Làm gì để con tránh bị xâm hại tình dục ở tuổi dậy thì?

Dưới đây là 9 điều cần thiết cha mẹ nên dạy con ở tuổi dậy thì (từ 13 tuổi) để con biết cách phòng vệ, tránh các mối nguy về lạm dụng tình dụng.

1. Giúp con hiểu về “động chạm lành mạnh và động chậm không lành mạnh” là điều rất quan trọng, đặc biệt là với trẻ đang học trung học. Ở độ tuổi này, các con dễ bị lây nhiễm hành động từ các trò chơi như vỗ mông nhau, các chàng trai đánh nhau nhằm vào hạ bộ và véo núm vú của nhau. Trẻ trai thì nghĩ rằng các cô gái cũng thoải mái với những trò chơi như thế, nhưng thực tế thì trẻ gái không thích vậy.

Cha mẹ phải giải thích cho con hiểu về những hành động như vậy sẽ ảnh hưởng đến người khác như thế nào. Khuyến khích con chia sẻ suy nghĩ của mình, đặt con vào tình huống người khác vỗ mông con, đá véo bộ phận sinh dục của con thì con sẽ cảm thấy thế nào. Hoặc đưa ra ví dụ về các hành động khiến con khó chịu, cảm thấy bị ngược đãi vì các hành động đó.

Nếu bạn tình cờ thấy con làm những hành động đó với bạn thì phải ngăn chúng ngay từ trong trứng nước. Đó không phải chuyện thường “con trai với con trai” mà đó là hành động quấy rối, đôi khi bị coi là tấn công người khác.

Tuổi teen (từ 13 tuổi trở lên) là thời điểm tốt nhất để cha/mẹ giải thích cho con hiểu về sự đồng thuận trong các mối quan hệ.

2. Xây dựng và bồi đắp lòng tự tôn, tự trọng cho con. Ở trường trung học, bắt nạt chuyển sang mục tiêu có danh tính cụ thể và lòng tự trọng dần bị suy giảm từ tuổi 13. Có đến 78% trẻ nữ ở tuổi 17 cho rằng chúng ghét cơ thể mình.

Cha mẹ thường có xu hướng coi con mình vẫn còn bé bỏng nên chỉ dành lời khen chung chung cho chúng mà không nói rõ những khía cạnh cụ thể nào của con được tôn vinh. Thực tế, đây là thời điểm rất quan trọng để xây dựng lòng tự trọng cho những đứa trẻ, để chúng hiểu rằng vẻ đẹp không chỉ là ngoại hình. Hãy thường xuyên đánh giá về tài năng, kỹ năng, lòng tốt cũng như ngoại hình của con.

Thậm chí chúng chỉ đáp lại bạn bằng cái nhún vai “Bố à, con biết rồi” thì lời khen của bạn vẫn cổ vũ chúng rất nhiều.

3. Tiếp tục chủ đề giáo dục giới tính dành cho trẻ cấp hai nhưng lồng ghép các thông tin về sự đồng thuận trong các mối quan hệ. Chúng ta thường chỉ nói với con rằng không nên quan hệ tình dục trước hôn nhân, về các bệnh truyền nhiễm qua đường tình dục hoặc về tình dục an toàn. Nhưng chúng ta thường quên mất về sự đồng thuận trong tình dục. Ở lứa tuổi 13 trở lên là thời điểm thích hợp để nói với con chuyện này.

Hãy đặt các câu hỏi cho con như “Làm thế nào để con biết được rằng bạn trai/bạn gái của con đã sẵn sàng cho một nụ hôn” hay “Nếu có một bạn trai/bạn gái thích con thì con sẽ nghĩ gì, nói gì”.

Lúc này là thời điểm tốt nhất để bạn giải thích cho con hiểu về sự đồng thuận trong các mối quan hệ. Về việc hỏi ý kiến của đối tác khi muốn ôm, hôn. Hãy giải thích cho con hiểu rằng, chỉ khi đối tác nói đồng ý con mới được thực hiện hành động ôm, hôn. Nếu đối tác nói “không” tức là không được phép.

Dạy trẻ cấp 2 về sự đồng thuận thật cặn kẽ để không phải dạy con lại về chủ đề này nữa, cũng đừng đợi đến khi con có thói quen xấu hoặc xảy ra hành động xâm phạm bạn bè mới nghĩ đến việc dạy con.

4. Loại bỏ tư tưởng ngại chia sẻ từ trong trứng nước. Ở lứa tuổi học sinh trung học, chủ đề tình dục sẽ là lãnh địa riêng của từng giới, giống như phòng thay đồ cho nam và nữ riêng. Sự say mê và ước muốn của chúng ở tuổi này là bình thường, lành mạnh. Nhưng cha mẹ và các nhà giáo dục cần phải làm nhiều hơn nữa chứ không chỉ dừng lại ở việc trò chuyện với chúng về các chủ đề chúng đưa ra.

Nếu bạn tình cờ nghe được con nói “Cô nàng có cái mông nóng bỏng quá”, bạn hãy nói với con rằng “Này con, bố/mẹ nghĩ là cô ấy có nhiều thứ hấp dẫn hơn đấy”. Hãy nói giọng nửa đùa nửa thật để con chú ý đến bạn nhưng không khiến con xấu hổ. Sau đó bạn có thể tiếp lời “Cô ấy chơi tennis cũng rất tuyệt đúng không nào”.

