Hơn 20 triệu trẻ em trên thế giới sinh ra bị nhẹ cân

Số liệu từ báo cáo cho thấy tỷ, lệ trẻ sơ sinh bị nhẹ cân của Việt Nam thấp nhất khu vực Đông Nam Á và Châu Đại Dương (8,2% năm 2015). “Con số này rất đáng khích lệ. Tuy nhiên, đây là tỷ lệ trung bình quốc gia, và con số này chưa đưa ra được một bức tranh toàn diện và có thể còn chưa thể hiện sự khác biệt, ví dụ 28% bà mẹ trong nhóm các bà mẹ nghèo nhất không sinh nở tại các cơ sở y tế, và trong trường hợp này cân nặng của trẻ sơ sinh thường chưa được ghi chép lại”, bà Rana Flowers, Trưởng Đại diện UNICEF tại Việt Nam chia sẻ.

Mẹ Lò Thị Minh, 22 tuổi, dân tộc Thái sinh con gái được 1 ngày tuổi và đang được chăm sóc con theo phương pháp Kangaroo tại bệnh viện Đa khoa tỉnh Điện Biên.

Đánh giá về vấn đề cân nặng của trẻ sơ sinh ở 148 quốc gia, rà soát 281 triệu ca sinh, những ước tính lần đầu tiên được đưa ra này, chỉ ra rằng trên thế giới tỷ lệ trẻ sơ sinh bị nhẹ cân giảm nhẹ từ 17,5% năm 2000 (22,9 triệu ca sinh sống nhẹ cân) xuống còn 14,6% năm 2015 (20,5 triệu). Ở Việt Nam tình hình này cũng tương tự, tỷ lệ trẻ sơ sinh bị nhẹ cân giảm 1%, từ 9,2% năm 2000 xuống còn 8,2% năm 2015; số trẻ sơ sinh bị nhẹ cân không thay đổi lớn và vẫn ở mức 130.000 hàng năm trong khoảng thời gian này.

Trẻ sơ sinh bị nhẹ cân là một nguyên nhân quan trọng dẫn đến trên 80% ca tử vong trẻ sơ sinh. Đối với những trẻ sơ sinh sống sót được – trẻ có nguy cơ cao bị suy dinh dưỡng thấp còi, bị các vấn đề về phát triển và thể chất sau này khi lớn lên. Kêu gọi khẩn trương chú trọng đến việc giảm số trẻ sơ sinh bị nhẹ cân, nghiên cứu đưa ra thách thức với chính phủ các quốc gia giàu cũng như nghèo cần tập trung và làm nhiều hơn nữa. “Chúng ta có thể đạt được những tiến triển và cải thiện tình hình nếu tập trung nhiều hơn nữa cho chăm sóc dinh dưỡng cho bà mẹ mang thai trong quá trình chăm sóc tiền sản có chất lượng, đảm bảo tất cả các bà mẹ sinh đẻ tại cơ sở y tế, đặc biệt các bà mẹ nghèo nhất ở vùng sâu, vùng xa, và miền núi. Tương tự, việc tăng cường triển khai trên toàn quốc các can thiệp cho trẻ bị sinh non và sinh nhẹ cân như Chăm sóc sơ sinh sớm thiết yếu và Chăm sóc trẻ bằng phương pháp Kangaroo – cũng có thể đem lại nhiều kết quả tích cực hơn”, Bà Rana Flowers, Trưởng Đại diện UNICEF tại Việt Nam, nhận định.

Nghiên cứu cũng kết luận rằng với tiến độ hiện tại – giảm 1,2% hàng năm tỷ lệ trẻ sơ sinh bị nhẹ cân từ năm 2000 đến 2015 – thế giới sẽ không đạt được tỷ lệ giảm 2,7% hàng năm để hoàn thành mục tiêu của WHO là giảm 30% trẻ sơ sinh bị nhẹ cân từ năm 2012 đến năm 2025.

