Loại bỏ những ngành nghề và thị trường lao động có rủi ro cao

Tăng nguồn thu ngoại tệ và góp phần phát triển kinh tế - xã hội

Sau 10 năm thực hiện Chỉ thị số 16-CT/TW, mỗi năm bình quân lao động và chuyên gia gửi về nhiều tỷ USD, tăng 5 lần so với trước khi có Chỉ thị số 16.

Trong bối cảnh xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, nhu cầu tiếp nhận lao động của các nước rất lớn, là cơ hội để đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả việc đưa người lao động và chuyên gia Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài.

Nhằm giải quyết việc làm, tạo thu nhập, phân công lại lao động, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, ngày 08/5/2012, Ban Bí thư khóa XI đã ban hành Chỉ thị 16-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đưa người lao động và chuyên gia Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài.

Sau 10 năm thực hiện Chỉ thị 16-CT/TW, Ban Bí thư giao Ban Kinh tế Trung ương chủ trì, phối hợp với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với các ban, bộ, ngành Trung ương, các địa phương tiến hành tổng kết Chỉ thị 16-CT/TW nhằm đánh giá đầy đủ, toàn diện, thực chất tình hình và kết quả thực hiện Chỉ thị số 16-NQ/TW ở các cấp, các ngành và địa phương trên phạm vi cả nước.

Ông Đỗ Ngọc An, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo thông tin, quy mô tổ chức, doanh nghiệp làm dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài tăng nhanh qua các năm. Đến năm 2022 có 451 tổ chức, doanh nghiệp, cao hơn hơn 2 lần so với thời điểm ban hành Chỉ thị.

Thị trường tiếp nhận lao động nước ngoài ngày càng mở rộng và phát triển, từ 9 thị trường năm 2013 đến nay đã mở rộng được lên tới 25 thị trường; đưa được hơn 1 triệu lượt người lao động và chuyên gia đi làm việc ở nước ngoài, tăng gần 40% so với bình quân giai đoạn trước khi ban hành Chỉ thị, tạo việc làm cho khoảng từ 7-10% lực lượng lao động tăng thêm hàng năm.

Thu nhập người lao động làm việc ở nước ngoài tương đối ổn định, bình quân 200 triệu đồng người/năm cao hơn nhiều so với làm việc trong nước cùng ngành nghề; bình quân mỗi năm người lao động và chuyên gia gửi về nước khoảng 10 tỷ đô la, tăng 5 lần so với giai đoạn trước khi ban hành Chỉ thị.

"Điều này không chỉ giúp xóa đói giảm nghèo mà còn có tích lũy, đầu tư vào phát triển sản xuất kinh doanh, tạo việc làm; đóng góp vào nguồn ngoại tệ của đất nước; góp phần xây dựng quê hương, đất nước, đặc biệt là vào Chương trình xây dựng nông thôn mới", ông Đỗ Ngọc An nói.

Cũng theo Phó trưởng ban Kinh tế Trung ương, trình độ chuyên môn, kỹ thuật, ngoại ngữ, kỷ luật, tác phong làm việc của người lao động, chuyên gia đi làm việc ở nước ngoài được nâng cao, bước đầu hình thành đội ngũ chuyên gia, lao động chuyên nghiệp đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa khi trở về lao động tại Việt Nam.

Xử lý nghiêm các doanh nghiệp trá hình, vi phạm 

Bên cạnh ghi nhận những thành quả đạt được, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung còn thẳng thắn chỉ ra nhiều hạn chế trong công tác đưa người lao động và chuyên gia đi nước ngoài.

Theo đó, hiện nay, công tác đánh giá chất lượng đào tạo nghề, dạy ngoại ngữ, giáo dục định hướng cho người lao động chưa chặt chẽ, chưa có sự gắn kết giữa hệ thống các cơ sở đào tạo nghề với tạo nguồn đi làm việc ở nước ngoài nên chất lượng lao động chưa đồng đều, tỷ lệ lao động có tay nghề còn thấp.

