Người dân được gì khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện

Người dân nói gì về BHXH tự nguyện

Trong suy nghĩ của nhiều người, chỉ có công nhân viên chức, lao động làm việc trong các cơ quan nhà nước mới có điều kiện hưởng lương hưu khi hết tuổi lao động. Tuy nhiên, với chính sách nhân văn và tạo mọi điều kiện cho con người phát triển, chính sách BHXH tự nguyện dành cho tất cả các lao động từ người bốc vác, chạy xe ôm, hộ tiểu thương mua bán ở các chợ… đều được tham gia BHXH tự nguyện.

Nhiều năm nay, vợ chồng bà Nguyễn Thị Bảy bán tạp hóa tại chợ Bà Hoa (phường 13, quận Tân Bình) cho biết, vợ chồng tôi bán hàng ở đây cũng hơn 20 năm,  mỗi tháng thu nhập chừng 20 đến 25 triệu đồng, nhưng chúng tôi chưa hiểu lắm về hình thức tham gia BHXH tự nguyện. Thời gian gần đây, chúng tôi cũng nắm được chính sách tham gia BHXH tự nguyện thông qua chính quyền địa phương tuyên truyền, vận động.

Bà Bảy chia sẻ: "Cán  bộ phường có đến nói với tôi nên tham gia BHXH tự nguyện vì có nhiều lợi ích lúc lớn tuổi. Nghe họ giải thích tôi thấy loại hình này cũng được, nhất là khi về già hàng tháng có lương hưu sẽ bớt gánh nặng cho người thân, đồng thời được Nhà nước cấp thẻ bảo hiểm y tế ở mức quyền lợi cao hơn.

Nhưng thật sự, nghe phải đóng tới 20 năm mới được hưởng lương hưu thì tôi hơi ngại. Bởi tôi năm nay đã 50 tuổi, ông xã cũng ngoài 50, nhiều bệnh tật biết có sống đến ngày được hưởng lương hưu không mà tham gia. Thôi thì chúng tôi nếu tích góp được bao nhiêu thì đem gửi ngân hàng, cần lúc nào thì đi  rút, sẽ tiện hơn".

Tuy nhiên, năm 2020, tình hình dịch Covid-19 diễn biến quá phức tạp ở nước ta, nhiều NLĐ trên địa bàn TP bị ảnh hưởng nặng nề, nên những suy nghĩ về việc đóng BHXH tự nguyện có khác thời gian trước. Chị Dương Thị Ngọc (quê Cai Lậy, Tiền Giang), có thâm niên 15 năm làm việc ở Công ty CP giày da Quốc Phong (chuyên xuất khẩu giày, trụ sở tại phường 12, quận 12) cho hay, sau khi công ty đóng cửa, hàng ngàn công nhân mất việc, với khoản trợ cấp hơn 80 triệu đồng của công ty sau khi nghỉ việc.

Tuy nhiên, bản thân đã ngoài 40 tuổi, cũng khó xin việc ở công ty khác. Khó quá thì tôi sẽ tính toán với gia đình mở quán bán đồ ăn sáng, hoặc bán quán nước." sau khi buôn bán tự do, tôi sẽ tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện cho đủ năm, sau này về già có lương hưu cũng đỡ lo" – chị Ngọc chia sẻ.

Được các nhân viên Bưu điện TP.HCM tư vấn tại chợ Đa Kao, quận 1, chị Nguyễn Trúc Phượng, một tiểu thương bán hàng tại chợ, phấn khởi nói: "Trước đây tôi có tham gia BHXH tự nguyện cho chồng nhưng mấy tháng trước đây tôi ngưng đóng vì dịch Covid-19, giờ mới đóng lại mấy tháng nay. Tôi thấy tham gia BHXH tự nguyện cũng rất tiện vì một ngày mình chỉ cần tiết kiệm 5.000 đồng là về già mình nhận được lương hưu một tháng khoảng 700.000 đồng. Ngoài ra, người mua bảo hiểm còn được một số quyền lợi khác. Sắp tới, tôi sẽ tham gia mua BHXH tụ nguyện cho tôi".

