Nhiều thủ tục nhiêu khê cần gỡ bỏ

Cắt giảm thủ tục hành chính

Ông Lê Văn Khảm, Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm y tế (Bộ Y tế) cho biết: Năm 2014, tỷ  lệ dân số tham gia BHYT đạt 71,6%; có 33 địa phương đã quan tâm, hỗ trợ 30% mức đóng còn lại cho người cận nghèo tham gia BHYT.

Trong 4 tháng đầu năm, có 7 đoàn liên ngành đã kiểm tra tại 10 tỉnh, thành phố, kết quả cho thấy có 8/10 tỉnh, thành phố đã bố trí ngân sách hỗ trợ mức đóng BHYT cho người cận nghèo; 7/10 tỉnh đã đưa tỷ lệ bao phủ BHYT là chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; 9/10 tỉnh, thành phố đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Luật BHYT... Bộ Y tế  đã phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tổ chức lễ phát động “Chung tay vì sức khỏe phụ nữ Việt Nam" huy động  ủng hộ tiền mua thẻ BHYT cho người cận nghèo...

Phân tích việc giảm số hộ tham gia BHYT, theo ông Vũ Xuân Bằng, Phó trưởng Ban thực hiện chính sách (Bảo hiểm xã hội Việt Nam), nguyên nhân là do người dân chưa hiểu quy định mới, một số địa phương vẫn còn máy móc trong thủ tục đăng ký thẻ.

Ví dụ: Luật quy định bắt buộc mua BHYT theo hộ gia đình từ ngày 1/1/2015, gia đình có người đi công tác nước ngoài, hoặc ở xa nhưng xã, phường vẫn yêu cầu phải phô tô thẻ BHYT, giấy tạm trú tạm vắng... theo ông Bằng, điều này là không cần thiết.

Hộ gia đình tự khai, ví dụ gia đình có 5 người thì bao nhiêu người có thẻ, bao nhiêu người chưa, người nào đi công tác xa, sau đó chủ hộ, địa phương xác nhận, không cần phô tô bất kỳ giấy tờ gì.

Bên cạnh đó, bản thân các địa phương cũng chưa chủ động triển khai, thậm chí nhiều nơi không nắm được số người tham gia theo từng nhóm. Các đại lý BHYT cũng đang lúng túng, có tâm lý chờ đợi, xem người dân ai đến mua thì thu tiền chứ chưa chủ động đến từng nhà vận động.

Theo ông Lê Văn Khảm, BHYT theo hộ gia đình là quy định mới, đảm bảo sự công bằng, đảm bảo sự chia sẻ từ chính những người thân trong gia đình. Vì nếu chỉ người bệnh mới tham gia BHYT, thì quỹ BHYT sẽ không thể có tiền để chi trả.

Như những trường hợp điều trị ung thư, hay với bệnh tim, mổ tim, chạy thận, các bệnh lý cấp cứu như uốn ván, nhiễm trùng... chi phí quỹ BHYT chi trả là rất lớn, từ chục triệu đồng/lần điều trị đến hàng trăm triệu đồng. Vì thế, nếu không có sự chia sẻ từ chính những người khỏe mạnh với người ốm đau trong gia đình thì quỹ BHYT khó phát triển bền vững.

Để thuận lợi cho người dân, ngành y tế đã phối hợp với Bảo hiểm xã hội Việt Nam, tạo điều kiện để những người đã tham gia BHYT cũ vẫn được mua thẻ BHYT không cần theo hộ gia đình. Nhưng với người tham gia mới, bắt buộc phải tham gia BHYT theo hộ gia đình. Quy định này cũng chính thức áp dụng toàn quốc từ 1/1/2016.

 Theo đó, Bộ Y tế, Bảo hiểm xã hội Việt Nam sẽ phối hợp với các ngành liên quan ban hành văn bản để hướng dẫn chi tiết thực hiện BHYT theo hộ gia đình theo hướng đơn giản, dễ thực hiện, giảm thiểu các thủ tục hành chính trong kê khai danh sách theo sổ hộ khẩu, sổ tạm trú.

Hiện, Bộ Y tế cũng đã chỉ đạo các cơ sở khám chữa bệnh chủ động tập huấn, phổ biến các qui định mới của Luật BHYT và các văn bản hướng dẫn cho đội ngũ cán bộ, y, bác sỹ và người lao động; giải thích và phổ biến các qui định này tới người bệnh và người nhà bệnh nhân; đồng thời triển khai nhiều biện pháp đổi mới nhằm nâng cao chất lượng khám chữa bệnh; cải cách thủ tục hành chính, giảm phiền hà cho người bệnh... 

Tính phương án đóng “trả góp” BHYT theo tháng?

Theo đại diện Bảo hiểm xã hội Việt Nam, trước đây một người dân tham gia BHYT phải đóng 620.000 đồng/năm. Nhưng khi đóng thẻ BHYT theo hộ gia đình, những người đóng sau sẽ được khấu trừ. Ví như trong khi nếu cả gia đình 5 người cùng mua thì số tiền phải đóng lên gần 2 triệu đồng dù mức đóng đã giảm dần.

Tuy nhiên, theo ông Vũ Xuân Bằng, với người nông dân nếu đóng  cùng một lúc, đây là khoản tiền lớn. Vấn đề là ở khâu tuyên truyền, nếu nói đóng 2 triệu đồng, người nông dân sẽ thấy sợ và tiếc, vì đó là khoản tiền rất lớn với họ.

Nhưng thực tế chia ra, mỗi người trong một gia đình chỉ dành 33.000 đồng/tháng để có một tấm thẻ BHYT phòng cho những rủi ro sức khỏe thì không có gì cao. Vì thế, phải nói để người dân hiểu, 33.000 đồng/tháng để phòng những rủi ro sức khỏe, người dân sẽ hiểu và ủng hộ.

Trước câu hỏi liệu có thể “trả góp” tiền thẻ BHYT theo tháng để tạo điều kiện cho người dân, ông Bằng cho biết các cơ quan chức năng đã từng bàn tới việc người dân đóng tiền một nửa (6 tháng) nhưng vẫn phát hành thẻ cả năm, sau đó mới thu tiếp.

Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa tìm ra phương án gì có thể đảm bảo người dân sẽ tự giác nộp nốt tiền BHYT khi hết hạn 6 tháng.