Năm 2030 TP HCM chưa cấm xe máy

Ngày 14/7, báo cáo Đề án tăng cường vận tải hành khách công cộng kết hợp kiểm soát sử dụng xe cá nhân với Sở Giao thông Vận tải TP HCM, Viện chiến lược và Phát triển giao thông mở rộng khái niệm "xe cá nhân" bao gồm: ôtô con, xe công vụ, môtô, xe máy 2-3 bánh, xe điện, xe đạp; các loại xe chở hàng, chuyên dùng...

Đánh giá tình hình ùn tắc giao thông diễn biến ngày càng phức tạp, đơn vị này cho rằng, cùng với phát triển vận tải hành khách công cộng thành phố cần các biện pháp tài chính, hành chính, kỹ thuật để kiểm soát tiến tới hạn chế xe cá nhân.

Việc này sẽ được thực hiện theo 2 giai đoạn. Từ nay đến 2020 TP HCM tăng phí trông giữ xe, hạn chế đỗ xe máy trong khu vực trung tâm, mở rộng không gian đi bộ. Song song đó, thành phố cần đẩy mạnh phát triển xe buýt, khuyến khích người dân sử dụng xe buýt, thu phí xe cơ giới vào khu vực trung tâm...

Sau năm 2020, tập trung phát triển các tuyến metro, BRT theo quy hoạch; giới hạn đăng ký mới xe cá nhân. Đặc biệt sẽ phân vùng, hạn chế và ngưng hoạt động xe máy vào năm 2030 (hoặc sau 2030) tại khu vực trung tâm và những nơi thường xảy ra ùn tắc.

Lãnh đạo Sở GTVT TP HCM khẳng định chỉ khi nào chứng minh có đủ phương tiện công cộng để người dân đi lại mới tính đến chuyện cấm xe máy. Ảnh: Hữu Nguyên.

Phát biểu tại buổi báo cáo, TS Lương Hoài Nam nói rằng "vấn đề người dân quan tâm là đến năm 2030 dừng hoạt động xe máy thì đi bằng gì". Vì vậy, TP HCM phải xác định xe buýt là loại hình chiến lược và chủ lực ngay từ bây giờ.

"Thay thế xe máy bằng phương tiện an toàn, tiện nghi thì chỉ có xe buýt. Trong kế hoạch cần làm rõ loại xe này sẽ phát triển như thế nào, chiến lược đầu tư ra sao. Nếu phát triển giao thông công cộng bằng xe buýt thất bại thì đề án cũng thất bại", ông Nam nói.

Chuyên gia giao thông này cũng cho rằng, thành phố cần có lộ trình hạn chế xe máy, cố gắng đến năm 2030 cùng với Hà Nội dừng hoạt động. Nếu không, xe buýt sẽ không có người mua vé và không có đường để chạy.

"Chúng ta cứ đi vào vòng luẩn quẩn 'bao giờ đủ giao thông công cộng hẵng nói chuyện hạn chế và dừng hẳn xe máy'. Tôi trả lời luôn là không bao giờ. Bởi có người mua vé, người đầu tư xe buýt đâu mà đủ đáp ứng giao thông công cộng", ông Nam thẳng thắn.

Trong khi đó, theo TS Trần Anh Tuấn, về lâu dài đô thị lớn như TP HCM (hơn 10 triệu dân) xe buýt không thể là phương tiện vận tải công cộng chủ đạo, buộc phải có loại chuyên chở hành khách với số lượng lớn hơn.

Góp ý về đề án của Viện chiến lược và Phát triển giao thông, ông Tuấn nói cần đưa ra khung đánh giá tác động của phương tiện giao thông cá nhân đối với môi trường. Ngoài ra, cần tính toán cụ thể mức thu phí vào trung tâm và đối tượng bị thu; nếu thực hiện sẽ kéo giảm được ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường ra sao.

Tại cuộc họp, nhiều chuyên gia giao thông khác cũng bày tỏ quan điểm ủng hộ đề án là phải phát triển hệ thống vận tải hành khách công cộng, trước mắt là xe buýt và dần hạn chế tiến tới cấm xe máy.

Tuy nhiên, Giám đốc Sở GTVT TP HCM Bùi Xuân Cường khẳng định, đến năm 2030 TP HCM chưa cấm xe gắn máy. Thời gian này thành phố sẽ nghiên cứu cũng như thực hiện các biện pháp mà Viện chiến lược đưa ra để kiểm soát việc sử dụng loại xe này cùng các phương tiện giao thông cá nhân khác.

"Chỉ khi nào chứng minh có đủ phương tiện giao thông công cộng cho người dân đi lại thì TP HCM mới tính đến việc cấm xe máy", ông Cường cho hay.

Đề án của Viện chiến lược được Sở Giao thông "đặt hàng" nghiên cứu, tìm giải pháp giảm ùn tắc đang ngày càng nghiêm trọng.