Khai mạc Trưng bày ảnh “Hà Nội - Khởi đầu một đô thị kiểu phương Tây ở Đông Nam Á"

Tham dự buổi lễ có Phó Chủ tịch vùng Ile-de-France (Pháp) Beaudet Stephane; Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Dương Đức Tuấn; cùng lãnh đạo các tỉnh, thành phố đến từ các địa phương của Pháp và Việt Nam;…

Phát biểu khai mạc Trưng bày ảnh, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Dương Đức Tuấn cho biết, Hà Nội và vùng Ile-de-France vinh dự là cặp đối tác đầu tiên trong quan hệ hợp tác giữa các địa phương Việt Nam - Pháp từ năm 1989. Trong những năm qua, hai bên đã hợp tác hiệu quả trong lĩnh vực phát triển bền vững, quy hoạch đô thị, văn hóa, di sản.

Trong khuôn khổ Hội nghị hợp tác giữa các địa phương Việt Nam - Pháp lần thứ 12, kỷ niệm 50 năm thiết lập mối quan hệ hữu nghị Việt Nam và Pháp, Trưng bày ảnh “Hà Nội - Khởi đầu một đô thị kiểu phương Tây ở Đông Nam Á” tại khuôn viên biệt thự 49 Trần Hưng Đạo là một trong những sự kiện quan trọng. Đây là công trình biệt thự Pháp đầu tiên được thành phố Hà Nội trùng tu, tôn tạo với sự hỗ trợ kỹ thuật của vùng Ile-de-France.

“Trong thời gian tới, thành phố Hà Nội và vùng Ile-de-France tiếp tục thực hiện công tác sưu tầm, trưng bày, giới thiệu về quá trình hình thành khu phố cũ, những ảnh hưởng, giao thoa văn hóa Pháp và Việt Nam giai đoạn nửa đầu thế kỷ XX. Chúng tôi mong muốn thông tin đến cộng đồng sự quyết tâm của chính quyền thành phố Hà Nội, sự hỗ trợ quý báu của các đối tác Pháp trong việc bảo tồn di sản; từ đó hy vọng cộng đồng sẽ cùng chung tay với chính quyền bảo vệ di sản…”, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Dương Đức Tuấn nhấn mạnh.

Nhân dịp này, thay mặt chính quyền và nhân dân Thủ đô Hà Nội, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Dương Đức Tuấn đã gửi lời cảm ơn đến Đại sứ Pháp cùng các cộng sự, đặc biệt đến lãnh đạo Hội đồng vùng Ile-de-France, PRX cùng các cộng sự, các đối tác đã luôn ủng hộ cho thành phố Hà Nội trong các dự án hợp tác.

Lãnh đạo UBND thành phố Hà Nội cũng mong muốn lãnh đạo Hội đồng vùng Ile-de-France sẽ tiếp tục quan tâm, huy động mọi nguồn lực để hỗ trợ PRX, thành phố Hà Nội thực hiện dự án xây dựng trung tâm thông tin phố cũ tại địa điểm ngôi biệt thự 49 Trần Hưng Đạo.

Tại lễ khai mạc Trưng bày ảnh, bà Mésadieu, Ủy viên Hội đồng đại diện vùng Ile-de-France cho biết, hoạt động trưng bày ảnh là một trong những nội dung quan trọng trong Hội nghị hợp tác giữa các địa phương của Việt Nam - Pháp lần thứ 12. Đặc biệt, đại diện vùng Ile-de-France khẳng định, trong khuôn khổ hợp tác thì di sản và văn hóa luôn là lĩnh vực ưu tiên và đồng hành cùng Việt Nam trong thời gian tới.

Trưng bày ảnh “Hà Nội - Khởi đầu một đô thị kiểu phương Tây ở Đông Nam Á” giới thiệu 30 tấm ảnh mầu đầu tiên chụp tại Hà Nội. Thông qua đây, người dân, du khách sẽ biết hơn về quá trình biến đổi của thành phố Hà Nội theo dòng lịch sử.

Phát huy giá trị di sản văn hoá, kiến trúc của biệt thự

Cũng tại buổi lễ khai mạc Trưng bày ảnh, trước sự quan tâm của đông đảo người dân và dư luận liên quan đến công tác bảo tồn, sửa chữa, tu bổ ngôi biệt thự cổ số 49 Trần Hưng Đạo (quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội), ông Emmanuel Cerise, Giám đốc Cơ quan hỗ trợ Hợp tác quốc tế Vùng Paris tại Việt Nam (PRX-Vietnam) cho hay, quá trình tu bổ, bảo tồn biệt thự chưa hoàn thiện, màu vôi tường hiện tại chưa phải màu chính thức của công trình nên không thể đánh giá chính xác và đưa ra đúng gam màu.

