Nhập nhèm tên gọi sữa gây thiệt hại cho người tiêu dùng

Thứ trưởng Bộ Y tế nêu ra vấn đề này tại Hội nghị giám sát chuyên đề về thực hiện chính sách pháp luật về An toàn vệ sinh thực phẩm tại khu vực phía Nam ngày 6/3.

Theo ông Cường, những loại sữa này đang bán trên thị trường, gọi tên là “sữa tiệt trùng” là không thể chấp nhận được, nếu không có cơ sở khoa học mà chỉ vì lợi ích của doanh nghiệp trong việc tốn chi phí đã in bao bì sản phẩm.

Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, ông đã nghiên cứu kỹ bản kiến nghị của Hiệp hội Sữa Việt Nam, đại diện cho một số doanh nghiệp sữa đề nghị giữ nguyên khái niệm sữa như hiện nay với lý do ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh.

Ông Cường bày tỏ quan điểm: Ngành sữa may mắn có các doanh nghiệp lớn tạo ra cạnh tranh giảm giá thành cho người tiêu dùng, giờ nhà nhà đều có thể uống được sữa.

Thứ hai, nông dân cũng nhờ các doanh nghiệp sữa này có việc làm, tăng thu nhập nhờ việc thu gom sữa của các doanh nghiệp.

“Đến một ngày nào đó, chúng ta bán cổ phần các doanh nghiệp sữa của Nhà nước, không chi phối nữa. Lúc đó, các đại gia chi phối có còn mua sữa của bà con hay không hay mua sữa của Thái Lan hay tập trung mua sữa bột nhập khẩu?

Các đại gia ngành sữa cũng có thể liên kết, sáp nhập không mua sữa của nông dân nữa. Lúc đó không có lợi cho ngành sữa và cả bà con nông dân”, ông Cường nói.

Từ đó, ông Cường đánh giá đề xuất minh bạch tên gọi các loại sữa có lợi cho nông dân và ngành sữa.

Thứ trưởng Y tế - ông Trương Quốc Cường (người đứng) cho biết sẽ kiến nghị làm minh bạch tên gọi của sữa tươi và sữa dạng lỏng làm từ sữa bột. ảnh: HT.

Ông Cường cho biết sẽ làm việc với Hiệp hội sữa về vấn đề này. Nếu chỉ vì tốn chi phí bao gói, không có cơ sở khoa học sẽ phải thay đổi. Nếu chỉ vì thiệt hại bao gói, Bộ Y tế có thể kéo dài thêm 1 năm cho các doanh nghiệp chuẩn bị, tiêu thụ hết các bao gói để in.

“Tôi sẽ xử lý rất nhanh, không thể kéo dài như hai năm vừa qua. Điều đó thể hiện quyết tâm cải cách hành chính của Bộ Y tế”, ông Cường khẳng định.

Trước đó, tại hội nghị, ông Ngô Minh Hải, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn TH (thương hiệu TH true MILK) cho rằng: Dù đã đầu tư một cách bài bản, nghiêm túc với tâm niệm trở thành một nhà cung cấp thực phẩm chuyên nghiệp, một “người nội trợ tử tế cho cộng đồng”, với tâm sáng “vì sức khỏe cộng đồng”, nhưng từ lâu cảm thấy còn nhiều điểm cản trở.

Nguồn gốc của vấn đề này là sự chưa minh bạch trong chính sách về tiêu chuẩn sản phẩm. Với ngành sữa, đó chính là Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về sữa dạng lỏng (QCVN 5-1:2010/BYT).

Cụ thể, khái niệm trong Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia đối với sản phẩm sữa dạng lỏng này chưa được phân chia rõ ràng. Trong đó, khái niệm “sữa tiệt trùng” dùng để chỉ các sản phẩm sữa dạng lỏng chế biến từ sữa bột; hoặc sữa bột cộng với một phần sữa tươi là khái niệm chưa chính xác.

Sữa tiệt trùng chỉ phản ánh được phương pháp xử lý nhiệt trong công nghệ chế biến, không phản ánh được xuất xứ nguyên liệu đầu vào (là yếu tố cơ bản tạo ra sản phẩm).

Tháng 7/2015, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội khóa XIII đã tổ chức Hội nghị giám sát chuyên đề “Quản lý sữa tươi nguyên liệu và sữa tươi dạng lỏng”.

Hội nghị đã kết luận nêu rõ hướng sửa đổi: Yêu cầu Bộ Y tế phải sửa đổi tên gọi “sữa tiệt trùng” thành “sữa hoàn nguyên” và “sữa pha lại” theo thông lệ chung của quốc tế.

Trước và sau hội nghị giám sát của ủy ban, Bộ Y tế cũng nhận biết được thực tế này và đã có một số động thái như: Tháng 4/2015, Bộ Y tế ra thông báo sửa đổi Quy chuẩn. Tháng 4/2016, Bộ Y tế tiếp tục hội thảo chốt việc sửa đổi QCVN 5-1:2010/BYT.

Dự thảo phân tách khái niệm “sữa tiệt trùng” hiện nay thành “sữa hoàn nguyên”, “sữa pha lại” và “sữa hỗn hợp”. Cách phân chia này nhận được sự đồng thuận cao của các đại biểu tham dự.

Mặc dù vậy, cho đến nay sau gần 2 năm kể từ khi Bộ Y tế bắt đầu lấy ý kiến vẫn không có bất cứ thay đổi nào.

Trong một văn bản gần đây gửi Thủ tướng chính phủ, quan điểm của Bộ Y tế là vẫn giữ nguyên do còn e ngại việc thay đổi sẽ gây xáo trộn sản xuất kinh doanh làm “tăng chi phí của doanh nghiệp liên quan đến việc thay đổi bao bì, nhãn sản phẩm”.

Ông Hải cho rằng, nếu chậm sửa đổi dẫn tới nhiều hệ lụy: Gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng về thông tin sản phầm, vi phạm quyền được thông tin của người tiêu dùng.

Không khuyến khích phát triển nguổn sữa tươi nguyên liệu một cách bền vững, ảnh hưởng tới mục tiêu của ngành nông nghiệp về phát triển đàn bò sữa và sản lượng sữa tươi, làm tổn hại đến lợi ích của người chăn nuôi bò sữa và doanh nghiệp sản xuất, chế biến sữa tươi.

Về mặt quản lý nhà nước: không tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng cho việc phát triển ngành.