Ngành văn hoá cần chủ động lên tiếng trước tình trạng đạo đức xã hội xuống cấp

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL Nguyễn Ngọc Thiện cho biết, năm 2018, được sự quan tâm sâu sát của Đảng, Nhà nước, sự chỉ đạo điều hành quyết liệt, kịp thời của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự phối hợp tích cực của các Ban, Bộ, ngành, đoàn thể và ủng hộ của UBND các tỉnh/thành, ngành VHTTDL trong cả nước đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật. Các di sản văn hóa và thiên nhiên tiếp tục được vinh danh, nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật đặc sắc, quy mô lớn được tổ chức góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân, quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới. Công tác quản lý, tổ chức lễ hội có nhiều tiến bộ, kịp thời có biện pháp chấn chỉnh hoạt động lễ hội phù hợp với thuần phong mỹ tục, không để xảy ra hiện tượng phản cảm.

Thể thao Việt Nam có bước tiến vượt bậc tại ASIAD 2018 với nhiều huy chương ở các môn Olympic. Đội tuyển bóng đá nam quốc gia giành Cúp vô địch tại Giải Vô địch bóng đá Đông Nam Á sau 10 năm chờ đợi tiếp nối chiến thắng của đội tuyển U23 châu Á giành ngôi Á quân tại giải Vô địch U23 châu Á đem lại niềm vinh dự, tự hào dân tộc, nâng cao vị thế Việt Nam trên trường quốc tế. Du lịch Việt Nam lần đầu tiên dược vinh danh là điểm đến du lịch hàng đầu châu Á năm 2018; khách du lịch quốc tế tiếp tục tăng trưởng ấn tượng, đón gần 15,5 triệu lượt khách quốc tế, tăng gần 20% so với năm 2017, tăng 2 lần so với năm 2015.

Tại Hội nghị, đại diện lãnh đạo các Sở VH-TT, VH-TT&DL nêu ý kiến về việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, những bất cập trong bài toán bảo tồn di sản và phát triển kinh tế xã hội; việc phát huy giá trị của hệ thống thư viện; về công tác gia đình; bảo đảm an ninh, an toàn, văn minh lễ hội; về sự xuống cấp đạo đức xã hội…

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh vai trò nêu gương những điều tốt đẹp, lên án cái xấu của Bộ VH-TT&DL

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá đây là kết quả của sự kế thừa, nỗ lực từ những năm trước, xác định đúng hướng, kiên trì thực hiện. Trong nhiều mặt công tác được ngành VH-TT&DL đề ra cho năm 2019, Phó Thủ tướng Vũ đức Đam cho rằng cần tập trung, thống nhất một số mặt cụ thể để tạo bức tranh chung tốt hơn.

Nói về trách nhiệm của ngành văn hoá trong khắc phục tình trạng đạo đức xã hội xuống cấp, bên cạnh những việc đã và đang thực hiện từ các năm trước, Phó Thủ tướng đề nghị trong năm 2019 Bộ VH-TT&DL tập trung chỉ đạo 3 vấn đề. Trước hết Bộ VH-TT&DL phối hợp với Bộ GD&ĐT chặt chẽ, chi tiết, thiết thực để đẩy mạnh giáo dục văn hoá trong nhà trường. “Trong trường học có Năm điều Bác Hồ dạy nhưng chưa được quan tâm đúng mức. Những năm trước ngành Thể dục-Thể thao đã rất nỗ lực đưa nhiều môn thể thao vào học đường. Đây là kinh nghiệm khi giáo dục nếp sống, văn hoá, thái độ ứng xử cho học sinh”, Phó Thủ tướng nói.

Nhấn mạnh vai trò nêu gương những điều tốt đẹp, lên án cái xấu, Phó Thủ tướng đề nghị ngành văn hoá chủ động lên tiếng chính thức trước các hiện tượng diễn ra trong đời sống xã hội, nói rõ thế nào là tốt, thế nào là xấu. Không để những hành động, những việc tử tế, rất bình dị bị đánh giá là không bình thường. Một trong những di sản quý giá nhất và có liên quan đến khắc phục tình trạng xuống cấp đạo đức xã hội hiện nay là di sản của Bác Hồ. Đảng đã phát động các phong trào học tập, làm theo tấm gương đạo đức, phong cách của Bác. Các đồng chí phải tập trung phân tích. Những câu chuyện về Bác Hồ bao hàm trong đó nhiều giá trị văn hoá, đạo đức cốt lõi qua những việc, biểu hiện hết sức cụ thể, gần gũi”, Phó Thủ tướng gợi mở. Điểm tiếp theo Phó Thủ tướng “đặt hàng” Bộ VHTTDL là phải xây dựng cho được các quy tắc mang tính nghi lễ, thái độ ứng xử sao cho đúng văn hoá, truyền thống, kết hợp với hiện đại.

Đối với lĩnh vực văn hoá nghệ thuật, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ VH-TT&DL chủ động tháo gỡ khó khăn trong công tác đào tạo, đặt hàng sáng tác. Một hướng đi mới được Phó Thủ tướng nêu lên là huy động các doanh nghiệp, trước hết là doanh nghiệp du lịch lớn, cùng tham gia đặt hàng đào tạo, sáng tác, biểu diễn đối với các đơn vị nghệ thuật, gắn du lịch với văn hoá. Ghi nhận nỗ lực của ngành VH-TT&DL đã sửa đổi được tiêu chí công nhận gia đình văn hoá, làng xã, khu phố văn hoá, Phó Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh chấn chỉnh các tập tục, thói quen không còn phù hợp với các tiêu chí xây dựng đời sống văn hoá, nếp sống văn minh. “Nhiều nơi thành phong trào, tập tục là việc gì cũng liên hoan. Con thi đỗ, sửa lại nhà cũng liên hoan hàng chục, hàng trăm mâm, rồi vay nợ… Bộ VH-TT&DL phải phân tích, đưa ra những khuyến nghị chính thức về việc này”, Phó Thủ tướng nêu ví dụ.

Trong bảo tồn các di sản văn hoá, Phó Thủ tướng đặc biệt quan tâm đến bảo tồn di sản văn hoá các dân tộc thiểu số từ tiếng nói, chữ viết đến phong tục, tập quán, không gian sống. Phó Thủ tướng cũng nêu vấn đề quan trọng trong cả ba lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịchlà cần chú trọng nguồn nhân lực. Trong đó, đặc biệt, đối với du lịch, cần chú trọng đào tạo nhân lực. Có thể đào tạo qua trực tuyến, vừa học vừa làm. Đào tạo văn hóa thì phải huy động doanh nghiệp đặt hàng đào tạo. Đào tạo trong trường, đào tạo trong các đoàn văn nghệ… Ngoài đào tạo, cần thực hiện tốt việc ứng dụng công nghệ thông tin. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng, tất cả mọi di sản, để khai thác được thì cần số hóa.