"Dự án chưa hoàn thiện nên chúng ta không nên coi đó là hình ảnh của dự án hoàn thiện", ông Emmanuel Cerise nói.

Lý giải về màu vôi hiện tại của biệt thự 49 Trần Hưng Đạo, Giám đốc PRX-Vietnam cho biết, dựa trên hai cơ sở: Một là, kiểm tra lớp vữa gốc phủ bên ngoài tường rồi tìm ra màu tương tự. Các công trình khi mới làm vào đầu thế kỷ XX sẽ có màu ve vàng và màu ve đỏ giả màu gạch, kẻ các đường chỉ gạch giả nên các chuyên gia dựa trên đó để lựa chọn màu sắc. Hai là, dựa trên bộ ảnh của nhà nhiếp ảnh người Pháp Leon Busy chụp năm 1915, đặc biệt là các bức ảnh màu. Mặc dù màu ảnh thời kỳ đó không thật như bây giờ nhưng vẫn thể hiện nhiều công trình được xây dựng theo kiểu biệt thự cổ này, có các lớp đan xen giữa tường vàng và tường đỏ.

"Tông màu ảnh có thể không thể hiện đúng như khi chúng ta nhìn bằng mắt thường nên giờ chúng tôi đang trong quá trình thử nghiệm dần", ông Emmanuel Cerise chia sẻ.

Dưới góc độ chuyên môn, ông Emmanuel Cerise không ủng hộ việc thay đổi toàn bộ màu sơn mà chỉ giảm tông màu nhạt hơn. Bởi việc dùng một màu sơn duy nhất cho cảm giác thuận mắt nhưng sẽ không thể hiện đúng bản chất và sẽ làm giảm giá trị công trình.

"Có thể ban đầu chúng ta nhìn gam màu đối lập nhưng sau một thời gian ngắn thì độ đậm màu sẽ giảm dần đi. Những biệt thự ở Hà Nội đầu thế kỷ XX đều được xây dựng theo phong cách phối màu", ông Emmanuel Cerise khẳng định.

Giám đốc PRX-Vietnam cũng cho biết thêm, trong dự án này các chuyên gia Pháp không tìm được bản vẽ gốc của tòa nhà, điều này hoàn toàn dễ hiểu bởi đây là biệt thự tư nhân. Khi thực hiện trùng tu, các chuyên gia đảm bảo rất nhiều vấn đề về mặt kỹ thuật, kết cấu, nguyên vật liệu để lựa chọn làm sao cho phù hợp, hài hòa và đúng nguyên tắc bảo tồn. Lúc đầu, nhóm trùng tu quét màu thử nghiệm trên một mảng tường nhỏ nhưng không đủ để thấy toàn bộ diện mạo công trình nên đã quét toàn bộ tòa nhà để thấy đúng ấn tượng thị giác nó tạo ra.

Trước đó, theo thông tin từ UBND quận Hoàn Kiếm, trong quá trình thi công tu bổ biệt thự, chuyên gia Pháp và Việt Nam đã làm công tác “khảo cổ học công trình” để tìm ra màu sắc, vật liệu và các chi tiết gốc. Trên cơ sở kết quả khảo cổ, nhóm chuyên gia đưa ra quyết định sử dụng lại các vật liệu màu sắc gốc theo như công trình được xây dựng ban đầu. Hiện tại các chuyên gia đang quét thử nghiệm một số màu vôi để lựa chọn ra màu vôi theo đúng màu gốc nhằm đảm bảo tính chân xác tối đa cho công trình. Màu vôi tường hiện nay chưa phải là màu chính thức của công trình.

Ngôi biệt thự Pháp cổ tại 49 Trần Hưng Đạo (46 Hàng Bài) nằm trong Dự án bảo tồn biệt thự mẫu nhằm phát huy giá trị di sản văn hóa - lịch sử - kiến trúc của khu phố cũ Hà Nội. Dự án được nghiên cứu từ năm 2016, trong khuôn khổ hợp tác giữa thành phố Hà Nội và vùng Ile-de-France, quận Hoàn Kiếm và Cơ quan hợp tác quốc tế vùng Ile-de-France (PRX). Tháng 4 năm 2022, UBND quận Hoàn Kiếm đã khởi công dự án trên, qua 01 năm thực hiện, đến nay, công trình đã đi vào giai đoạn hoàn thiện. Sau khi hoàn thành công tác tu bổ, quận Hoàn Kiếm sẽ phát huy giá trị công trình trở thành Trung tâm giao lưu văn hóa khu phố cũ của Hà Nội. Đây là một địa điểm thuận lợi để giới thiệu về lịch sử hình thành và phát triển của khu phố cũ; là nơi gặp gỡ, trao đổi, kết nối giữa các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu và người dân tìm hiểu, tham quan về các giá trị di sản văn hóa - lịch sử - kiến trúc.