Công tác hoàn thiện hệ thống luật pháp cho người lao động làm việc ở nước ngoài còn chậm, nên việc bảo trợ cho công dân đang làm việc ở nước ngoài còn gặp khó khăn.

Bộ trưởng cũng lưu ý, một số địa bàn đưa người đi lao động rất đông nhưng còn thiếu sự quản lý chặt chẽ nên để xảy ra việc vi phạm pháp luật hoặc bỏ trốn. Thế nên các địa phương cần quan tâm chăm lo “đầu vào, đầu ra”, quan tâm việc đào tạo nghề, ngoại ngữ và kỹ năng cho người lao động. “Địa phương nào làm tốt ắt hẳn rất ít những vi phạm xảy ra" - Bộ trưởng nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, các địa phương cần chú trọng sàng lọc những địa bàn rủi ro, ngành nghề rủi ro, điển hình như nghề giúp việc gia đình ở địa bàn Ả rập xê út, Trung Đông.

"Chúng ta cần có những cách thức khảo sát, kiểm tra để khuyến cáo các doanh nghiệp đưa người đi lao động ở nước ngoài loại bỏ những ngành rủi ro, những địa bàn rủi ro", Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh.

Bộ trưởng khẳng định, việc thực hiện Chỉ thị 16-CT/TW ngày 8/5/2012 của Ban Bí thư khóa XI là một chủ trương đúng đắn, mang lại nhiều kết quả quan trọng, nhất là giải quyết việc làm cho một lượng lớn người lao động, tạo thu nhập ổn định, xóa đói giảm nghèo, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội trong nước.

Thời gian tới, ông Dung đề nghị cấp ủy, chính quyền các cấp tiếp tục nâng cao nhận thức về việc đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài, coi đây là một xu hướng tất yếu.

Đặc biệt, cần hoàn thiện hệ thống pháp luật về đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài để hạn chế việc "móc ngoặc" nâng giá đưa người đi làm việc ở nước ngoài;

Đồng thời, xử lý nghiêm các doanh nghiệp trá hình, doanh nghiệp vi phạm các quy định về đưa người đi làm việc ở nước ngoài; nâng cao năng lực quản lý nhà nước liên quan đến nắm bắt quy luật cung cầu về thị trường lao động; đổi mới công tác đào tạo nghề, quan tâm rèn luyện kỹ năng, tác phong làm việc cho người lao động...

Chỉ thị 16 được ban hành nhấn mạnh mục tiêu bao trùm, đó là: Việc đưa người lao động và chuyên gia Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài nhằm giải quyết việc làm, tạo thu nhập, phân công lại lao động, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tăng nguồn thu ngoại tệ và góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

 

Các nhiệm vụ, giải pháp của Chỉ thị 16-CT/TW nhằm nâng cao nhận thức, vai trò, trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng đối với chính quyền các cấp, tổ chức, doanh nghiệp và người dân về sự cần thiết của công tác đưa người lao động và chuyên gia Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài;

 

Tăng cường công tác thông tin tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật; nâng cao chất lượng đào tạo cho người lao động và chuyên gia đi làm việc ở nước ngoài; điều chỉnh lại một số quy định và chính sách chưa phù hợp với pháp luật và thông lệ quốc tế;

 

Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm đã góp phần mở rộng thị trường lao động ngoài nước, tạo thêm nhiều việc làm cho người lao động, tăng tích luỹ, cải thiện đời sống người lao động và gia đình, đóng góp đáng kể vào nguồn ngoại tệ của đất nước;

 

Và đàm phán và ký kết nhiều hiệp định thỏa thuận hợp tác về lao động với các nước tạo hành lang pháp lý cho việc phái cử lao động và bảo hộ công dân trong trường hợp cần thiết được thuận lợi và hiệu quả hơn.