"Không vợ con, là dân tỉnh vào TP.HCM sinh sống bằng nghề chạy xe ôm và chở hàng cho tiểu thương ngoài chợ. Tuy thu nhập không cao nhưng sau khi trừ chi phí sinh hoạt, hàng tháng tôi cũng để dành được hơn 2 triệu đồng dưỡng già. Để tiền trong người sợ bị mất, gửi vào ngân hàng lâu ngày tiền sẽ mất giá, mang ra đầu tư thì cũng chẳng biết đầu tư gì. Nghe tư vấn về BHXH tự nguyện tôi bất ngờ lắm, hóa ra NLĐ tự do hằng tháng bỏ ra vài trăm ngàn thì già cũng có lương hưu. Tôi đã đăng ký tham gia, cũng an tâm khi về già" - ông Trần Thành An, tài xế xe ôm chia sẻ.

Ông Phan Văn Mến – GĐ BHXH TP.HCM cho biết, đối tượng tham gia BHXH tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ một phần kinh phí và được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng linh hoạt như có thể đóng hàng tháng, 3 tháng, hoặc 6 tháng… Và chỉ cần đóng 138.600 đồng/tháng (mức thấp nhất) thì người lao động đã có ngay chính sách an sinh. Qua đó cho thấy, số tiền người lao động bỏ ra tuy rất nhỏ, nhưng sẽ được hưởng nhiều lợi ích rất lớn, nhất là chủ động bảo vệ hạnh phúc cho bản thân khi về già.

 Điểm tựa an sinh khi về già

"Chủ trương trên của Đảng, Nhà nước rất là nhân văn và mang tính lâu dài. Những NLĐ mà chưa tham gia BHXH tự nguyện thì nên sớm tham  gia vì nó mang lại những lợi ích thiết thực. Có thể trong giai đoạn ngắn họ chưa được hưởng, nhưng về lâu dài, họ được hưởng lương hưu trí; thứ hai, nếu có vấn đề gì không may thì con cái, người thân đỡ lo về tiền bạc. Ở một chừng mực nào đó, nếu đến một thời điểm NLĐ không đóng được nữa, thì họ sẽ lấy lại được một khoản tiền đã đóng, kèm số tiền bù trượt giá hàng năm do Chính phủ quy định, giống như một cuốn sổ tiết kiệm tích lũy.", ông Phan Văn Mến chia sẻ.

Ông Phan Văn Mến cho biết, cùng với sự phối hợp của hai đơn vị là BHXH TP.HCM và Bưu điện TP.HCM, chúng tôi đã đặt mục tiêu phấn đấu trong toàn TP có 1.000 người tham gia BHXH tự nguyện trong buổi lễ tuyên truyền. Theo đó, người tham gia BHXH tự nguyện là công dân Việt Nam từ 15 tuổi trở lên, trừ người đang tham gia BHXH bắt buộc.

Những chính sách BHXH tự nguyện được mở rộng để giúp cho những NLĐ tự do được tham gia để khi hết tuổi lao động được hưởng các chế độ như người hưu trí. Khi tham gia BHXH tự nguyện, người dân hưởng được năm quyền lợi chính như:

Một là, khi tham gia BHXH tự nguyện nếu nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi trở lên và có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên sẽ được hưởng lương hưu hằng tháng. Hai là, những người này sẽ được cấp bảo hiểm y tế miễn phí khi đang hưởng lương hưu.

Ba là, nếu người đang hưởng lương hưu hoặc đang tham gia BHXH tự nguyện từ đủ năm năm trở lên mà qua đời thì thân nhân được hưởng tiền mai táng phí và tiền tuất một lần. Bốn là, lương hưu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế phù hợp với quỹ BHXH. Năm là, người tham gia BHXH tự nguyện còn được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng khi tham gia BHXH tự nguyện với thời gian hỗ trợ tối đa là 10 năm" - ông Mến thông tin.

Theo một số chuyên gia xã hội học, hạn chế hiện nay là thời gian đóng bảo hiểm quá dài, tâm lý đóng hôm nay để 20 năm sau hưởng chưa phải là thói quen của không chỉ người Việt Nam mà tồn tại ở nhiều quốc gia trên thế giới. Đó là chưa kể mức hưởng hiện nay quá ít, do vậy bộ, ngành chức năng cần có sự điều chỉnh linh hoạt hơn, tạo ra sự hấp dẫn đối với NLĐ khu vực phi chính thức để họ cảm thấy việc tham gia BHXH tự nguyện có thể mang lại lợi ích ngắn hạn cũng như dài hạn đối với bản thân họ và gia đình.