Đưa người lao động đi làm việc tại nước ngoài là xu hướng tất yếu

Sáng nay 25/8/2022, tại Ban Kinh tế Trung ương, Ban Chỉ đạo Trung ương Tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 16-CT/TW tổ chức Hội nghị tổng kết Tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 16-CT/TW ngày 8/5/2012 của Ban Bí thư khóa XI “về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đưa người lao động và chuyên gia Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài”.

Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo và Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Đỗ Ngọc An chủ trì hội nghị.

Tham dự tại các điểm cầu tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có các thành viên Ban Chỉ đạo, Tổ Biên tập, đại diện các ban, bộ, ngành Trung ương; đại diện Thường trực tỉnh ủy, thành ủy, Thường trực HĐND, đoàn đại biểu Quốc hội, lãnh đạo UBND tỉnh…

Nhu cầu tiếp nhận lao động của các nước rất lớn

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, nhu cầu tiếp nhận lao động của các nước rất lớn, là cơ hội để đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả việc đưa người lao động và chuyên gia Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài.

Nhằm giải quyết việc làm, tạo thu nhập, phân công lại lao động, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, ngày 8/5/2012, Ban Bí thư khóa XI đã ban hành Chỉ thị 16-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đưa người lao động và chuyên gia Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài.

Sau 10 năm thực hiện Chỉ thị 16-CT/TW, Ban Bí thư giao Ban Kinh tế Trung ương chủ trì, phối hợp với Bộ LĐ-TB&XH, cùng các ban, bộ, ngành Trung ương, các địa phương tiến hành tổng kết Chỉ thị 16-CT/TW nhằm đánh giá đầy đủ, toàn diện, thực chất tình hình và kết quả thực hiện Chỉ thị số 16-NQ/TW ở các cấp, các ngành và địa phương trên phạm vi cả nước.

Báo cáo tóm tắt Tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị 16-CT/TW, ông Đỗ Ngọc An, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương cho biết: Sau 10 năm thực hiện Chỉ thị 16-CT/TW, công tác phổ biến, quán triệt và triển khai thực hiện Chỉ thị 16-CT/TW đã được nhiều cấp uỷ đảng, chính quyền triển khai thực hiện nghiêm túc, kịp thời.

Hệ thống luật pháp, chính sách về đưa người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài được sửa đổi, bổ sung, cơ bản phù hợp với luật pháp và thông lệ quốc tế và chủ trương hội nhập quốc tế của nước ta;

“Các chương trình, kế hoạch được ban hành phù hợp với tình hình, điều kiện cụ thể hàng năm và từng giai đoạn góp phần đẩy mạnh công tác đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài”, ông Đỗ Ngọc An nói.

Cũng theo ông An, công tác đào tạo nghề, dạy ngoại ngữ, giáo dục pháp luật, phong tục, tập quán của nước tiếp nhận, định hướng cho người lao động và chuyên gia ngày càng được chú trọng; chất lượng lao động và chuyên gia của Việt Nam được nâng cao;

Bên cạnh đó, công tác bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động và chuyên gia đi làm việc ở nước ngoài cơ bản được triển khai hiệu quả;

“Công tác phát triển thị trường lao động ở các nước phát triển được coi trọng, bên cạnh duy trì các thị trường hiện có, thị trường tiếp nhận lao động nước ngoài ngày càng mở rộng và phát triển; công tác quản lý và bảo hộ công dân Việt Nam di cư tự do sang làm ăn, buôn bán tại các nước láng giềng được Chính phủ và các địa phương tích cực triển khai thực hiện”, Phó trưởng ban Kinh tế Trung ương thông tin.

Thị trường tiếp nhận lao động ngày càng mở rộng 

Đánh giá quy mô tổ chức, doanh nghiệp làm dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài tăng nhanh qua các năm, ông Đỗ Ngọc An cho biết, đến năm 2022 có 451 tổ chức, doanh nghiệp, cao hơn hơn 2 lần so với thời điểm ban hành Chỉ thị.

Thị trường tiếp nhận lao động nước ngoài ngày càng mở rộng và phát triển, từ 9 thị trường năm 2013 đến nay đã mở rộng được lên tới 25 thị trường; đưa được hơn 1 triệu lượt người lao động và chuyên gia đi làm việc ở nước ngoài, tăng gần 40% so với bình quân giai đoạn trước khi ban hành Chỉ thị, tạo việc làm cho khoảng từ 7-10% lực lượng lao động tăng thêm hàng năm.

Thu nhập người lao động làm việc ở nước ngoài tương đối ổn định, bình quân 200 triệu đồng người/năm, cao hơn nhiều so với làm việc trong nước cùng ngành nghề;

Bình quân mỗi năm, người lao động và chuyên gia gửi về nước khoảng 10 tỷ USD, tăng 5 lần so với giai đoạn trước khi ban hành Chỉ thị, không chỉ giúp xóa đói giảm nghèo mà còn có tích lũy, đầu tư vào phát triển sản xuất kinh doanh, tạo việc làm; đóng góp vào nguồn ngoại tệ của đất nước; góp phần xây dựng quê hương, đất nước, đặc biệt là vào Chương trình Xây dựng nông thôn mới.

Trình độ chuyên môn, kỹ thuật, ngoại ngữ, kỷ luật, tác phong làm việc của người lao động, chuyên gia đi làm việc ở nước ngoài được nâng cao, bước đầu hình thành đội ngũ chuyên gia, lao động chuyên nghiệp đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa khi trở về lao động tại Việt Nam.

