Người phụ nữ Tày đưa văn hóaTây Bắc vào Tây Nguyên

Bà Mậu đang say xưa chơi đàn tính và hát then

Sinh ra và lớn lên ở Cao Bằng, từ nhỏ, những làn điệu hát then trữ tình, tha thiết của mẹ đã thấm vào tâm hồn của cô bé người Tày. Cũng không nhớ năm lên mấy tuổi thì bà Mậu đã biết so dây đàn và cất tiếng hát mượt mà… Chỉ biết, hơn 20 năm trước, khi cùng gia đình vào thôn 8 xã Ea Wer, huyện Buôn Đôn lập nghiệp, bà Mậu đã “Gánh theo tên xã tên làng trong mỗi chuyến di dân” là cây đàn tính và những điệu hát then nằm lòng. Đối với bà Mậu hát then và đàn tính là thứ không thể thiếu của gia đình bà. “Cây đàn tính đã gắn bó với tôi từ khi còn nhỏ. Mỗi lần lao động vất vả, tôi thường lấy đàn ra chơi. Nghe tiếng đàn vang lên tôi thấy đầu óc mình thư thái, tinh thần vui vẻ và nhẹ nhàng hơn, tôi không còn cảm giác mệt mỏi nữa.”- Bà Mậu nói.

Hiểu được giá trị văn hóa của dân tộc mình, trong thời gian sinh sống ở Buôn Đôn, bà đã vận động gần 20 chị em người dân tộc Tày tham gia học đàn tính và hát các làn điệu then cổ. Chị Lý Thị Nguyệt ở thôn 8 xã Ea Wer tâm sự: “Tôi sinh ra và lớn lên ở Cao Bằng, lúc nhỏ tôi không có điều kiện để học đàn tính và hát then, rất may khi vào trong này tôi được gặp chị Mậu, chị đã dạy cho tôi biết đến đàn tính và làn điệu hát then của dân tộc mình. Giờ đây tôi có thể truyền, dạy lại cho con cháu mình biết gìn giữ phát huy giá trị văn hóa của dân tộc".

Bà Mậu đang luyện tập cho chị em tham gia biểu diễn ở các địa phương

 Và cứ mỗi dịp tết đến xuân về hay lễ hội văn hóa truyền thống các dân tộc Tây Nguyên, hội thi văn nghệ mừng Đảng, mừng xuân… bà Mậu lại sáng tác nhiều ca khúc mới để luyện tập cho chị em trong thôn đi tham gia biểu diễn nghệ thuật quần chúng ở các địa phương trong huyện và trong tỉnh. Đội đàn tính và hát then trong thôn của bà đã đạt nhiều giải thưởng cao trong các cuộc thi liên hoan văn hóa truyền thống các dân tộc. Nhờ đó những làn điệu then bay cao hơn, xa hơn trong các bản làng của người Tây Nguyên. Không chỉ dạy đàn tính và hát then cho cho chị em phụ nữ, bà Mậu còn được Trung Tâm học tập cộng đồng xã Ea Wer mời truyền dạy đàn tính hát then cho con em người dân Tày trong thôn.

Bà Mậu đang dạy đàn tính cho con em người dân tộc Tày

Ông Nguyễn Đình Phượng, Trưởng Ban Văn hóa xã Ea Wer cho biết: bà Lương Thị Mậu không chỉ là một nghệ nhân giỏi mà còn là hạt nhân nòng cốt trong các phong trào văn hóa, văn nghệ ở địa phương trong việc gìn giữ, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của dân tộc. Ban văn hóa xã Ea Wer đã lập hồ sơ đề nghị cấp thẩm quyền công nhận bà là một nghệ nhân ưu tú trong đội đàn tính, hát then của xã.

CTV Thanh Nga