Những hành vi “lưu danh” thiếu văn hoá nơi công cộng

Hành vi thiếu ý thức

Mới đây, trên một diễn đàn, hình ảnh thành ghế máy bay của một hãng hàng không bị cào khắc chằng chịt, gây hư hỏng nội thất và mất mĩ quan, được chia sẻ và nhanh chóng ghi nhận các ý kiến phê phán từ cộng đồng mạng. Hành vi phá hoại kém văn minh này gây tổn hại đến tài sản giá trị lớn của hãng bay. Nghiêm trọng hơn, hành vi này còn có nguy cơ uy hiếp an ninh, an toàn hàng không; ảnh hưởng trải nghiệm của các hành khách trên chuyến bay này và các chuyến bay sau đó.

Tàu bay của một hãng hàng không bị phá hoại trong quá trình khai thác.

Đây không phải là lần đầu tiên những hành vi “lưu danh” thiếu ý thức của du khách gây thiệt hại cho các doanh nghiệp và bức xúc cho cộng đồng nói chung. Trước đó, Cây Cầu Vàng ở khu du lịch Bà Nà Hills (Đà Nẵng) – công trình kiến trúc nổi tiếng thế giới đã từng bị nam du khách dùng bút xóa trắng viết vẽ bậy lên nhằm mục đích… chụp ảnh “selfie”. Việc làm này cũng khiến nhiều độc giả ngao ngán, phê phán. Đồng thời, doanh nghiệp chủ quản của công trình kiến trúc đã phải tốn nhiều giờ đồng hồ để sửa chữa nhưng không thể khôi phục lại hoàn toàn như ban đầu.  

Không dừng lại ở những phương tiện công cộng hay tài sản của các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ, nhiều du khách thậm chí còn vô tư “lưu danh” trên các danh lam thắng cảnh, các di tích lịch sử quốc gia với tuổi đời hàng trăm năm và để lại hậu quả không thể khắc phục.

Chùa Thiên Mụ, một di tích lịch sử nổi tiếng ở Huế đã bị xâm phạm nghiêm trọng khi những du khách thiếu ý thức xâm phạm. Chi chít trên tấm bia đá, lưng rùa đá trong chùa Thiên Mụ, ngôi chùa cổ kính với niên đại hơn 400 năm, là những dòng chữ do khách tham quan dùng đá nhọn, gạch, bút xóa viết vẽ lên.

 Bia đá và mai rùa đá tại chùa Thiên Mụ (Huế) bị hủy hoại vì hành vi của nhiều du khách kém văn minh

Không dừng lại ở Việt Nam, một số du khách còn vô tư “làm tới” khi đi du lịch nước ngoài, góp phần tạo nên hình ảnh xấu xí về người Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế. Có thể kể đến như trường hợp du khách vẽ bậy bằng tiếng Việt lên phiến đá tại di tích thành cổ Yonago thuộc tỉnh Tottori (Nhật Bản). 

Hành động phá hoại này đã gây ra phản ứng gay gắt của người dân Nhật Bản. Bình luận dưới bài đưa tin trên nhật báo Mainichi, hàng loạt độc giả viết: "Làm ơn đừng đến đây để phá hoại"; "Hãy tha cho các di tích lịch sử thánh thiện"… Thậm chí, nhiều người bức xúc đến mức thúc giục các nhà chức trách ráo riết tìm kiếm và xử phạt thủ phạm.

Chế tài xử phạt

Dù là tài sản tư nhân, hay di tích, danh lam thắng cảnh của cộng đồng, bất cứ hành vi xâm hại, phá hoại phản cảm nào cũng gây ra thiệt hại về kinh tế, mỹ quan, cùng các hệ lụy khó khắc phục. Không chỉ vậy, hành vi này còn vi phạm luật pháp tại nhiều quốc gia, cũng như pháp luật Việt Nam.

Di tích thành cổ của Nhật Bản bị du khách phá hoại

Ví dụ như theo Luật Bảo tồn di sản văn hóa của Nhật Bản, người vẽ bậy lên các di tích, địa điểm văn hóa, du lịch có thể phải ngồi tù 5 năm và chịu phạt 300.000 yên (khoảng 54 triệu đồng). Trong khi đó, tại Thái Lan, việc xâm hại di tích có thể chịu mức phạt tiền lên đến 10 triệu baht (gần 7 tỷ đồng). Ở Singapore, mức phạt cho các hành vi phá hoại này khoảng 3 triệu đồng, thậm chí phạt tù.

Tại Việt Nam, quy định xử phạt với hành vi viết, vẽ, làm bẩn, làm ô uế di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, công trình văn hóa, nghệ thuật cũng rất rõ ràng. Người có các hành vi này có thể bị phạt tù tới 7 năm.

Đối với các hành vi hủy hoại tài sản của người khác, người vi phạm sẽ bị xử phạt theo điều 178 Bộ Luật hình sự 2015 (sửa đổi 2017). Tùy theo mức độ thiệt hại, người hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của người khác có thể bị xử phạt hành chính lên đến 50.000.000 triệu đồng hoặc phạt tù lên đến 20 năm.

Bên cạnh việc các đơn vị chủ quản cần kịp thời phát hiện và xử phạt các hành vi phá hoại tài sản theo quy định của pháp luật, thì việc nâng cao ý thức và chung tay ngăn chặn các hành vi phá hoại tài sản, danh thắng rất cần sự đồng lòng và phối hợp của cả cộng đồng ngay từ hôm nay.