Khánh Hòa: Tìm hướng gỡ khó cho diêm dân

Theo ông Trương Hữu Lan, tham gia sản xuất muối có các Cty cổ phần, các HTX và hàng trăm hộ diêm dân, thu hút hàng nghìn lao động, tập trung ở các đồng muối thuộc thị xã Ninh Hòa, TP. Cam Ranh và một số ít diện tích của huyện Vạn Ninh. Nhờ điều kiện thời tiết thuận lợi cho sản xuất muối, đến giữa tháng 8/2015, sản lượng muối trên địa bàn tỉnh đạt 83.462 tấn, bằng 169% sản lượng cùng kỳ năm 2014. Cụ thể, sản lượng muối của doanh nghiệp là 41.555 tấn, các hợp tác xã: 11.207 tấn, hộ diêm dân: 30.700 tấn. Sản lượng muối thực phẩm đạt 63.864 tấn, muối công nghiệp đạt 19.598 tấn. Trong đó, sản lượng tiêu thụ là 46.631 tấn.

Cũng theo ông Lan, sản lượng muối tồn toàn tỉnh hiện khá cao với 39.831 tấn, bằng 452% so với cùng kỳ năm 2014. Trong đó, khối doanh nghiệp tồn 23.231 tấn; HTX và diêm dân: 16.600 tấn. Khó khăn lớn nhất hiện nay là giá muối trên thị trường quá thấp, dù chỉ 420 – 550 đồng/kg nhưng vẫn không có người mua, trong khi đó, mùa mưa bão gần đến, dự báo sẽ hao hụt lớn lượng muối tồn kho. Việc sản lượng muối của diêm dân, HTX diêm nghiệp cùng hai Cty cổ phần muối Khánh Hòa và Cam Ranh không tiêu thụ được đã gây khó khăn cho sản xuất và đời sống của hơn 1.000 diêm dân, nhất là những người làm công hàng ngày, hàng trăm xã viên HTX và người lao động của 2 doanh nghiệp nói trên.

Diêm dân Khánh Hòa cần được hỗ trợ nhiều hơn để đảm bảo sản xuất và thu nhập.  Ảnh minh họa.

Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở NN&PTNT Khánh Hòa đã chủ trì, phối hợp với các ngành chức năng hướng dẫn hai doanh nghiệp sản xuất muối lập đề án vay vốn thu mua tạm trữ muối, nhằm ổn định giá và đảm bảo thu nhập cho diêm dân. Theo đó, hai Cty nói trên sẽ mua hết sản lượng muối tồn của khu vực diêm dân, HTX diêm nghiệp và thanh toán trực tiếp với diêm dân, bao gồm sản lượng muối hạt kết tinh trên bạt và muối hạt kết tinh trên nền đất, với khoảng hơn 16.000 tấn theo giá thị trường. Đổi lại, hai Cty sẽ được vay vốn để mua muối tạm trữ và được hỗ trợ mức lãi suất từ ngân sách tỉnh.

“Bằng nguồn kinh phí khuyến diêm rất hạn chế của đơn vị, Chi cục Phát triển nông thôn thuộc Sở NN&PTNT Khánh Hòa cũng triển khai 2 mô hình “Sản xuất muối bằng công nghệ phơi nước với phương pháp kết tinh muối trên bạt” tại HTX muối Ninh Thủy (phường Ninh Thủy, thị xã Ninh Hòa) và tại HTX muối Cam Nghĩa (phường Cam Nghĩa, thành phố Cam Ranh), thu được kết quả tương đối tốt, góp phần gỡ khó cho diêm dân”, ông Lan chia sẻ.

Cũng theo ông Lan, nhằm giúp địa phương thực hiện sản xuất, kinh doanh muối đạt hiệu quả cao, ngành muối Khánh Hòa cần có sự hỗ trợ từ Chính phủ, Bộ NN&PTNT và chính quyền địa phương trong việc cải tạo, nâng cấp cơ sở hạ tầng vùng muối, nhất là cải tạo đê kè, nạo vét kênh mương, các kênh mương nội đồng, lót đá chẻ giúp hạ tầng ngành muối được thông suốt. Hàng năm, bố trí kinh phí khuyến diêm cho Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh để chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ sản xuất, chế biến muối; bố trí cán bộ chuyên trách quản lý nghề muối để nắm bắt tình hình sản xuất muối và thị trường; phát triển các mô hình nghề muối áp dụng công nghệ cao kết hợp dịch vụ - du lịch, chữa bệnh; phát triển công nghiệp chế biến từ sản phẩm muối của địa phương. Có chính sách hỗ trợ lãi suất vốn vay cho diêm dân và người lao động vay vốn để đầu tư, chuyển đổi sản xuất muối truyền thống sang áp dụng phương pháp kết tinh muối trên ô trải bạt nhựa, mang lại năng suất, chất lượng cao...

Thêm yếu tố quan trọng, đó là Chính phủ có chủ trương và cho phép ưu tiên sử dụng phương tiện đường sắt, đường thủy phục vụ vận chuyển muối nhằm hạ giá thành, tạo điều kiện thuận lợi cho người làm muối bán được giá cao hơn. Về phía địa phương, cần ổn định diện tích sản xuất muối, tránh chồng chéo trong quy hoạch vì diêm dân có tâm lý sợ bị thu hồi đất nên không đầu tư.

Bên cạnh đó, nhiều phường trên địa bàn gặp khó khi mang danh nghĩa phường mà không được hỗ trợ từ Chương trình nông thôn mới cũng như hỗ trợ trong sản xuất nông nghiệp, dù các địa phương này vẫn thuần nông, nông dân sống nhờ làm nông nghiệp...