Các tác giả của nghiên cứu này kêu gọi quốc tế hãy hành động để đảm bảo rằng tất cả trẻ em đều được cân nặng ngay sau khi được sinh ra đời, đảm bảo chăm sóc lâm sàng được cải thiện, thúc đẩy các hoạt động y tế công cộng để giải quyết các nguyên nhân của trẻ sơ sinh bị nhẹ cân. Nghiên cứu chỉ ra sự cần thiết phải khẩn trương đầu tư và hành động để giải quyết các nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng trẻ sơ sinh bị nhẹ cân bao gồm sinh con muộn, đa thai, tai biến sản khoa, tình trạng bệnh mãn tính (như tăng huyết áp), nhiễm trùng (như sốt rét), tình trạng dinh dưỡng của bà mẹ mang thai, cũng như tiếp xúc với những yếu tố môi trường như ô nhiễm không khí trong nhà, sử dụng thuốc lá và ma túy. Ở các quốc gia thu nhập thấp, thai nhi phát triển kém từ trong bụng mẹ là nguyên nhân chính gây ra trẻ sinh bị nhẹ cân. Ở một số khu vực phát triển hơn, trẻ sơ sinh bị nhẹ cân thường liên quan đến sinh non (trẻ được sinh ra trước tuần thứ 37 của thai kỳ).

Bố Lò Văn Tuyết, 34 tuổi, dân tộc Thái đang chăm sóc con trai sinh non 7,5 tháng bằng phương pháp Kangaroo tại bệnh viện đa khoa tỉnh Điện Biên.

“Mặc dù chính phủ các quốc gia đã có những cam kết rõ ràng, những con số ước tính cho thấy các quốc gia chưa làm được gì nhiều để giảm trẻ sơ sinh bị nhẹ cân. Sự thay đổi mà chúng ta chứng kiến trong 15 năm qua là rất nhỏ, thậm chí ở các quốc gia có thu nhập cao nơi trẻ em sinh ra bị nhẹ cân thường là bị sinh non do hệ quả của việc sinh con muộn, hút thuốc, sinh mổ không cần thiết và điều trị hỗ trợ sinh sản làm tăng nguy cơ mang đa thai…” Tiến sỹ Hannah Blencowe, nghiên cứu viên chính, Trường Trường Y học nhiệt đới và Vệ sinh dịch tễ London, Vương Quốc Anh. “Để đạt được mục tiêu dinh dưỡng toàn cầu là giảm 30% trẻ sơ sinh bị nhẹ cân vào năm 2025, những nỗ lực để cải thiện cần phải khẩn trương gấp đôi.”

Gần 3/4 trẻ em sơ sinh nhẹ cân được sinh ra ở Nam Á và Châu Phi Hạ Sahara, nơi nguồn số liệu hạn chế nhất. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các quốc gia thu nhập cao ở Châu Âu, Bắc Mỹ, Úc và New Zealand hầu như chưa đạt được tiến bộ nào trong lĩnh vực này kể từ năm 2000 đến nay.

Thụy Điển là một trong các quốc gia có tỷ lệ trẻ sơ sinh bị nhẹ cân năm 2015 thấp nhất (2,4%). Tỷ lệ này thấp hơn nhiều so với mức 7% ở các quốc gia thu nhập cao như Mỹ (8%), Anh (7%), Úc (6,5%), và New Zealand (5,7%). Khu vực đạt được tiến bộ nhanh nhất là các quốc gia có số trẻ sơ sinh nhẹ cân cao nhất, Nam Á và Châu Phi hạ Sahara, với tỷ lệ trẻ sơ sinh bị nhẹ cân giảm hàng năm lần lượt là 1,4% và 1,1%, từ năm 2000 đến năm 2015. Nam Á vẫn là khu vực chiếm gần một nửa số ca sinh sống bị nhẹ cân của thế giới, ước tính 9,8 triệu trong năm 2015.