5. Giải thích để con hiểu rằng việc thay đổi hormones (kích thích tố) là hoàn toàn tự nhiên khi con lớn dần, và đôi khi hormones sẽ khiến con rối trí. Thỉnh thoảng con sẽ cảm thấy bị ham muốn nào đó thống trị hay con có thể giận giữ, bối rối hay buồn lòng mà không rõ nguyên do. Điều này là hoàn toàn bình thường, đừng lo lắng hay áp lực về những cảm giác mới lạ này.

Hãy nói với con rằng bố/mẹ sẵn sàng lắng nghe và chia sẻ về bất cứ cảm xúc nào mà con đang gặp phải. Nhưng những cảm xúc, ham muốn và nhu cầu của con thì chỉ có con chịu trách nhiệm với nó. Con vẫn cần thể hiện sự tử tế và tôn trọng những người xung quanh dù đang buồn vui hay giận hờn.

6. Chỉ cho nam thanh thiếu niên hiểu như thế nào là nam tính. Những người đàn ông trưởng thành có thể chia sẻ với các cậu chàng đang tuổi lớn về những điều sẽ khiến họ nam tính hơn. Đặt các câu hỏi để chúng chỉ ra những điều không tạo nên vẻ nam tính cho đàn ông mà chúng có thể nhìn ra từ quá khứ. Làm cách nào để các con trở thành người đàn ông lịch lãm mỗi ngày. Những cuộc trò chuyện giữa “những người đàn ông với nhau” có thể xây dựng một thế hệ không dùng bạo lực để thể hiện sức mạnh đàn ông.

Các chàng trai cần phải được gây dựng vẻ nam tính lành mạnh từ thời trung học và tiếp tục cho đến lúc học cao đẳng, đại học bởi sự thay đổi quan niệm về nam tính đóng vai trò rất quan trọng trong việc thay đổi nạn hiếp dâm.

Ở tuổi dậy thì, trẻ tò mò và sẽ tìm mọi cách để có các thông tin về tình dục. Cách an toàn nhất là cung cấp thông tin đúng cho trẻ.

7. Nói chuyện thẳng thắn với con về những buổi tụ tập, tiệc tùng. Nói rõ với con rằng bạn không muốn con uống rượu hay dùng thuốc lắc khi tham gia các buổi tiệc. Đặt cho con các câu hỏi như làm sao con giữ được mình, và giữ an toàn cho các bạn khác khi các con uống rượu. Các câu hỏi ví dụ như:

Làm sao con biết tình trạng của mình khi con đã uống quá nhiều?

Con sẽ xử trí thế nào khi tài xế của con đã xỉn? (Nói rõ ràng với con rằng con có thể gọi cha/mẹ đến đón bất cứ khi nào con cần).

Con sẽ ra sao nếu uống rượu hoặc dùng thuốc ở mức nguy hiểm hoặc khiến con bị nghiện?

Hành vi của con sẽ thay đổi như thế nào khi con uống quá nhiều? Làm cách nào để con bảo vệ bạn bè khỏi các hành vi xấu của mình khi con say, chẳng hạn như cáu gắt hay gây gổ đánh nhau với bạn bè?

Con sẽ ra sao nếu con ôm hôn hay quan hệ tình dục với ai đó khi con say? Giải thích cho con hiểu rằng khi say con sẽ khó nhận diện đúng tín hiệu của người khác. Nhắc để con nhớ rằng, con cần phải hỏi ý kiến người khác khi muốn ôm, hôn ai đó, đặc biệt là sau khi có hơi men.

Giải thích để con hiểu rằng một người say thì không được phép động chạm, quấy rối hay tấn công tình dục người khác. Dạy con cách phản ứng, tìm sự giúp đỡ khi bị quấy rối bởi người say.

Hãy cẩn trọng về ngôn ngữ khi nói chuyện với con về tiệc tùng. Để con hiểu rằng, không ai kết tội nạn nhân, người lên tiếng ngăn chặn việc lạm dụng tình dục, chỉ có kẻ quấy rối mới là kẻ đáng bị lên án.

8. Luôn nói chuyện với con về tình dục và sự đồng thuận khi con có bạn trai/bạn gái. Có thể con sẽ trả lời bạn rằng chúng đã biết hết rồi nhưng các cuộc nói chuyện về sự đồng thuận, tôn trọng người yêu, tình dục an toàn là không bao giờ thừa. Nếu cảm thấy ngại nói về chủ đề nhạy cảm với con, hãy thực hành nói trước với bạn đời, bạn sẽ thấy tự nhiên hơn khi nói với con.

9. Điều cuối cùng, thanh thiếu niên là giai đoạn rất “khát” các thông tin về lạm dụng tình dục, tình dục an toàn và sự đồng thuận trong tình dục. Chúng tò mò và sẽ tìm mọi cách để có các thông tin về tình dục. Nếu bạn là người cung cấp thông tin cho chúng bằng sự yêu thương, chân thành và nhất quán, chúng sẽ lĩnh hội được các thông tin đó và theo chúng trên bước đường trưởng thành.