Nhật Bản sẽ chấm dứt ODA nếu Việt Nam còn xảy ra hối lộ

Huyệt vị
00:29 - 02/04/2015

Tại cuộc họp báo, trả lời câu hỏi của phóng viên về kết quả điều tra nghi án Công ty Tư vấn giao thông Nhật Bản (JTC) hối lộ 16,4 tỷ đồng để được tham gia Dự án đường sắt đô thị tuyến số 1 Hà Nội mới đây, ông Mori Mutsuya cho biết: “Vụ đưa và nhận hối lộ này là có thật. Đây là vụ đưa hối lộ thứ 2 xảy ra tại Việt Nam liên quan đến dự án ODA của Nhật Bản, sau vụ PMU18 năm 2008. Tôi mong rằng đây là vụ cuối cùng tại Việt Nam.

Ông Mori Mutsuya, trưởng đại diện JICA tại Việt Nam: "Nhật bản sẽ chấm dứt ODA với Việt Nam nếu Việt Nam còn xảy ra hối lộ"

Vị này cho biết, phía Nhật Bản sẽ yêu cầu bên Việt Nam hoàn trả lại tiền "lót tay”: “Nếu còn xảy ra vụ thứ 3, tôi chắc chắn người dân Nhật Bản sẽ lên tiếng yêu cầu chính phủ Nhật Bản chấm dứt ngay việc cung cấp ODA cho Việt Nam. Rút kinh nghiệm từ vụ việc này, tôi cho rằng hai bên cần làm việc một cách nghiêm túc để tránh xảy ra những vụ việc tương tự”- ông Mori Mutsuya khẳng định.

Ông Mori Mutsuya cho rằng, quan điểm của phía Nhật Bản là chỉ xử lý những cá nhân liên quan chứ không ngừng cung cấp ODA cho Dự án đường sắt đô thị tuyến số 1 Hà Nội. Tuy nhiên, phía Nhật Bản đang làm việc với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính Việt Nam để kiến nghị có bên thứ 3 hoàn toàn độc lập giám sát các dự án ODA của Nhật Bản nếu có bất thường xảy ra.

Ảnh minh họa

Đánh giá cao hiệu quả thực hiện các dự án ODA của Nhật Bản tại Việt Nam trong năm tài khóa vừa qua, ông Mori Mutsuya nhấn mạnh, Việt Nam là đối tác quan trọng của Nhật Bản. Vì thế, trong năm tài khóa 2015 Nhật Bản tiếp tục duy trì ODA cho Việt Nam tương đương mức của năm 2013 là hơn 165 tỷ yên.

Tuy nhiên ông Mori Mutsuya quan ngại rằng: “Nhật Bản luôn ưu tiên dành ODA cho Việt Nam, nhưng việc các khoản vay có được ký hay không lại phụ thuộc vào Việt Nam. Kể từ khi Việt Nam thực hiện Nghị định số 38/2013/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý và sử dụng ODA và nguồn vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ, thủ tục ký kết ODA vô cùng phức tạp. Xu hướng của Việt Nam là ngày càng muốn đơn giản hóa thủ tục hành chính, song thực tế cho thấy những thay đổi đang có vẻ đi ngược lại. Sự kiện ngày 31-3 vừa qua Việt Nam và Nhật Bản chỉ ký được 2 Hiệp định vay vốn trong tổng số 7 dự án đã được ký Công hàm trao đổi về cung cấp vốn vay ODA của Nhật Bản là cho thấy thủ tục hành chính của Việt Nam mất rất nhiều thời gian”.

Hiện JICA đang thực hiện hơn 150 dự án hợp tác kỹ thuật và hợp tác vốn vay tại Việt Nam. Việt Nam là quốc gia đứng đầu thế giới cả về số lượng và tổng kinh phí trong các quốc gia nhận viện trợ ODA mà JICA đang hỗ trợ.
Mới đây ĐSQ Nhật Bản tại Việt Nam đã gửi thông báo tới Bộ Kế hoạch và Đầu tư về 13 dự án hợp tác kỹ thuật mới và 83 khóa đào tại cho tài khóa 2015. Trong năm tài khóa này, ODA của Nhật Bản sẽ tập trung vào một số lĩnh vực quan trọng của Việt Nam như: Hoàn thiện cơ sở hạ tầng; Cải thiện đời sống xã hội; Tăng cường năng lực cạnh tranh quốc tế; Tăng cường hiệu quả của đầu tư công…

Dự án xây dựng đường sắt đô thị Hà Nội tuyến số 1 (giai đoạn 1), tổng mức đầu tư của dự án là 19.460 tỷ đồng (gần 14.000 tỷ vay JICA, còn lại là đối ứng). Dự án do Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam là chủ đầu tư; JTC đứng đầu liên danh với các công ty con của Nhật Bản khác và một số công ty Việt Nam được chọn làm nhà tư vấn cho dự án.
Trước đó, vào tháng 3/2014, ông Tamio Kakinuma - Giám đốc Công ty JTC thừa nhận với cơ quan công tố Tokyo việc đã “lại quả” 80 triệu yên (khoảng 16,4 tỷ đồng) cho một dự án ODA trị giá 4,2 tỷ yên (khoảng 862,8 tỷ đồng) ở Việt Nam, trong số đó có người công tác ở đơn vị quản lý dự án của Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam.
Sau đó phía Nhật Bản đã cung cấp một số thông tin liên quan cho phía Việt Nam để tiến hành điều tra vụ việc này. Cụ thể, dự án ODA mà JTC hối lộ quan chức Việt Nam có liên quan đến dự án Đường sắt đô thị trên cao.
Liên quan tới các sai phạm của các cá nhân trong vụ này, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an đã khởi tố bị can, ra lệnh bắt, khám xét đối với 6 cán bộ thuộc Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam. Trong đó, ông Trần Quốc Đông (SN 1964), nguyên Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam bị khởi tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Về phía JTC, cựu giám đốc Tamio Kakinuma và 2 lãnh đạo khác của công ty này cũng bị buộc tội vi phạm Luật phòng chống cạnh tranh không lành mạnh của Nhật Bản vốn nghiêm cấm hành vi hối lộ cho các quan chức của nước ngoài.

Thanh Nhung