Pháp "soi" mạng xã hội để chống trốn thuế

Một hình ảnh “sang chảnh” trên Facebook của hội con nhà giàu Pháp Ảnh: FACEBOOK.

Trong chương trình truyền hình Capital gần đây, Bộ trưởng Ngân sách Pháp Gerald Darmanin giải thích nhà chức trách sẽ phân tích các dữ liệu công khai trên tài khoản mạng xã hội cá nhân của công dân Pháp (như Facebook, Instagram, Twitter...) để tìm ra điểm bất thường giữa thu nhập khai báo và lối sống họ "khoe" trên mạng. 

"Chẳng hạn bạn chia sẻ vô số hình ảnh chụp với xe sang nhưng lại không đủ thu nhập để mua nó" - Bộ trưởng Darmanin nêu ví dụ.

Theo Reuters, dự án thử nghiệm này đã được cho phép trong bộ luật mới thông qua hồi tháng 10 ở Pháp nhằm đẩy mạnh cuộc chiến chống gian lận thuế và mở rộng việc sử dụng dữ liệu trực tuyến để kiểm soát tài chính. Thậm chí, cơ quan thuế có thể sử dụng hình ảnh vệ tinh do dịch vụ Google Earth chụp để kiểm tra các trường hợp sửa chữa nhà cửa đắt giá, đồng thời yêu cầu các nền tảng "kinh tế chia sẻ" như Airbnb hay Uber cung cấp thu nhập của người dùng dịch vụ.

Nạn trốn thuế khiến chính phủ Pháp thiệt hại khoảng 80-100 tỉ euro trong năm 2017, tăng so với con số 60-80 tỉ euro năm 2013 - theo số liệu của Solidaires Finances Publiques, công đoàn lớn nhất đại diện cho các cơ quan thuế của Pháp.

Những biện pháp tương tự từng được thực hiện thành công ở một số nước. Năm 2008, cơ quan thuế của Anh sử dụng hệ thống máy tính Connect để thu thập, phân tích và lưu trữ số lượng khổng lồ dữ liệu thương mại và cá nhân. Họ kiểm tra chéo dữ liệu này với thu nhập khai báo của người đóng thuế và kết quả là Connect đã giúp truy thu thêm 3 tỉ bảng thuế thu nhập.

Tuy nhiên, cách làm này cũng có kẽ hở, chủ yếu do nhà chức trách chỉ xem được các tài khoản công khai, còn nếu người dùng đặt chế độ riêng tư thì họ "bó tay". Hơn nữa, không phải hình ảnh khoe của nào trên mạng cũng chính xác. 

"Luật ở Pháp đối với internet tương đối hạn chế. Các thẩm phán không dễ chấp nhận các chứng cứ lấy từ trên mạng. Đối với họ, người ta có thể tô vẽ đời sống trên mạng, còn hình ảnh thì dùng phần mềm chỉnh sửa" - ông Antoine Colonna D’Istria, chuyên gia tại công ty luật Norton Rose Fulbright, phân tích với kênh FRANCE 24.