 10/2021, trong đó tập trung triển khai một số nội dung sau:

Một là, tiếp tục hoàn thiện thể chế và các văn bản hướng dẫn thực hiện chương trình, trọng tâm là Nghị định của Chính phủ quy định cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia và Quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn ngân sách Trung ương hỗ trợ thực hiện chương trình và tỉ lệ đối ứng từ ngân sách địa phương tham gia thực hiện chương trình.

Hai là, xây dựng Kế hoạch thực hiện và đề xuất các giải pháp tổ chức thực hiện chương trình giai đoạn 5 năm và năm 2021 theo Quy chế quản lý, điều hành thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, đặc biệt chú trọng nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, giải pháp để khuyến khích, huy động thêm các nguồn lực từ quốc tế và xã hội để thực hiện chương trình trên cơ sở các quy định pháp luật cụ thể, trách nhiệm rõ ràng, quản lý chặt chẽ về tài nguyên, môi trường, đất đai…

Ba là, khẩn trương kiện toàn bộ máy BCĐ và cơ quan giúp việc BCĐ thực hiện chương trình ở cấp tỉnh bảo đảm tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả theo đúng tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII.

Bốn là, tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nhân dân chung sức tham gia thực hiện chương trình; kịp thời tuyên dương, khen thưởng những điển hình tiên tiến, những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc; phổ biến, giới thiệu các mô hình tốt, kinh nghiệm hay để áp dụng điểm trên địa bàn các xã, thôn đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, từng bước nhân rộng ra toàn vùng.

“Phát huy ý chí tự lực, tự cường và khát vọng vươn lên của bà con đồng bào các dân tộc thiểu số, tạo ra các phong trào thi đua sôi nổi, góp vốn đầu tư công là ‘vốn mồi’ để kêu gọi đầu tư toàn xã hội. Có cơ chế khuyến khích khởi nghiệp, đào tạo nghề phù hợp với cách mạng công nghiệp lần thứ 4, nhất là nông nghiệp công nghệ cao. Các ngân hàng tích cực vào cuộc để cho người dân vay vốn đầu tư sản xuất, kinh doanh. Sự vào cuộc quyết liệt, hiệu quả của các ban, ngành để chương trình này thực sự hiệu quả, đời sống đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi ngày càng được nâng cao”, Phó Thủ tướng Thường trực nhấn mạnh.

Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của các bộ, ngành là thành viên của BCĐ, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình giao khẩn trương tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ được giao, tăng cường phối hợp với Ủy ban Dân tộc - cơ quan chủ trì, điều phối chương trình mục tiêu quốc gia trong việc tham mưu và trình các chính sách, văn bản hướng dẫn thực hiện các chương trình.

Đặc biệt, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc, Phó Trưởng ban Thường trực BCĐ Trung ương nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Bộ Nội vụ, thay mặt BCĐ Trung ương khẩn trương hướng dẫn để UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương kiện toàn tổ chức phối hợp liên ngành giúp chủ tịch UBND cấp tỉnh chỉ đạo, quản lý, điều hành và tổ chức thực hiện chương trình trên địa bàn theo nguyên tắc tinh gọn bộ máy, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, không làm tăng đầu mối trung gian, không tăng biên chế, phù hợp tình hình thực tiễn của từng địa phương.