Khôi phục thị trường lao động cần có chính sách lâu dài để thu hút lao động

Nhu cầu LĐ tăng cao

Theo báo cáo từ Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) các địa phương, tính đến thời điểm này, khoảng 95% NLĐ trên cả nước đã đi làm trở lại. Một số đơn vị, địa phương NLĐ đi làm trở lại sau Tết đạt tỷ lệ cao như: Cần Thơ, Đà Nẵng, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Tây Ninh, Phú Thọ, Hà Nội, Hà Nam…

Ngoài ra, một số địa phương có tỷ lệ NLĐ trở lại làm việc thấp hơn mức bình quân chung của cả nước là Nghệ An, Bình Thuận. Tuy nhiên, tại nhiều địa phương, số công nhân LĐ đang phải nghỉ việc vì thuộc diện F0, F1 để điều trị, cách ly do dịch Covid-19 khá cao như: Hải Phòng trên 42.000 người; Bắc Giang 22.000 người, do vậy đã ít nhiều ảnh hưởng đến việc tổ chức sản xuất, kinh doanh của các DN trên địa bàn.

Về nhu cầu sử dụng LĐ năm 2022 tại các địa phương cho thấy, với việc các dự án tiếp tục được mở rộng quy mô và triển khai mới tại nhiều địa phương trên cả nước, nhu cầu sử dụng LĐ ở các địa phương, ngành có xu hướng tăng lên.

Cụ thể: Bình Dương cần khoảng 90.000 LĐ, Long An cần 51.000, Hải Phòng cần trên 50.000, Tây Ninh khoảng 46.000, Kiên Giang cần 44.000, Cà Mau cần khoảng 35.000, Bắc Ninh cần từ 25.000-30.000, Hà Nội khoảng 26.000, Quảng Ninh cần 24.500, Bình Phước khoảng 18.000, Thừa Thiên-Huế cần khoảng 12.000 LĐ.

Dự kiến trong thời gian tới, nhu cầu sử dụng LĐ sẽ tập trung ở các lĩnh vực dệt may, da giầy, điện tử, du lịch, nhóm LĐ có trình độ. Dự báo, sự cạnh tranh trong việc tuyển dụng LĐ sẽ gia tăng trong thời gian tới, giữa các DN với nhau và cả NLĐ mới tham gia vào TTLĐ với lực lượng LĐ có kinh nghiệm, có nhu cầu thay đổi công việc.

Về tình trạng thiếu hụt LĐ xảy ra cục bộ tại một số địa phương, ông Ngọ Duy Hiểu, Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam lý giải, sau Tết Nguyên đán, một bộ phận NLĐ trở về quê, chủ yếu là các tỉnh phía Bắc và miền Trung  chưa trở lại các tỉnh, thành phố khu vực trọng điểm phía Nam để làm việc, hoặc đã tìm được việc làm mới ở quê nhà, muốn gắn bó gần hơn với gia đình nên không trở lại làm việc. Bên cạnh đó, một phần không nhỏ trong số chưa quay trở lại thị trường lao động (TTLĐ) do e ngại lây nhiễm dịch Covid-19, nhất là NLĐ đang nuôi con nhỏ, có người thân lớn tuổi; một bộ phận NLĐ do chưa tiêm đủ vaccine ngừa Covid-19 nên còn ngại quay trở lại làm việc. Cùng với đó, do giá cả thị trường tăng, mức lương nhận được không đủ trang trải chi phí cuộc sống nên một số lượng lớn công nhân chuyển sang các địa bàn thuộc vùng lương cao hơn hoặc chuyển sang làm việc khác, dẫn đến mất cân bằng về LĐ.

Cần có các chính sách khuyến khích NLĐ tham gia đào tạo, nâng cao tay nghề

Bà Nguyễn Kim Loan, Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Bình Dương cho biết, năm 2022, nhu cầu tuyển dụng của các DN tỉnh Bình Dương lên tới 90.000 LĐ. Tuy nhiên, nhiều công nhân LĐ trở về quê ăn Tết chưa trở lại Bình Dương làm việc do ở địa phương cũng có khu công nghiệp, điều kiện, giá cả sinh hoạt ở quê thấp hơn ở Bình Dương rất nhiều. Trong khi đó, công nhân LĐ ở Bình Dương thu nhập khoảng 7 triệu đồng/tháng nhưng phải trả chi phí rất nhiều như: Thuê nhà, lo cho con cái học hành, giá sinh hoạt cao… Do vậy, bà Loan đề nghị cần tăng lương tối thiểu vùng để DN căn cứ vào đó tăng lương cho NLĐ, giúp NLĐ an tâm ở lại Bình Dương làm việc.

Về các giải pháp để phục hồi và phát triển TTLĐ, ông Trần Đoàn Trung, Phó Chủ tịch LĐLĐ TP. Hồ Chí Minh cho rằng, những nguy cơ tiềm ẩn của TTLĐ cần được theo dõi, đánh giá và có phương án xử lý thấu đáo, bảo đảm cơ sở vững chắc để nhanh chóng đẩy mạnh kinh doanh, sản xuất ngay khi dịch được khống chế. Cùng với đó cần có các chính sách khuyến khích NLĐ tham gia đào tạo, đào tạo lại, nâng cao tay nghề, chuyển đổi nghề nghiệp, tháo gỡ rào cản và tạo cơ chế thông thoáng tối đa trong khuôn khổ pháp lý hiện hành để DN có thể tổ chức đào tạo, đào lại cho NLĐ.

"Bên cạnh đó, các cơ sở đào tạo nghề cũng cần đẩy mạnh việc đào tạo nghề ngắn hạn, cung cấp số lượng lớn nguồn LĐ cấp tốc, kịp thời cho DN theo yêu cầu hiện nay. Tổ chức thực hiện tốt các chương trình dạy nghề, nhất là dạy nghề cho LĐ nông thôn gắn với quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp và nông thôn", ông Trung kiến nghị.

Ông Lê Đình Hùng, Phó Chủ tịch LĐLĐ TP. Hà Nội cho rằng về lâu dài, cần có nghiên cứu tổng thể, khách quan, toàn diện về thực trạng đời sống của NLĐ tại các khu nhà trọ để thiết kế và đề xuất các chính sách dài hạn cho đối tượng LĐ nhập cư. Xây dựng hoàn thiện hệ thống dữ liệu về TTLĐ và việc làm để tăng cường hiệu quả kết nối cung-cầu LĐ, giảm tỷ lệ thất nghiệp, đồng thời phục vụ cho công tác phân tích, dự báo cung-cầu LĐ.

Ông Ngọ Duy Hiểu khẳng định, Tổng LĐLĐ Việt Nam sẽ tiếp tục có cơ chế hỗ trợ, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của đoàn viên, NLĐ trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19; xúc tiến kịp thời các thiết chế công đoàn tại các khu công nghiệp như nhà ở, nhà trẻ, các công trình sinh hoạt cộng đồng cho công nhân LĐ. Phối hợp với các ngành chức năng trong tăng cường kết nối cung-cầu LĐ, tư vấn, giới thiệu việc làm cho NLĐ; chủ động phối hợp với các DN để xác định nhu cầu tuyển dụng LĐ, điều kiện tuyển dụng.