Nghệ sĩ Nguyễn Đăng Việt cúng tạ cụ Nguyễn Du

Ban quản lý Khu di tích đã tổ chức lễ đón nhận bộ ảnh rất trang trọng. Tại buổi lễ, Nguyễn Đăng Việt thắp nhang trước bàn thờ cụ Nguyễn, vái lạy rồi dâng bộ ảnh gồm 12 tấm ảnh màu khổ lớn, trong đó có 3 ảnh Mộ cụ Nguyễn Du, Bến Giang Đình, Quê hương Nguyễn Du được phóng khổ to 50 x 75 cm, lồng khung sang trọng...

Ba năm trước, Nguyễn Đăng Việt đã xuất bản tập “Tiên Điền Cỏ”, dày 300 trang (NXB Hội Nhà văn Việt Nam). Sách in xong, Nguyễn Đăng Việt và vợ cùng bạn bè tổ chức một cuộc cúng tạ tại mộ cụ Nguyễn. Nguyễn Đăng Việt và gia đình đã đến Ban quản lý Di tích đại thi hào Nguyễn Du tặng tập sách thơ - ảnh “Tiên Điền Cỏ”. Đây là tác phẩm mà nghệ sĩ nghiếp ảnh - nhà thơ Nguyễn Đăng Việt đã dốc sức thực hiện từ năm 1991. Sau đó, anh cùng  gia đình và bạn bè văn nghệ sĩ Nghệ An, Hà Tĩnh như nhạc sĩ Lê Hàm, các nhà thơ: Dương Huy, Tùng Bách, Nguyễn Trường Thọ, Nguyễn Trọng Tuất, nhà nghiên cứu văn học dân gian Đào Tam Tĩnh... tổ chức lễ hóa vàng tập thơ - ảnh và dâng lễ vật trước mộ cụ Nguyễn Tiên Điền.

Trước mộ cụ Nguyễn Du, gia đình nghệ sĩ Nguyễn Đăng Việt gồm vợ, chị gái, em trai và con cháu dâu rể đã vái lạy, tạ ơn Đại thi hào đã phù hộ nghệ sĩ có ảnh đẹp, thơ hay về Nguyễn Du, về khu di tích Nguyễn Du và đất trời hoa cỏ linh thiêng Nghi Xuân. Trước mộ Nguyễn Du, Nguyễn Đăng Việt trong lễ phục khăn đóng áo dài rưng rưng khấn: “Từ lâu, con đã ấp ủ làm một việc gì để thể hiện tình cảm của con đối với Cụ. Con nghĩ mình phải góp sức giới thiệu mảnh đất Nghi Xuân bát cảnh(*) địa linh nhân kiệt. Năm 1991, bộ ảnh màu “Di tích lưu niệm thi hào Nguyễn Du” của con đã được xuất bản với chú thích song ngữ Việt-Anh. Sau khi hoàn thành bộ ảnh, con vẫn thấy xúc động miên man trong lòng với quê hương Hà Tĩnh, với thi hào Nguyễn Du. Rồi không hiểu vì sao con cứ lần lần theo chân Cụ tâm tình bằng thể loại lục bát truyền thống...”. Lễ hóa vàng tập thơ- ảnh “Tiên Điền Cỏ” trang nghiêm và xúc động. Đó là tấm lòng thành trước thi nhân vĩ đại của quê hương. Đây là lễ cúng tạ cụ Nguyễn chưa từng diễn ra trước đó, là một nét văn hóa mới đáng trân trọng. 

Bộ ảnh di tích lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du- Danh nhân văn hóa thế giới gồm 12 bức ảnh màu nghệ thuật với những góc máy tài hoa, đã được xuất bản lần đầu tiên ở Việt Nam, năm 1991, nay in lại, phần thơ với  gần 100 bài lục bát nhuần nhuyễn lời quê viết về xứ Nghệ, về Sông Lam, trong đó có gần 20 bài thơ lục bát viết riêng về cụ Nguyễn Du và quê hương Tiên Điền. Bộ ảnh là món lễ đầu tiên nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Đăng Việt dâng lên cụ Nguyễn Du.

Tôi đến thắp nhang viếng mộ cụ Nguyễn và thăm Di tích Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Du nhiều lần, nhưng ngắm những bức ảnh đẹp của Nguyễn Đăng Việt, tôi thấy rất ám ảnh qua từng màu mây, sắc nắng. Những áng mây gần xa thắc thỏm như nhớ nhung trên Mộ Nguyễn Du (*) như hương hồn Thúy Kiều, hương hồn thập loại chúng sinh về với cụ. Mây vần vũ trong “Chiều quê Tiên Điền”;  mây tụ hội, chuyển vần trong “Chiều quê Nguyễn Du” ; mây lang thang trong bóng nước “Bến Giang Đình”,  mây sà xuống “Tiểu Khê” và “Cầu Nguyện”; nắng xuyên cành làm lung linh mái ngói rêu phong, lung linh thềm nhà cổ tích “Nhà lưu niệm Nguyễn Du”; nắng như nâng cao thêm “Bia Nguyễn Quỳnh và cây muỗm cùng thời Nguyễn Nghiễm”; nắng như ánh hào quang tỏa ra từ “Nhà tư văn Nguyễn Du”, “Nhà thờ Nguyễn Du”... Mây và nắng như nhân chứng thời đại đang kể với chúng ta về tầm vóc nhân văn của Đại thi hào dân tộc qua ống kính Nguyễn Đăng Việt.

Những năm 90 của thế kỷ trước, Nguyễn Đăng Việt suốt ngày lang thang ở Tiên Điền, Ngàn Hồng. Cứ thơ thẩn trong Khu Di tích Đại thi hào. Đến nỗi người dân báo về với lãnh đạo huyện Nghi Xuân, rằng “có một người điên đang thơ thẩn trong Khu di tích”!. Có lần Đăng Việt phải nằm phục đến 13 ngày mới chụp được tấm ảnh mộ cụ Nguyễn Du với vầng mây vần vũ phía trên như niềm trắc ẩn.

Nguyễn Đăng Việt có ngôn ngữ ảnh của riêng mình, ẩn chứa chiều sâu triết lý nhân sinh khi chụp về Nguyễn Du. Đó chính là chất thơ rất đậm nét trong ảnh nghệ thuật của Nguyễn Đăng Việt. Nhờ làm thơ bằng ảnh mà nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Đăng Việt từ năm 1993 đến nay đã nhiều lần giành các giải thưởng của Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam, Ủy ban toàn quốc các Hội VHNT Việt Nam, hai lần được giải thưởng Văn học Nghệ thuật Hồ Xuân Hương của tỉnh Nghệ An vào các năm 2002, 2005 về ảnh nghệ thuật và ảnh báo chí.

Nghệ sĩ nhiếp ảnh - nhà thơ Nguyễn Đăng Việt có lẽ là người chụp ảnh nghệ thuật và làm thơ về đề tài Nguyễn Du nhiều nhất ở xứ Nghệ, cũng như ở nước ta. Thơ - ảnh và lễ vật cúng tạ cụ Nguyễn Tiên Điền tại mộ là một việc làm chưa từng có và rất xúc động của Nguyễn Đăng Việt cùng gia đình. Bởi, người con Đức Thọ, Hà Tĩnh này đã sống hết lòng với quê hương Nguyễn Du bằng thơ và ảnh...

(*); Tên các tác phẩm ảnh của Nguyễn Đăng Việt.