Đó là nhận định của ông Đồng Văn Ngọc, Hiệu trưởng Trường cao đẳng nghề Cơ điện Hà Nội trước băn khoăn của nhiều bạn trẻ: Nên lựa chọn nên học ĐH, CĐ hay theo học ngành nghề yêu thích?
Học đại học bằng mọi giá
Thực tế quá trình nhiều năm tư vấn tuyển sinh, ông Ngọc cho biết: có nhiều bậc phụ huynh có tâm lý cho con thi đỗ đại học bằng mọi giá. Dù hàng năm có hàng chục nghìn cử nhân, kĩ sư ra trường không tìm được việc làm…có sinh viên có định hướng nghề nghiệp rất rõ ràng và họ đã lựa chọn học nghề để hiện thực hóa mong muốn nghề nghiệp nhưng gặp sự phản đối từ gia đình.
Đào tạo nghề dựa trên nền tảng đào tạo theo năng lực thực hiện trong đó tập trung vào kỹ năng thực hành và thái độ nghề nghiệp nên các trường đào tạo nghề đều phải đáp ứng tiêu chuẩn về nhà xưởng thực hành, giáo viên dạy thực hành cũng như giáo trình đào tạo phải phù hợp. Cụ thể, trong quá trình học nghề, sinh viên sẽ học những nội dung thực hành theo quy trình và công đoạn giống như tại doanh nghiệp sản xuất. Thời gian thực hành chiếm tới 70% thời lượng học tập trong toàn khóa học. Điều này sẽ giúp cho các bạn sinh viên có lợi thế đáp ứng các yêu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp.
Theo ông Ngọc, hiện các doanh nghiệp rất cần nhân lực trong các lĩnh vực: Điện công nghiệp, Cơ điện tử, Hàn, Công nghệ Ô tô, Cắt gọt kim loại… Hầu hết sinh viên trong những lĩnh vực này đều được các doanh nghiệp tiếp nhận ngay sau khi ra trường. Điều đó cho thấy các doanh nghiệp rất cần nhân sự có tay nghề.
“Tập đoàn Denso Nhật Bản, một trong những tập đoàn lớn nhất thế giới trong lĩnh vực sản xuất linh kiện ô tô và có mặt tại Việt Nam. Hàng năm, họ tuyển dụng các ứng viên từ các trường để trở thành tuyển thủ Quốc gia tham dự kỳ thi tay nghề Thế giới nghề Điều khiển công nghiệp và nghề Phay CNC. Xin bổ sung thêm là Kỳ thi tay nghề thế giới là Kỳ thi lớn nhất trên toàn thế giới dành cho những lao động trẻ có kỹ năng nghề đỉnh cao tham gia thi đấu tại đẳng cấp quốc tế. Denso tuyển dụng các ứng viên từ các trường dạy nghề để tìm kiếm tài năng mà họ mong muốn. Họ không tuyển dụng từ các trường đại học bởi họ biết rằng tuyển thủ của họ cần phải là người có kỹ năng nghề ở trình độ cao mà chỉ có thể được đào tạo bởi các trường dạy nghề. Cuộc thi tay nghề thế giới năm 2017 sẽ diễn ra ở Abu Dabi, tuyển thủ Nguyễn Tất Toại, nghề Điều khiển công nghiệp cũng chính là sinh viên của Trường Cao đẳng nghề Cơ điện Hà Nội”, ông Ngọc nói.
Thừa giáo sư, tiến sỹ thiếu thợ cơ khí bậc 7
Ông Ngọc cho rằng: Có một nghịch lý đang diễn ra hàng ngày là rất nhiều cử nhân và kỹ sư chưa tìm được việc, trong khi đó doanh nghiệp thì vẫn không thể tuyển được nhân sự cho công ty. Lý do bởi doanh nghiệp mong muốn tìm nhân sự đáp ứng được các yêu cầu vị trí việc làm nhưng không nhiều bạn sinh viên mới ra trường đủ khả năng ứng tuyển. Hiện Việt Nam doanh nghiệp có thể dễ tuyển các tiến sỹ, thạc sỹ, cử nhân… còn tuyển được thợ cơ khí có tay nghề cao bậc 7 là rất khó. Bởi ở mình đang diễn ra cảnh thừa thầy, thiếu thợ…
Đây chính là sự lệch pha giữa nhu cầu doanh nghiệp và giáo dục đào tạo. Tuy rằng còn phụ thuộc vào vị trí tuyển dụng và đặc thù của doanh nghiệp. Những đất nước đang phát triển mạnh mẽ công nghiệp, sản xuất và chế tạo và ngày càng cần nhiều hơn nữa nguồn nhân lực có chất lượng và kỹ năng nghề cao. Vì thế, các trường đào tạo nghề đang đáp ứng xu hướng này tốt hơn bởi chất lượng đào tạo kỹ năng nghề ưu việt và chương trình đào tạo theo đúng tiêu chuẩn công nghiệp mà doanh nghiệp mong muốn.
“Đây là lý do mà các doanh nghiệp hiện nay có xu hướng liên kết chặt chẽ với các trường đào tạo nghề và tuyển dụng sinh viên khi còn đang học. Họ còn tuyển dụng cả lớp và khóa học và hỗ trợ sinh viên những suất học bổng khuyến khích. Như Công ty Ô tô Trường Hải đã nhận toàn bộ sinh viên học nghề Công nghệ Ô tô khóa 7 của Trường Cao đẳng nghề Cơ điện Hà Nội ra trường và làm việc. Theo đó, chúng tôi đảm bảo 100% sinh viên học các nghề trọng điểm sẽ có việc làm với mức lương khởi điểm 5 triệu/tháng. 100% sinh viên thuộc các ngành nghề khác sẽ được giới thiệu việc làm đến các doanh nghiệp có nhu cầu”, ông Ngọc nói.
Theo ông Ngọc, trường thường xuyên nhận được đơn đặt hàng của các doanh nghiệp để tuyển dụng nguồn nhân lực cho họ. Hàng năm cung ứng nhân lực cho khoảng hơn 50 doanh nghiệp gồm các tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp tư nhân hoặc doanh nghiệp nhà nước… Các ngành nghề được tuyển dụng nhiều gồm: Hàn, Cắt gọt Kim loại, Công nghệ Ô tô, Điện công nghiệp và Cơ điện tử. Ngoài ra, theo xu hướng phát triển công nghệ nhà thông minh hiện nay, trường cũng đào tạo công nghệ nhà thông minh theo tiêu chuẩn và cấp chứng chỉ toàn cầu để cung ứng nhân lực cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực này. Dự báo nghề này sẽ phát triển mạnh mẽ trong những năm tới do nhu cầu tự động hóa hệ thống điện dân dụng đang là xu hướng toàn cầu.
Tại Trường cao đẳng nghề Cơ điện Hà Nội, có chương trình hợp tác để sinh viên tham gia chương trình “thực tập sinh kỹ thuật tại Nhật Bản”. Các sinh viên học nghề Hàn, Cắt gọt kim loại, Công nghệ Ô tô và Điện sẽ có cơ hội làm việc và nâng cao kỹ năng tại Nhật Bản trong vòng 3 năm. Đã có nhiều sinh viên nhà trường hiện đang làm việc tại Nhật Bản. Ngoài ra, các bạn sinh viên tốt nghiệp cũng có cơ hội học tập tiếp lên trình độ Đại học tại Hàn Quốc theo chương trình liên kết giữa nhà trường và các trường đại học của Hàn Quốc.