Lấp 'lỗ hổng' pháp luật, tránh bỏ lọt quan hệ lao động mới phát sinh

Theo các chuyên gia lao động, việc thay đổi công nghệ, tái cấu trúc doanh nghiệp đang làm thay đổi bản chất của việc làm cả về số lượng và chất lượng đặc biệt là trong các ngành sản xuất và dịch vụ. Việc nhận diện các quan hệ lao động mới tỏ ra khá lúng túng khi cơ quan chức năng không thể phân định được một số loại hợp đồng (đơn cử như hợp đồng giữa tài xế và các hãng xe công nghệ) là hợp đồng dân sự hay hợp đồng lao động.

Việc không có sự phân định hai loại hợp đồng này khiến người lao động gặp nhiều bất lợi. Cụ thể, khi có tranh chấp xảy ra những quyền lợi cơ bản về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp không biết căn cứ vào đâu để xử lý.

Bàn về vấn đề này, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ LĐ-TB&XH) Hà Đình Bốn thừa nhận, pháp luật hiện hành đang có “khoảng trống” trong việc điều chỉnh các quan hệ lao động mới phát sinh như kiểu quan hệ giữa tài xế xe công nghệ với các hãng xe. Nếu dựa vào các quy định của pháp luật lao động hiện hành thì hợp đồng giữa tài xế với các hãng xe công nghệ không đủ các yếu tố để xác định là hợp đồng lao động.

Cho nên các cơ quan chức năng chưa thể có căn cứ áp dụng quy định về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lái xe. Điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro cho người lao động khi tham gia vào thị trường lao động.

Để thích ứng với những thay đổi của thực tiễn, ông Hà Đình Bốn cho biết, trong quá trình sửa đổi Bộ luật Lao động, cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu lấp đầy những “khoảng trống” pháp luật không bỏ sót những quan hệ lao động mới phát sinh.

Dự án Bộ luật Lao động sửa đổi đang hướng đến việc tăng khả năng nhận diện đối tượng điều chỉnh. Cụ thể, quy định về người sử dụng lao động, người lao động, nội dung hợp đồng lao động sẽ thay đổi để có thể điều chỉnh được những hình thức “biến tướng” của các quan hệ lao động khó nhận diện. Quy định mới được nghiên cứu hướng đến những quan hệ lao động có tác động đến số đông, đảm bảo hài hòa lợi ích với cả chủ sử dụng lao động và ngừơi lao động.

Bộ LĐ-TB&XH cho biết, dự án sửa đổi Bộ luật Lao động 2012 đang được triển khai với 10 nhóm vấn đề lớn, trong đó hợp đồng lao động, tiền lương, tuổi nghỉ hưu là những vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm của dư luận. Dự kiến, đầu năm 2019, Bộ LĐ-TB&XH sẽ trình Chính phủ dự án Bộ luật Lao động sửa đổi. Trên cơ sở đó, Chính phủ sẽ trình Quốc hội xem xét và cho ý kiến trong năm 2019.