Nâng cao nhận thức về di cư an toàn, khỏe mạnh thích ứng với điều kiện bình thường mới

Ngày 2/12, tại Hà Nội, đại diện các Bộ Y tế (BYT), Bộ Ngoại giao (BNG) và Bộ LĐ-TB&XH cùng Nhóm kỹ thuật Sức khỏe Người Di cư (MHWG) trao đổi về các ưu tiên hoạt động của năm 2023 nhằm nâng cao nhận thức về di cư an toàn và khỏe mạnh thích ứng với điều kiện bình thường mới tại Việt Nam. Cuộc họp bàn tròn được đồng chủ trì bởi Ban thư ký của Nhóm kỹ thuật Sức khỏe Người Di cư, gồm có Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, Bộ Y tế, Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

 Trọng tâm của cuộc họp bàn tròn là báo cáo của Bộ Ngoại giao, Bộ LĐ-TB&XH và Bộ Y tế về tổng quan về di cư quốc tế trong bối cảnh mở cửa đường biên giới từ tháng 3 năm 2022 cùng nhiều cập nhật về triển khai thỏa Thuận toàn cầu về di cư (GCM).

 Năm 2018, Thỏa thuận toàn cầu về Di cư hợp pháp, an toàn và trật tự (GCM) lấy yếu tố sức khỏe là yếu tố ưu tiên xuyên suốt đã được thông qua trong một hội nghị liên chính phủ với đa số các quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc. Để phúc đáp, Thủ Tướng Chính Phủ Việt Nam đã ban hành Quyết định số 402/QĐ-TTg về Kế hoạch triển khai GCM năm 2020, tiếp sau đó, Bộ Y tế ban hành Quyết định số 5608/QĐ-BYT để triển khai GCM trong ngành y tế. Kế hoạch bao gồm nhiều can thiệp để đảm bảo sức khỏe cho người lao động Việt Nam ở nước trong bối cảnh khủng hoảng y tế công cộng.

Với nguồn tài trợ lên tới 1,6 triệu USD từ Chính phủ Nhật Bản, IOM đã hỗ trợ quá trình mở cửa trở lại thông hành quốc tế an toàn của Chính phủ Việt Nam thông qua việc nâng cao năng lực y tế công cộng tại sáu cửa khẩu biên giới quốc tế và năm sân bay quốc tế (sân bay Nội Bài, Đà Nẵng, Cam Ranh, Tân Sơn Nhất và Phú Quốc) trên khắp Việt Nam. Ước tính có 400 cán bộ tuyến đầu, 50 cán bộ Chính phủ và 3.000 người dân ở các tỉnh biên giới sẽ được hưởng lợi từ dự án. Cũng vào đầu năm nay, IOM đã chính thức giới thiệu Sổ tay sức khỏe cho người Việt Nam làm việc ở hai nước Nhật Bản và Hàn Quốc, cung cấp kiến thức cơ bản, lời khuyên và hướng dẫn đáp ứng các nhu cầu sức khỏe của lao động di cư. Cuốn sổ tay hiện đang được cung cấp miễn phí trên bản điện tử: https://mhwg.org.vn/en/library/

Trong bài phát biểu khai mạc sự kiện, Trưởng phái đoàn IOM, Bà Park Mihyung, nhấn mạnh: “Đại dịch đã cho thấy vai trò quan trọng của người lao động di cư trong xã hội, và sự cần thiết phải có một cơ chế hiệu quả hơn để vừa bảo vệ vừa trao quyền cho người di cư với tư cách là thành viên quan trọng trong cộng đồng của chúng ta. Trong bối cảnh Việt Nam đã thành công trong việc mở cửa lại thông hành quốc tế, thách thức dành cho chúng ta là tiếp tục hỗ trợ người lao động di cư, đặc biệt lực lượng lao động di cư ra nước ngoài, đảm bảo rằng họ được tiếp cận với thông tin chính xác, được trao quyền để đưa ra quyết định sáng suốt và tự bảo vệ mình khỏi những rủi ro khi làm việc ở nước ngoài.”

Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số, kế hoạch hóa gia đình, Bộ Y tế Nguyễn Doãn Tú cho biết, Dân số Việt Nam hiện nay là hơn 99 triệu người, đứng thứ 15 thế giới, thứ 8 châu Á và thứ 3 cộng đồng ASEAN. Việt Nam sẽ đón chào công dân thứ 100 triệu vào năm sau, năm 2023. Việt Nam đang ở thời kỳ cơ cấu dân số vàng với 66,6 triệu người trong độ tuổi lao động (15-64 tuổi), chiếm 68% tổng dân số.

“Với quy mô dân số lớn 100 triệu dân, đồng nghĩa với việc Việt Nam là một thị trường lớn với 100 triệu khách hàng, đủ hấp dẫn bất cứ nhà đầu tư nước ngoài nào đến với Việt Nam. Bên cạnh đó, với vị trí đắc địa về địa chính trị, môi trường chính trị ổn định, dân số trong độ tuổi lao động lớn, con người Việt Nam cần cù, chịu khó, ham học hỏi... lại càng hấp dẫn các nhà đầu tư hơn. Chính những điều này cũng tác động lớn đến các dòng di cư tại Việt Nam. Di cư là một sự tất yếu và là động lực của phát triển kinh tế-xã hội của bất cứ quốc gia nào, trong đó có Việt Nam” - Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số, kế hoạch hóa gia đình nhấn mạnh.

Các thành viên tham gia cuộc họp bàn tròn cũng trao đổi về những sáng kiến, chia sẻ kinh nghiệm nhằm xây dựng kế hoạch hoạt động cho Nhóm kỹ thuật Sức khỏe Người Di cư (MHWG) vào năm 2023. IOM sẽ hợp tác chặt chẽ cùng Bộ Y tế nhằm tổng hợp những khuyến nghị cho MHWG nhằm bảo đảm thực hiện quyền cho người lao động di cư trong điều kiện bình thường mới tại Việt Nam.

Nhóm Kỹ thuật Sức khỏe Người di cư (MHWG) là một nhóm kỹ thuật liên bộ do Bộ trưởng Bộ Y tế Việt Nam thành lập vào tháng 5 năm 2021. MHWG đóng vai trò là một cơ chế điều phối kỹ thuật cho phép các cơ quan ở các bộ khác nhau quản lý các vấn đề về sức khỏe người di cư và đồng thời phối hợp với các bên có liên quan để thúc đẩy việc thiết kế và thực hiện các can thiệp và chính sách sức khỏe thân thiện với người di cư.