Lỗ hổng thuế xăng dầu: Bộ Công Thương bất ngờ "phản pháo" Bộ Tài chính

Bộ nào chủ trì về thuế, xác định giá cơ sở xăng dầu?

Cụ thể, theo Bộ Công Thương, tối 21/3/2016, ông Phạm Đình Thi, Vụ trưởng Vụ Chính sách Thuế, Bộ Tài chính khi trả lời phỏng vấn của phóng viên Bản tin Tài chính Kinh doanh về trách nhiệm trong việc chậm ban hành đưa ra mức thuế xuất nhập khẩu mới, từ MFN (thuế suất bình đẳng theo nguyên tắc Tối huệ quốc) sang bình quân gia quyền làm căn cứ tính giá cơ sở để điều hành giá xăng dầu... đã phát biểu: "Bộ Công Thương vẫn là Bộ được giao chủ trì quyết định".

Các Bộ đổ lỗi cho nhau, Người tiêu dùng chịu thiệt

Nguồn tin của Dân trí cho biết, phát biểu của ông Thi làm phía Bộ Công Thương bất bình, vì không chỉ ngày 21/3, ngày 23/3, khi trả lời một tờ báo khác, ông Phạm Đình Thi vẫn cho rằng, chịu trách nhiệm chính về vấn đề trên là Bộ Công Thương. Cho rằng, phát biểu của ông Thi không đúng, ngay trong ngày 23/3, ông Võ Văn Quyền, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước của Bộ Công Thương đã ký văn bản có nội dung phản ứng khá gay gắt với phát biểu của ông Thi.

Theo văn bản trên của Bộ Công Thương, phát biểu như trên của ông Phạm Đình Thi là "chưa hiểu đúng chức năng, nhiệm vụ của 2 Bộ và quy định tại Nghị định số 83/2014/NĐ-CP của Chính phủ (ban hành năm 2014) trong việc chủ trì, phối hợp xây dựng chính sách về thuế suất thuế nhập khẩu và điều hành giá xăng dầu".

Văn bản của Bộ Công Thương gửi cho Bộ Tài chính đã rất bất thường khi có nhiều đoạn tô đậm các điều khoản trích trong Nghị định 83 để cho rằng, chính Bộ Tài chính mới phải chịu trách nhiệm về sự chậm trễ ban hành mức thuế xuất nhập khẩu mới, làm căn cứ tính giá cơ sở để điều hành xăng dầu.

Cụ thể, Bộ Công Thương trích Điều 36 và Điều 40 (điểm b, Khoản 2) của Nghị định 83 về điều hành kinh doanh xăng dầu trong nước, trong đó nêu :"...Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương quy định mức thuế suất thuế nhập khẩu ổn định với từng chủng loại xăng dầu" và: "Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương hướng dẫn phương pháp tính giá cơ sở (với các mặt hàng xăng dầu)".

Còn về phía Bộ Công Thương, Bộ này chỉ nhận trách nhiệm của Bộ mình là "chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính điều hành giá bán các mặt hàng xăng dầu" theo điểm đ, Khoản 1, Điều 40 của Nghị định 83. Bộ Công Thương tự nhận Bộ này "đã tuân thủ theo đúng chức năng, nhiệm vụ của Bộ và quy định của Nghị định số 83/NĐ-CP.

Bộ Công Thương cũng không quên nhắc Bộ Tài chính: Trước kỳ điều hành giá xăng dầu ngày 21/3/2016, liên quan đến việc áp dụng mức thuế nhập khẩu xăng dầu trong công thức tính giá cơ sở các mặt hàng xăng dầu khi có nhiều mức thuế suất khác nhau giữa MFN và các Hiệp định thương mại tự do, việc tính giá cơ sở của Tổ Liên ngành điều hành giá xăng dầu theo đúng hướng dẫn của Bộ Tài chính là mức thuế nhập khẩu ưu đãi MFN. Và nội dung này, Bộ Công Thương đã trích trong Công văn số 17936/BTC-CST ngày 3/12/2015 của Bộ Tài chính với ý nói rằng, chính Bộ Tài chính đã có văn bản nêu rõ trách nhiệm chính của mình trong việc xây dựng chính sách thuế và tính giá cơ sở.

Đáng chú ý, văn bản của Bộ Công Thương còn ghi:"Đề nghị đồng chí Vụ trưởng Vụ Chính sách Thuế (ông Phạm Đình Thi) tích cực, phối hợp trao đổi thông tin với Tổ Điều hành giá xăng dầu"...để công tác chủ trì, phối hợp điều hành giá xăng dầu theo đúng chức năng, nhiệm vụ của 2 Bộ đã quy định tại Nghị định 83/NĐ-CP và thông tin cho báo chí hiểu đúng mối quan hệ chủ trì, phối hợp trong xây dựng chính sách thuế, trong đó có thuế suất thuế nhập khẩu xăng dầu và điều hành giá xăng dầu.

Công văn trên được gửi cho cả Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng và một số Thứ trưởng 2 Bộ.

2 Bộ không nhận lỗi, người tiêu dùng chịu thiệt

Bình luận về câu chuyện mâu thuẫn giữa 2 cơ quan trên, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng, đây là việc làm "đổ lỗi cho nhau" của 2 Bộ về trách nhiệm với để xảy ra sơ hở, chênh lệch trong chính sách thuế nhập khẩu xăng dầu theo các Hiệp định đã ký với ASEAN, dẫn đến các doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu đầu mối đã tranh thủ khai thác, thu được lợi nhuận lớn (trên 3.500 tỷ đồng), làm thiệt hại lợi ích của người tiêu dùng.

Ông Long cho rằng, căn cứ theo quy định Nhà nước về chức năng 2 Bộ, Bộ Công Thương có thông cáo cho Bộ Tài chính chịu trách nhiệm về giá. Lý giải này không thuyết phục nguỵ biện vì mặc dù quản ý giá là Bộ Tài chính trong điều hành giá xăng dầu thì Nghị định 83 lại quy định chủ trì điều hành giá, khi chưa có sự thống nhất thì Bộ Công Thương chịu trách nhiệm quyết định.

"Theo tôi là cả 2 bộ đều có lỗi. Theo Nghị định 83, khi không có sự thống nhất thì Bộ Công Thương được quyết định hay không thống nhất được thì ông phải báo cáo Thủ tướng nhưng ông lại không báo cáo. Còn Bộ Tài chính thì lại bao biện, ngụy biện, đổ lỗi cho Bộ Công Thương", ông Long nói.

"Bộ Tài chính là nói kinh doanh xăng dầu có độ trễ là nguỵ biện. Ông là cơ quan chịu trách nhiệm quản lý thuế, trong quá trình ký FTA, ông phải biết rất chắc, sao lại để lâu thế đến khi phát hiện Petrolimex lãi khủng quá mới biết nguyên nhân là cái này. Thế mà còn nói là phải suy nghĩ, đang xem xét (khi trả lời báo chí)", ông Long nêu quan điểm.

Theo ông Ngô Trí Long, với việc cả 2 Bộ không nhận cái sai của mình mà cứ đùn đẩy trách nhiệm, đổ lỗi cho nhau thì Chính phủ cần xem xét, kiểm tra, xử lý tuỳ theo mức độ nếu cả hai Bộ đều sai.

"Nếu các Bộ không nhận sai thì họ sẽ không bao giờ khắc phục, sửa lỗi được. Và lối làm việc tắc trách như vậy sẽ còn gây thiệt hại cho người tiêu dùng", chuyên gia kinh tế này nêu quan điểm.