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung nhấn mạnh, trong điều kiện tình hình trong nước và thế giới có nhiều thay đổi, việc tiếp tục tổ chức thực hiện có hiệu quả các chủ trương, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030 của Đảng, trong đó đối với những vấn đề liên quan đến lao động ngoài nước cần quán triệt.

“Đó là “Đổi mới phương pháp tiếp cận trong xây dựng và thực hiện pháp luật, chính sách lao động, việc làm bám sát với thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và xu hướng của thời đại; gắn trực tiếp các mục tiêu, chỉ tiêu về lao động, việc làm với mục tiêu phát triển kinh tế… Nâng cao chất lượng của lao động đưa đi làm việc ở nước ngoài”, ông Dung nhấn mạnh và cho biết, xét vai trò và tầm quan trọng, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã đưa nội dung Tổng kết Chỉ thị 16 vào Chương trình làm việc năm 2022.

Để đảm bảo chất lượng Đề án cũng như thời gian trình Ban Bí thư theo đúng kế hoạch, tại hội nghị, các đại biểu đã thảo luận sôi nổi, tập trung vào các vấn đề: Nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác đưa người lao động và chuyên gia đi làm việc ở nước ngoài;

Giảm thiểu lao động đi làm việc ở nước ngoài không theo hợp đồng; chính sách hỗ trợ người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;

Giải pháp tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy đảng đối với công tác người lao động đi làm việc ở nước ngoài trong tình hình mới…

Xây dựng thị trường lao động linh hoạt, bền vững

Kết luận hội nghị, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cảm ơn sự tham gia đông đủ của các đại biểu với tinh thần, trách nhiệm cao.

Lãnh đạo Bộ LĐ-TB&XH cho biết, trong thời gian qua, Ban Chỉ đạo Trung ương đã tiến hành công việc bài bản, công phu với sự kiểm tra nhiều tỉnh, thành, nghiệp đoàn, doanh nghiệp… đã tổng kết sâu một số lĩnh vực; tổ chức nhiều hội thảo, tham vấn các chuyên gia trong và ngoài nước, tổng kết ở các địa bàn để xây dựng Báo cáo tổng kết.

Trên cơ sở đó, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, Ban Chỉ đạo thống nhất cao: “Công tác đưa người lao động và chuyên gia Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài là chủ trương đúng đắn; Chỉ thị 16-CT/TW của Ban Bí thư đã thực sự đem lại kết quả tốt”.

Tuy nhiên, ông Đào Ngọc Dung cũng khẳng định, cần phải nhìn nhận khách quan cái được và cái chưa được trong quá trình thực hiện Chỉ thị 16-CT/TW, trên sơ sở đó rút kinh nghiệm, điều chỉnh trong thời gian tới.

Về chủ trương, việc đưa người lao động đi làm việc tại nước ngoài là xu hướng tất yếu. Do đó, ông đề nghị các bộ, ngành, địa phương tiếp tục nâng cao nhận thức về công việc này, coi đây là xu hướng tất yếu;

Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật trong nước, đặc biệt chú ý đàm phán với các quốc gia; nâng cao năng lực hiệu quả quản lý nhà nước;

Chú ý đến cung - cầu lao động, hướng tới gắn kết giữa lao động trong nước, lao động ngoài nước; quan tâm đến việc làm cho lao động ngoài nước về; xây dựng thị trường lao động linh hoạt, hiện đại và bền vững…

“Sau hội nghị hôm nay, Ban Chỉ đạo mà trực tiếp là Ban Kinh tế Trung ương và Bộ LĐ-TB&XH sẽ tiếp tục hoàn thiện Đề án, để báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét ban hành những chủ trương, chính sách về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đưa người lao động và chuyên gia Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài phù hợp tình hình mới”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh.

Mỗi năm giải quyết việc làm khoảng 1,5-1,6 triệu lao động

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, trong 10 năm qua, mỗi năm chúng ta đã giải quyết việc làm bình quân cho khoảng 1,5-1,6 triệu lao động trong và ngoài nước, số lao động ngoài nước giải quyết được khoảng 10% số này.

Từ năm 2016 đến nay, con số lực lượng lao động đi làm việc ở nước ngoài gia tăng từ khoảng 40 nghìn cho đến năm cao nhất khoảng 120 nghìn người vào năm 2019.

Đến năm 2020, 2021 có giảm do dịch bệnh và hiện nay tiếp tục tăng trở lại. Ước tính năm 2022 khoảng 80 nghìn lao động.

Ông Đỗ Ngọc An thông tin, mỗi năm bình quân lao động và chuyên gia gửi về ước tính khoảng 10 tỷ USD, tăng 5 lần so với trước khi có Chỉ thị.

Nhiều tỉnh thành đóng góp nguồn thu quan trọng cho ngân sách địa phương, đóng góp và xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững. Lực lượng trực tiếp đưa lao động Việt Nam đi nước ngoài có nhiều phát triển.

Chỉ thị 16 được ban hành nhấn mạnh mục tiêu bao trùm, đó là: Việc đưa người lao động và chuyên gia Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài nhằm giải quyết việc làm, tạo thu nhập, phân công lại lao động, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tăng nguồn thu ngoại tệ và góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế…