Nghệ thuật còn xa với trẻ em nông thôn

Theo dõi những hoạt động nghệ thuật trong dịp hè này, ở hai thành phố lớn Hà Nội và TP Hồ Chí Minh những chương trình nghệ thuật phục vụ thiếu nhi khá dày đặc. Trong đó, nổi bật nhất là những vở kịch dành cho thiếu nhi được công diễn gần như liên tục ở hai thành phố này. 

Chẳng hạn, như vở kịch hát “Những điều ước thần kỳ” của Nhà hát Chèo Hà Nội với câu chuyện nàng Lọ Lem, nhà hát Kịch Việt Nam giới thiệu vở “Vua lợn”...  Ở TP Hồ Chí Minh sân khấu IDECAF  diễn vở “Cuộc chiến của Ông Kẹ và các bà mẹ” , sân khấu Kịch Thế giới Trẻ đầu tư dàn dựng chương trình kịch thiếu nhi “Thế giới thần tiên” với tập 1: “Tên trộm thành Bát Đa… 

Trong khi đó, ở nông thôn và miền núi, ngoại trừ việc xem các chương trình truyền hình, việc thưởng thức nghệ thuật của trẻ em ở đây rất hiếm hoi. Thỉnh thoảng các em mới được xem một vài chương trình nghệ thuật. Có nơi ở miền núi, thậm chí các em còn chưa biết xem xiếc là gì. Có thể nói rằng, nhiều năm nay, những món ăn tinh thần như: Kịch, xiếc, ca nhạc, phim… vẫn xa vời đối với trẻ em nông thôn và miền núi.

Trẻ em nông thôn còn ít được xem các chương trình nghệ thuật.

Nguyên nhân của vấn đề này thì có nhiều, chẳng hạn như: Do điều kiện xa xôi cách trở; do gia đình thiếu điều kiện kinh tế; do thiếu cơ sở vật chất để phục vụ cho nghệ thuật biểu diễn như thiếu nhà hát, thiếu rạp chiếu phim…  Để người dân nông thôn cũng được tiếp cận và thụ hưởng văn hóa như ở thành phố, Bộ VH-TT&DL đã triển khai xây dựng Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở giai đoạn 2013 – 2020, định hướng đến năm 2030. Tuy nhiên, cho đến nay của chưa được triển khai đồng bộ và đúng mức.

Nhiều nghệ sĩ tâm sự rằng luôn mong muốn thường xuyên được biểu diễn cho các em trẻ em ở các khắp nơi trên đất nước, đặc biệt là ở nông thôn, vùng sâu vùng xa.  Tuy nhiên, để  có thể biểu diễn cho trẻ em nông thôn xem, thì cần sự đầu tư rất lớn, quy mô. Không thể  mang những hệ thống âm thanh không đảm bảo chất lượng và sân khấu tạm bợ  để phục vụ cho trẻ em ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa được. Tuy nhiên, để làm được như thế sẽ tốn nhiều kinh phí.

Nếu không tính chi phí về phục trang, sân khấu, thù lao nghệ sĩ…  thì việc tìm được địa điểm tốt, đảm bảo chất lượng âm thanh, ánh sáng để biểu diễn ở các huyện, vùng nông thôn chứ chưa nói đến vùng sâu, vùng xa là điều rất khó khăn. Và nếu đầu tư lớn thì kinh phí sẽ thu ở đâu? Nếu bán vé thì dù là số tiền không lớn vẫn gây khó khăn cho nhiều gia đình vì mức sống, mức thu nhập của họ còn rất thấp, khó có thể mua nổi vé. Hơn nữa, do nhận thức hạn chế của nhiều phụ huynh ở những vùng nông thôn, vùng miền núi… họ không dễ gì bỏ tiền để mua vé cho con cái mình đi xem nghệ thuật. Với họ, lo được bữa ăn, cho con đến trường đã là nỗi lo lớn lắm rồi… Nên vấn đề tưởng là dễ hóa ra không hề đơn giản để giải quyết, sinh ra luẩn quẩn.

Để mang nghệ thuật đến gần hơn với trẻ em vùng nông thôn, miền núi, trên hết vẫn cần những chính sách hỗ trợ, đầu tư thiết thực từ phía Nhà nước. Từ việc đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị lẫn con người... Điều cụ thể nhất, theo các nghệ sĩ là Nhà nước cần sớm có chính sách biểu diễn các chương trình nghệ thuật phục vụ miễn phí cho trẻ em vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa.

Chính sách biểu diễn miễn phí cho trẻ em, nhiều nước đã làm. Nhiều nước trên thế giới, hàng năm các nhà hát đều có các dự án biểu diễn dành riêng cho thiếu nhi mà kinh phí thực hiện dự án lấy từ các quỹ của Chính phủ hoặc do cộng đồng đóng góp. Và đây chính là sự đầu tư rất lớn dành cho trẻ em mà họ nghĩ đến doanh thu. Vì họ hiểu đầu tư cho trẻ em là đầu tư cho tương lai. Lợi nhuận từ các chương trình nghệ thuật cho thiếu nhi không tính bằng tiền bán vé mà ở lợi ích tinh thần cho các thế hệ sau của cả một đất nước.