Năm 2020: Nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sẽ bị điều tra phòng vệ thương mại

Trong năm 2020 nhiều mặt hàng bị phòng vệ thương mại

Theo đó, 3 sản phẩm nằm ở mức độ cảnh báo 4 gồm: gỗ dán dùng nguyên liệu là gỗ cứng, ống cơ khí bằng thép và hợp kim lạnh, bánh xe thép. Có 9 mặt hàng nằm trong mức độ cảnh báo 3; 12 mặt hàng ở mức độ cảnh báo từ 1 - 2.

Trong năm 2019, số lượng các vụ việc về phòng vệ thương mại, vụ việc tranh chấp liên quan tới hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam tăng nhanh và cao nhất từ trước tới nay, với gần 20 vụ. Hiện tại, Mỹ vẫn là quốc gia điều tra phòng vệ thương mại nhiều nhất đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam (31 vụ việc), tiếp đến là Thổ Nhĩ Kỳ (21), Ấn Độ (21) và EU (14). Về đối tượng hàng hóa bị điều tra, áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại, có tới 9/16 vụ là sản phẩm thép, chiếm 60%.

Bên cạnh đó, trong số quốc gia áp dụng phòng vệ thương mại với Việt Nam, thì Mỹ có xu hướng mở rộng phạm vi các biện pháp có tính chất bảo hộ. Sản phẩm đang bị áp dụng biện pháp chống bán phá giá vẫn bị khởi xướng điều tra lại, đồng thời điều tra thêm chống trợ cấp.

Trước đó, Mỹ đã điều tra lẩn tránh thuế đối với một số sản phẩm nhôm đùn ép nhập khẩu từ Việt Nam. Qua vụ việc này cho thấy, sản phẩm nhôm đùn ép của Việt Nam xuất khẩu vào Mỹ đang bị cho là lẩn tránh thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp mà Mỹ đã áp với hàng Trung Quốc trước đó. Chính vì vậy, Mỹ tuyên bố áp thuế suất lên tới 374,15% đối với các sản phẩm này của Việt Nam. Trong số các sản phẩm nhôm đùn xuất xứ từ Việt Nam bị kết luận là lẩn tránh thuế, có một số mã hồ sơ thuộc phạm vi áp dụng biện pháp chống bán phá giá theo Quyết định 2942/QĐ-BCT của Bộ Công Thương.

Đáng lưu ý, ngoài các quốc gia nêu trên, những nước đối tác trong Hiệp định thương mại tự do (FTA) chiếm tỷ lệ lớn trong số các vụ việc khởi xướng mới, do nhiều mặt hàng sẽ có mức thuế về 0% khi thực hiện xóa bỏ thuế quan theo Hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết.

Chứng minh nguồn nguyên liệu trước bối cảnh phòng vệ thương mại

Trong bối cảnh quan hệ kinh tế thương mại trong khu vực và trên thế giới đang diễn biến phức tạp, cùng với đó, năm 2020, dự kiến Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa Liên minh châu Âu (EU) và Việt Nam có hiệu lực, trong đó EU dành rất nhiều ưu đãi cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, các biện pháp phòng vệ thương mại còn tiếp tục gia tăng. Do vậy, doanh nghiệp cần theo dõi sát, phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước, Bộ Công Thương, Cục phòng vệ thương mại để có phương án ứng phó ngay từ ban đầu.

Trên thực tế, sự phối hợp xử lý các vụ điều tra phòng vệ thương mại giữa các đơn vị chức năng và doanh nghiệp vừa qua đã giúp giảm thiệt hại đáng kể cho doanh nghiệp. Mặc dù Mỹ áp dụng các biện pháp chống lẩn tránh với mức thuế rất cao, thậm chí mức thuế theo lý thuyết tới 456%, tuy nhiên, nhờ sự chủ động của các cơ quan quản lý nhà nước, hiệp hội và bản thân doanh nghiệp, đa số doanh nghiệp xuất khẩu đã tham gia phối hợp ngay từ đầu, trả lời bảng câu hỏi (điều tra) đã được đưa vào danh sách chứng nhận nguồn nguyên liệu, từ đó không bị áp mức thuế cao. Hay đối với một số mặt hàng như cá tra, cá ba sa, tôm, về cơ bản các doanh nghiệp xuất khẩu lớn sang thị trường Mỹ, EU vẫn đang được hưởng mức thuế rất thấp, ở mức 0%.

Qua đó, trong thời gian tới, Cục phòng vệ thương mại tiếp tục tập trung phối hợp với các đơn vị liên quan để cảnh báo, nắm bắt thông tin thị trường nước ngoài về các biện pháp bảo hộ, đặc biệt là biện pháp phòng vệ thương mại mà nước ngoài có thể điều tra để áp dụng với hàng hóa của Việt Nam. Đồng thời, phối hợp với nhiều đơn vị thực hiện đề án về các biện pháp khẩn cấp, cấp bách nhằm ngăn chặn hiện tượng gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp và lẩn tránh phòng vệ thương mại. Việc ngăn chặn các hành vi gian lận xuất xứ và lẩn tránh bất hợp pháp phòng vệ thương mại là chủ trương lớn để bảo vệ các ngành sản xuất, doanh nghiệp chân chính trong bối cảnh diễn biến thương mại và các nước đang áp dụng rất nhiều biện pháp chống lẩn tránh.