Ngày càng nhiều người cao tuổi tham gia thị trường lao động

Thiếu kênh thông tin tuyển dụng cho nhóm người cao tuổi

Sau vài năm nghỉ hưu chỉ quanh quẩn ở nhà giúp con trông cháu, ông Nguyễn Thanh Hoàng ở phường Ngọc Hà (Ba Đình, Hà Nội), nguyên là kỹ sư điện xây dựng đã quyết định xin làm bảo vệ cho một tòa nhà chung cư. Thêm lương nhưng với ông, đi làm là để khỏe hơn và tiếp tục được sinh hoạt trong tập thể. Ông Hòa cho biết: "Sau một thời gian ở nhà tôi thấy buồn nên quyết định đi làm. Công việc hiện tại không quá vất vả, đi làm tôi lại thấy mình khỏe ra và cuộc sống vui vẻ hơn, lại có thêm thu nhập trang trải cho cuộc sống gia đình… "

Ông Hoàng chỉ là một trong số rất nhiều NCT có nhu cầu tìm việc làm. Đặc biệt, khi Việt Nam bước vào giai đoạn già hóa dân số thì việc sử dụng lao động là NCT là xu hướng tất yếu. Hiện số NCT ở nước ta là hơn 11 triệu người,  theo dự báo, đến năm 2050, tỷ lệ NCT ở nước ta là khoảng 27 triệu người, chiếm 1/4 tổng dân số cả nước. Với tuổi nghỉ hưu như hiện nay thì rất nhiều NCT vẫn còn sức khỏe và khả năng để làm những công việc phù hợp mang lại thu nhập cho bản thân, gia đình và xã hội.

Theo thống kê, cứ 10 lao động lớn tuổi tại các đô thị thì có 7 lao động làm việc trong khu vực phi chính thức với những công việc vất vả, có thu nhập thấp. Nhưng để tìm được công việc phù hợp lại không phải dễ dàng trong khi các quy định về lao động lớn tuổi ở nước ta vẫn khá hạn chế và thị trường lao động dành riêng cho đối tượng này chưa được hình thành. Theo nghiên cứu của Quỹ dân số Liên hợp quốc, 80% dân số sau khi nghỉ hưu đều mong muốn tìm thêm việc làm. Ưu thế của NCT được các nhà tuyển dụng đánh giá cao bởi họ là những người có kinh nghiệm, có kỹ năng làm việc tốt, chấp hành và am hiểu pháp luật tốt hơn chính vì vậy, nhiều chủ doanh nghiệp cũng mong muốn tìm kiếm những người nghỉ hưu để làm việc cho mình. Nhiều doanh nghiệp cho biết, trong tương lai nhu cầu sử dụng lao động cao tuổi còn có thể cao hơn.

Trên thế giới hiện nay có rất nhiều nước thực hiện tốt chính sách tạo việc làm cho NCT. Như tại Nhật Bản, từ năm 1986, chính phủ nước này đã thiết lập 1.300 trung tâm giới thiệu việc làm trên cả nước và chỉ thu một khoản phí rất nhỏ từ những người đăng ký tìm việc. Nhiệm vụ của các trung tâm này là giới thiệu những công việc đơn giản, giờ làm việc ngắn cho những NCT sống trong khu vực và có trách nhiệm đóng tiền bảo hiểm cho các hội viên. Bên cạnh đó, chính quyền địa phương cũng sẽ thuê lao động cao tuổi làm các công việc phù hợp.

Tuy nhiên, ở Việt Nam, để NCT tìm được việc làm là điều không đơn giản. Hiện phần lớn NCT tìm được việc là do mối quan hệ quen biết, người thân giới thiệu chứ hiện chưa có kênh thông tin tuyển dụng cho nhóm lao động này. Trên các website tuyển dụng hiện nay, giới hạn tuổi mà nhà tuyển dụng yêu cầu thường từ 18 đến 35 tuổi. Người lao động trong nhóm từ 45 tuổi trở lên có  ít lựa chọn việc làm, còn nhóm từ 60 tuổi trở lên hầu như không có việc làm cần đến họ qua các kênh tuyển dụng chính thức. Với người lao động từ 50 tuổi trở lên, công việc họ tìm được chủ yếu tập trung vào các việc, như: bảo vệ, giúp việc gia đình, chăm sóc người già... Thực tế cho thấy, kỹ năng và kinh nghiệm của lao động cao tuổi rất quý, nhưng vấn đề là họ sẽ tìm việc ở đâu?

Trong giai đoạn già hóa dân số, nhu cầu việc làm của NCT ngày càng cao

Sẽ có các sàn giao dịch việc làm dành cho người cao tuổi

Theo Phó Cục trưởng phụ trách Cục Việc làm Lê Quang Trung, một xu hướng đang khá phổ biến thời gian gần đây trên thị trường lao động, đó là ngày càng có nhiều NCT “ở lại” với thị trường lao động.

“Những NCT có vị trí khá đặc biệt trên thị trường lao động, bởi đây là những người có kinh nghiệm, tích lũy được nhiều kinh nghiệm làm việc và có các kỹ năng làm việc tốt nhất. Họ cũng là những người có ý thức chấp hành và am hiểu pháp luật tốt hơn. Mặt khác, thỏa thuận giữa người lao động và sử dụng lao động dễ hơn. Qua khảo sát của chúng tôi, những người này ít bị tai nạn lao động hơn”, ông Trung cho biết.

Để giúp NCT tìm được việc làm, theo ông Lê Quang Trung, chúng ta cần có phương án, chương trình để hỗ trợ NCT đánh giá được khả năng của mình có thể làm việc gì phù hợp, cung cấp thông tin về thị trường lao động, tổ chức các sàn giao dịch để làm sao người lao động cao tuổi có thể gặp trực tiếp với chủ lao động. Ngoài ra, cũng cần có chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp nhận NCT vào làm việc. Có như vậy mới giúp NCT tìm được việc làm và góp phần bảo đảm chất lượng cuộc sống...

 “Chúng tôi dự kiến sẽ tổ chức các sàn giao dịch việc làm dành cho NCT để làm sao tận dụng phát huy được và tạo điều kiện cho NCT đóng góp cho xã hội. Bên cạnh đó, các hoạt động cụ thể, các doanh nghiệp, cơ quan tổ chức cần sử dụng NCT có thể liên hệ với trung tâm dịch vụ việc làm để có nguồn cung ứng”, ông Trung thông tin.