Mỗi năm, hơn 20 triệu trẻ em trên thế giới không được tiêm vắc-xin sởi

Số lượng trẻ em không được tiêm vắc-xin gia tăng đã góp phần làm cho dịch sởi bùng phát tại một số quốc gia trên thế giới.

Tiêm phòng là cách hiệu quả để phòng bệnh.

Bà Henrietta Fore, Giám đốc Điều hành UNICEF, cho biết: “Nguyên nhân dịch sởi bùng phát trên thế giới mà chúng ta đang chứng kiến đã bắt nguồn từ nhiều năm trước. Virus sởi sẽ luôn đi tìm những trẻ em chưa được tiêm vắc-xin. Nếu chúng ta muốn nghiêm túc đẩy lùi sự lây lan của căn bệnh nguy hiểm nhưng có thể phòng tránh này, chúng ta cần phải tiêm chủng cho mọi trẻ em, cả ở các quốc gia giàu và nghèo.”

Trong ba tháng đầu năm 2019, hơn 110.000 ca mắc sởi đã được báo cáo trên thế giới – tăng gần 300% so với cùng thời điểm năm 2018. Ước tính 110.000 người, phần lớn là trẻ em, tử vong vì sởi trong năm 2017, tăng 22% so với năm 2016.

Tại Việt Nam, những ca mắc sởi tăng gấp đôi trong hai năm gần đây, từ 1,117 ca năm 2017 tăng lên 2,256 ca năm 2018. Hơn một phần ba những trường hợp mắc sởi (36%) nằm trong nhóm trẻ từ 1-4 tuổi. Nguyên nhân chinh là do các bậc cha mẹ đã do dự trì hoãn việc tiêm vắc-xin cho con.

Vắc-xin Sởi an toàn và hiệu quả. Bên cạnh việc cứu sống trẻ, tiêm phòng sởi cho trẻ còn giúp bảo vệ trẻ khỏi những đau đớn, biến chứng đáng sợ khi mắc sởi. Tiêm chủng cũng giúp cho cha mẹ và gia đình không phải lo lắng và tốn kém khi trẻ bị ốm.

Hai mũi vắc-xin sởi là thiết yếu để bảo vệ trẻ em khỏi bệnh này. Tuy nhiên, vì những lý do như không tiếp cận được tiêm chủng, hệ thống y tế nghèo nàn, sự tự mãn thấy không cần thiết và một số trường hợp lo ngại hay hoài nghi về vắc-xin, độ bao phủ của vắc-xin sởi mũi đầu trên thế giới được báo cáo là 85% năm 2017, con số này vẫn giữ ở mức độ tương tự như vậy trong thập kỷ qua mặc dù dân số tăng. Độ bao phủ của vắc-xin sởi mũi thứ hai trên thế giới thấp hơn nhiều (67%). Tổ chức Y tế Thế giới WHO khuyến nghị mức độ bao phủ của tiêm chủng cần phải đạt ngưỡng 95% để đạt được “miễn dịch cộng đồng”.

Theo số liệu mới nhất, ở các quốc gia thu nhập cao, mức độ bao phủ đối với vắc-xin sởi mũi đầu là 94%, trong khi đó mũi hai giảm còn 91%.

Hoa Kỳ đứng đầu danh sách các quốc gia có thu nhập cao nhưng nhiều trẻ em chưa được tiêm mũi đầu vắc-xin sởi trong giai đoạn 2010-2017 (hơn 2,5 triệu trẻ em). Sau đó là Pháp và Vương Quốc Anh, hơn 600.000 (Pháp) và 500.000 (Anh) trẻ sơ sinh chưa được tiêm mũi đầu vắc-xin sởi trong cùng giai đoạn.

Ở các quốc gia thu nhập thấp và trung bình, tình hình hết sức đáng lo ngại. Năm 2017, Nigeria là quốc gia có nhiều trẻ em dưới một tuổi nhất không được tiêm mũi đầu vắc-xin sởi, gần 4 triệu. Sau đó là Ấn Độ (2,9 triệu), Pakistan và Indonesia (mỗi quốc gia 1,2 triệu) và Ethiopia (1,1 triệu).

Mức độ bao phủ trên thế giới đối với tiêm chủng mũi hai vắc-xin sởi còn đáng báo động hơn. Trong danh sách 20 quốc gia có số lượng trẻ em chưa được tiêm chủng cao nhất năm 2017 thì 9 quốc gia chưa triển khai mũi hai vắc-xin sởi. 20 quốc gia ở khu vực Châu Phi hạ Sahara cũng chưa đưa mũi hai vắc-xin sởi vào chương trình tiêm chủng quốc gia, khiến hơn 17 triệu trẻ sơ sinh mỗi năm rơi vào nguy cơ cao mắc sởi trong thời thơ ấu.

UNICEF, cùng các đối tác như Sáng kiến phòng chống Sởi và Rubella và Liên minh toàn cầu về Vắc-xin và Tiêm chủng GAVI, đang giúp giải quyết khủng hoảng về bệnh sởi bằng cách: Thương thuyết giá vắc-xin: giá vắc-xin sởi đang là thấp nhất chưa từng thấy; Giúp các quốc gia xác định được những khu vực và những trẻ em chưa được tiêm chủng; Mua vắc-xin và các thiết bị cung ứng khác liên quan đến tiêm chủng; Hỗ trợ các chiến dịch tiêm chủng bổ sung cho những người chưa tiêm theo các chương trình tiêm chủng thường kỳ; Làm việc với một số quốc gia để đưa vắc-xin sởi mũi hai vào chương trình tiêm chủng quốc gia. Cameroon, Liberia và Nigeria sẽ thực hiện theo kế hoạch trong năm 2019; Giới thiệu các sáng kiến đổi mới sáng tạo như sử dụng năng lượng mặt trời và công nghệ di động để duy trì bảo quản vắc-xin ở nhiệt độ thích hợp.

“Bệnh sởi lây nhiễm rất cao. Chúng ta không những cần phải tăng mức độ bao phủ vắc-xin mà còn phải duy trì tỷ lệ tiêm vắc-xin đúng liều lượng để tạo ra sự miễn dịch bao trùm để bảo vệ mọi người”, bà Fore chia sẻ.