Nỗi niềm bò sữa vùng ven

Quá tải sữa bò

Qua khảo sát tại các địa phương “vùng ven”, hầu hết mọi người từ cán bộ phòng, ban chuyên môn đến người chăn nuôi bò sữa ở Lâm Đồng đều đang tỏ ra lúng túng trong việc triển khai dự án phát triển đàn bò sữa. Có người nửa đùa nửa thật nói: “Con bò sữa vệ tinh vùng ven chúng tôi hiện đang “nhức đầu” nhưng chưa có thuốc chữa trị!”.

Ông Lê Văn Minh, Giám đốc Sở NN&PTNT Lâm Đồng, cho hay, trước diễn biến không thuận lợi về đàn bò sữa như hiện nay, Sở đã đưa ra khuyến cáo cả tỉnh tạm dừng phát triển đàn bò, đặc biệt là đối với trung tâm bò sữa Đơn Dương.

Điều đó cũng có nghĩa là cùng với Đơn Dương, các vùng ven như: Lâm Hà, Di Linh và Bảo Lộc cũng phải tạm dừng phát triển đàn bò. Nguyên nhân là hiện tại, đàn bò sữa của Lâm Đồng đã tăng 148% so với kế hoạch của cả năm 2015 (13.600 con so với 9.200 con). Tổng đàn tăng dẫn đến sản lượng sữa tươi thu được hằng ngày cũng tăng lên đáng kể khiến cho các nhà máy chế biến sữa ở Lâm Đồng trở nên quá tải.

Trong một cuộc họp báo do Sở TT&TT Lâm Đồng vừa tổ chức, liên quan đến vấn đề thu mua và chế biến sữa bò, ông Đoàn Anh Tùng, Phó Tổng Giám đốc Cty cổ phần sữa Đà Lạt (Dalatmilk) đơn vị thu mua chủ yếu lượng sữa nguyên liệu của nông dân Lâm Đồng - khoảng 80% sản lượng) cho biết, Dalatmilk hiện có công suất chế biến chỉ trên dưới 9 tấn sữa nguyên liệu mỗi ngày.

Nhưng, trong gần một tháng qua, do lượng sữa tươi trong dân tăng nhanh nên Dalatmilk đã phải thu mua trong dân trung bình 9 tấn sữa bò mỗi ngày. Như vậy, cùng với sản lượng sữa của đàn bò của Công ty khoảng 4 tấn, nhà máy chế biến của Dalatmilk mặc dầu đã chạy hết công suất nhưng vẫn không thể “tải” hết nguồn nguyên liệu thu vào.

Đây là nguyên nhân chính khiến cho lãnh đạo đơn vị này ra một thông báo có nội dung bất hợp lý là chỉ thu mua 16 lít/con bò trong hợp đồng đã ký với Công ty khiến cho nhiều hộ dân phản ứng (ngay sau đó, Dalatmilk đã rút lại thông báo này). 

Nỗi khổ vùng ven

Nhiều hộ dân chăn nuôi bò sữa ở Bảo Lộc, Lâm Hà và Di Linh bức xúc: Các cơ sở thu mua cũng hạn chế số lượng sữa hằng ngày; đồng thời, các cơ sở chế biến tư nhân cũng nhân cơ hội này bắt ép người chăn nuôi bò sữa bằng cách hạ giá thu mua sữa tươi từ 12.000 - 13.000 đồng/lít trước đây xuống còn khoảng 8.000 đồng/lít hiện nay, thậm chí còn thấp hơn.

Nông dân Lâm Đồng chăm sóc đàn bò sữa. 

Đây là “hoàn cảnh” chung của những hộ chăn nuôi bò sữa của cả tỉnh nói chung và của những hộ ở vùng ven nói riêng.

Tuy nhiên, số lượng đàn bò ở các vùng ven Lâm Hà, Di Linh và Bảo Lộc không nhiều nên sự bức xúc trong dân không quá căng thẳng như ở vùng trung tâm huyện Đơn Dương trong vài ngày gần đây.

Song, với những vùng ven này, theo kế hoạch tăng đàn như dự án đã được phê duyệt, không ít hộ dân đã vay vốn mua bò hoặc sắp mua bò. Không ít hộ dân ở các vùng ven này đã vay tiền ngân hàng từ vài chục triệu đến vài trăm triệu đồng để mua bò với kỳ vong đổi đời, như kế hoạch phát triển đàn bò của các huyện:

Lâm Hà, Di Linh và của TP Bảo Lộc nhưng rồi bất ngờ họ nhận được sự “chỉ đạo” dừng phát triển bò sữa. Một cán bộ có trách nhiệm của Bảo Lộc cho biết, hiện trên địa bàn có nhiều hộ đang khóc dở mếu dở, bởi “trót” vay hàng trăm triệu đồng để mua bò sữa và làm chuồng, nhưng bò vừa mang về chuồng thì nhận được thông tin (không bằng văn bản) rằng các cơ sở thu mua sữa đang tạm dừng ký hợp đồng mới với hộ chăn nuôi, trong khi lãi suất ngân hàng đang là gánh nặng của bà con.

Vấn đề đáng quan tâm hiện nay không chỉ ở việc phát triển đàn bò sữa, mà còn là năng lực chế biến của Dalatmilk trong tương lai sẽ được mở rộng lên quy mô nào; cùng đó, khả năng thu mua sữa bò của hai đơn vị còn lại (Vinamilk và Cô gái Hà Lan) ở thị phần Lâm Đồng ra sao để người nuôi bò sữa Lâm Đồng xác định quy mô chăn nuôi một cách hợp lý.

Tại cuộc họp báo mới đây, ông Đoàn Anh Tùng chỉ mới “phân trần” về việc quá tải của Công ty trước lượng sữa và đàn bò Lâm Đồng tăng quá nhanh chứ chưa hề “hé lộ” thông tin về chiến lược phát triển của Dalatmilk trong tương lai.

Cũng xin được nhắc lại, Dalatmilk là đơn vị thu mua sữa bò chủ yếu cho nông dân Lâm Đồng (80% sản lượng) nên “số phận” của đàn bò sữa địa phương phụ thuộc rất lớn vào chiến lược phát triển của Dalatmilk.

Rõ ràng là vấn đề phát triển đàn bò sữa “vùng ven” không nằm ngoài chiến lược phát triển chung của chương trình phát triển đàn bò sữa tỉnh Lâm Đồng. Nếu hiện trạng “tù mù” như thế này tiếp tục tồn tại thì chắc chắn điều dó có ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển KT-XH chung của mỗi địa phương và của cả tỉnh Lâm Đồng.