Phấn đấu đến năm 2033 giảm 5% tần suất tai nạn lao động chết người

Tọa đàm được tổ chức nhằm đánh giá việc triển khai tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 29-CT/TW ngày 18/9/2013 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về đẩy mạnh công tác an toàn lao động, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế; đồng thời đánh giá việc thực hiện Công ước số 155 về ATVSLĐ,  môi trường lao động và Công ước 187 về cơ chế tăng cường công tác ATVSLĐ của ILO.

Phát biểu tại tọa đàm, Thứ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội Lê Văn Thanh cho biết, công tác ATVSLĐ luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm thông qua các văn kiện, nghị quyết xuyên suốt trong nhiều năm qua. Đặc biệt là các quy định về quản lý nhà nước về ATVSLĐ; việc tuân thủ pháp luật của người sử dụng lao động cũng như các chế độ chính sách của người lao động.

Với mục tiêu nhìn lại 10 năm phát triển công tác ATVSLĐ tại Việt Nam, các ý kiến đóng góp của đại diện bộ, ngành trung ương, các tổ chức chính trị xã hội, hiệp hội nghề nghiệp... sẽ đưa ra một bức tranh toàn cảnh về công tác ATVSLĐ của Việt Nam, nhìn nhận điểm mạnh và điểm yếu, rút ra bài học để đưa ra những định hướng, giải pháp triển khai trong thời gian tới.

Trong 10 năm qua, công tác quản lý ATVSLĐ đã được đẩy mạnh, nhất là sau khi Chỉ thị số 29-CT/TW của Ban Bí thư “Về đẩy mạnh công tác an toàn lao động, vệ sinh lao động trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế” và Luật ATVSLĐ được ban hành, nhận thức của người sử dụng lao động và người lao động về ATVSLĐ được nâng cao rõ rệt.

Các hoạt động ATVSLĐ đã chú trọng đến công tác phòng ngừa tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, tăng cường cải thiện điều kiện lao động, xây dựng văn hóa an toàn trong sản xuất, gắn ATVSLĐ với bảo vệ môi trường, mở rộng việc quản lý ATVSLĐ ra khu vực phi chính thức...

Phạm vi thống kê tai nạn lao động được mở rộng đến khu vực không có quan hệ lao động từ năm 2016, số liệu thống kê ngày càng đầy đủ hơn, cộng thêm sự gia tăng về quy mô lao động, sản xuất, đặc biệt trong một số ngành lĩnh vực như xây lắp, điện, cơ khí, khai khoáng, số tuyệt đối về tai nạn lao động mặc dù có xu hướng gia tăng về số vụ nhưng mức độ nghiêm trọng giảm. Tai nạn lao động chủ yếu xảy ra đối với các lĩnh vực sản xuất kinh doanh có nguy cơ cao về mất an toàn lao động và gia tăng ở khu vực không có quan hệ lao động.

Tuy nhiên, sau 10 năm, công tác ATVSLĐ vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế trong quá trình thực hiện các yêu cầu của chỉ thị 29-CT/TW. Theo báo cáo khảo sát đánh giá từ các địa phương, doanh nghiệp, bộ, ngành, công tác tuyên truyền giáo dục về ATVSLĐ đã được cải thiện với nhiều hình thức đa dạng. Chính phủ và các bộ ngành và chính quyền địa phương các cấp đã quan tâm hơn tạo nên những chuyển biến rõ rệt trong nhận thức của người lao động và cộng đồng về ATVSLĐ. Nhưng hàm lượng ATVSLĐ trong chương trình giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp vẫn chưa cao. Việc tuyên truyền giáo dục về ATVSLĐ cho khu vực không có hợp đồng lao động vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức, đặc biệt là thiếu thốn về nguồn lực.

Thêm vào đó, sự thiếu hụt trầm trọng lực lượng công chức về ATVSLĐ là một vấn đề trong quá trình triển khai. Bên cạnh đó, năng lực cán bộ ATVSLĐ cũng hạn chế khi thường xuyên có sự luân chuyển nhưng công tác tập huấn nghiệp vụ lại gặp khó khăn về vấn đề kinh phí. Nguồn lực thanh kiểm tra về vấn đề ATVSLĐ cũng còn nhiều vướng mắc. Tình trạng mất ATVSLĐ vẫn diễn ra nhiều, tình hình tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp vẫn là vấn đề đáng lo ngại. Tình hình tai nạn lao động còn phức tạp do chưa được thống kê đầy đủ. Bệnh nghề nghiệp ngày càng gia tăng ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khoẻ người lao động.

Trước những vướng mắc trên, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã đề ra mục tiêu chung là tiếp tục chăm lo cải thiện điều kiện làm việc; giảm ô nhiễm môi trường lao động; chăm sóc sức khỏe người lao động; nâng cao nhận thức và tuân thủ pháp luật về ATVSLĐ; đặc biệt, ngăn chặn tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp; bảo đảm an toàn tính mạng cho người lao động, tài sản của Nhà nước, tài sản của doanh nghiệp, của tổ chức và cá nhân, góp phần vào sự nghiệp phát triển bền vững của quốc gia; phấn đấu đến năm 2033, trung bình hằng năm giảm 5% tần suất tai nạn lao động chết người.

Theo bà Ingrid Christensen, Giám đốc ILO Việt Nam, Việt Nam đang trong thời điểm quan trọng để thúc đẩy công bằng xã hội nhờ những nỗ lực cải cách không ngừng nhằm phát triển kinh tế xã hội, trong đó có lĩnh vực lao động và việc làm. Về công tác ATVSLĐ, Luật An toàn, vệ sinh lao động của Việt Nam đã đưa ra khuôn khổ vững chắc để cải thiện sức khỏe cho người lao động tại nơi làm việc trong tất cả các thành phần kinh tế (bao gồm thành phần chính thức hay phi chính thức). Việt Nam có khoảng 70% lực lượng lao động làm việc trong khu vực kinh tế phi chính thức.

Do vậy, trong quá trình rà soát và sửa đổi Luật An toàn, Vệ sinh lao động sắp tới, Việt Nam cần có những cơ chế thực sự bảo vệ nhóm người lao động trong khu vực này tốt hơn. Các chính sách ATVSLĐ sắp tới của Việt Nam có thể sẽ phải tính đến các tác động của biến đổi khí hậu đối với an toàn sức khỏe; phúc lợi tập thể của người lao động. ILO sẵn sàng cung cấp chuyên môn kỹ thuật và các công cụ để giúp cho các quốc gia thành viên mở rộng việc thu thập dữ liệu ATVSLĐ và cải thiện tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp.