Nhà nước sẽ độc quyền 16 loại hàng hoá và dịch vụ

Bộ Công Thương vừa hoàn tất dự thảo Nghị định về hàng hoá, dịch vụ, địa bàn thực hiện Nhà nước độc quyền trong hoạt động thương mại.

Theo đó, đối với ngành điện, Nhà nước sẽ độc quyền vận hành thuỷ điện đa mục tiêu, nhà máy điện hạt nhân, 

Với các loại hàng hoá nhạy cảm khác, Nhà nước sẽ độc quyền xuất nhập khẩu vàng nguyên liệu và sản xuất vàng miếng, nhập khẩu thuốc lá, kinh doanh sổ xố kiến thiết, đo đạc bản đồ phục vụ quốc phòng.

Nhà nước độc quyền vận hành truyền tải, điều độ hệ thống điện quốc gia.

Đối với dịch vụ, Nhà nước sẽ chỉ còn độc quyền dịch vụ hoa tiêu hàng hải, công tác vận hành đảm bảo an toàn hàng hải như vận hành hệ thống báo hiệu, thông tin duyên hải, sửa chữa nâng cấp hệ thống hàng hải, dịch vụ đảm bảo hoạt động bay như dịch vụ không lưu, tìm kiếm cứu nạn. Đặc biệt, Nhà nước sẽ độc quyền in đúc tiền, quản lý khai thác hệ thống kết cấu hạ tầng đường sắt.

Theo Bộ Công Thương, danh mục trên chỉ là danh mục "động", có thể được sửa đổi để phù hợp với thực tiễn phát triển kinh tế xã hội. Danh mục này đựa trên cơ sở rà soát, phù hợp với quá trình tái cơ cấu tập đoàn, tổng công ty, DNNN.

Nguyên tắc lựa chọn danh mục là độc quyền nhà nước chỉ thực hiện trong lĩnh vực cần thiết mà doanh nghiệp tư nhân hay các thành phần kinh tế khác không muốn, không có khả năng tham gia. Đặc biệt, việc thực hiện độc quyền Nhà nước phải đảm bảo không biến thành độc quyền doanh nghiệp, thu hẹp các lĩnh vực độc quyền Nhà nước, xoá bỏ báo cấp của Nhà nước cho doanh nghiệp. Hoạt động độc quyền Nhà nước cũng vẫn phải tuân thủ theo pháp luật về doanh nghiệp, về cạnh tranh.

Các hoạt động độc quyền Nhà nước trong thương mại dịch vụ, hàng hoá phải đảm bảo nguyên tắc minh bạch, công khai. Nội dung này đã thể hiện rõ Nghị quyết của Hội nghị trung ương Đảng, trong đề án tái cơ cấu DNNN giai đoạn 2013-2015 đã được Thủ tướng phê duyệt nhưng hiện nay, được quy định rải rác tại nhiều cấp độ văn bản quy phạm pháp luật khác nhau.

Như vậy, với danh mục chỉ còn 16 loại hàng hoá và dịch vụ trên, các lĩnh vực còn lại mà DNNN đang chiếm lĩnh sẽ dần dần phải xoá bỏ độc quyền Nhà nước, điển hình như xăng dầu, dầu khí, sản xuất điện, than, thép...