Hỏa hoạn tại chung cư, ai bồi thường cho dân?

Để rộng đường dư luận về trách nhiệm bồi thường trong vụ hoả hoạn xảy ra tại CT4 Xa La (Hà Đông), PV có cuộc trao đổi với luật sư Tạ Anh Tuấn - Trưởng Văn phòng Luật sư Bách Gia Luật và Liên danh (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội). Theo luật sư Tuấn, đối với vụ cháy chung cư CT4 Xa La, có 2 trường hợp xảy ra trong vấn đề trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho cư dân.

Vụ cháy chung cư Xa La (Hà Đông) gây thiệt hại lớn về tài sản cho cư dân.

Trường hợp thứ nhất: đơn vị quản lý vận hành phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, nếu tổ hợp chung cư này thành lập Ban quản trị chung cư (BQT). Theo Quyết định số 01/2013/QĐ-UBND ngày 04/01/2013 của UBND thành phố Hà Nội về việc ban hành quy chế quản lý, sử dụng nhà chung cư trên địa bàn Hà Nội quy định đối với chung cư chủ sở hữu căn hộ nhận bàn giao nhà chiếm tỷ lệ trên 50% tổng số căn hộ tại thời điểm nhận bàn giao phải tổ chức Hội nghị chung cư để bầu ra Ban quản trị.

BQT này do các chủ sở hữu căn hộ bầu ra được quyền đại diện cho các chủ sở hữu căn hộ và có trách nhiệm bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho cư dân, đại diện cư dân ký kết hợp đồng với đơn vị có chức năng quản lý vận hành chung cư theo quy định của pháp luật.

Như vậy, giữa BQT với đơn vị quản lý vận hành phát sinh hợp đồng dịch vụ. Theo đó, đơn vị quản lý vận hành chung cư này thực hiện các dịch vụ như: duy trì, điều khiển hoạt động các hệ thống thang máy, máy bơm nước, máy phát điện, hệ thống PCCC, dọn vệ sinh, thu gom rác thải, cung cấp dịch vụ bảo vệ trong đó có dịch vụ trông giữ phương tiện giao thông của cư dân trong phạm vi toà nhà.

“Do vậy, khi có sự cố hoả hoạn xảy ra gây thiệt hại về tài sản cho cư dân thì đơn vị quản lý vận hành phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo quy định tại Điều 559 và Điều 562 Bộ luật Dân sự.” - luật sư Tạ Anh Tuấn cho hay.

Việc định giá tài sản để bồi thường cũng khá khó khăn.

Đối với trường hợp thứ hai, tổ hợp chung cư Xa La chưa thành lập Ban quản trị, theo luật sư Tuấn, trách nhiệm bồi thường thuộc về chủ đầu tư. Cụ thể, Khoản 2, Điều 15 Quyết định số 01/2013/QĐ-UBND ngày 04/01/2013 nêu rõ: “Trường hợp chưa thành lập Ban quản trị, việc quản lý vận hành nhà chung cư do chủ đầu tư thực hiện (nếu có năng lực chuyên môn)”.

Theo tìm hiểu của PV Dân trí, việc quản lý vận hành chung cư tại tổ hợp chung cư CT4A, CT4B, CT4C Xa La được chủ đầu tư là Doanh nghiệp tư nhân xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên giao cho chi nhánh dịch vụ nhà ở và quản lý KĐT Mường Thanh (chi nhánh Mường Thanh) thực hiện chức năng quản lý và vận hành tổ hợp chung cư này. Đơn vị này thay mặt chủ đầu tư thu các khoản phí quản lý vận hành và phí dịch vụ cho chủ đầu tư, trong đó có phí trông giữ phương tiện giao thông của cư dân.

“Phần diện tích tầng hầm để trông giữ xe đạp, xe máy, ô tô… thuộc các toà CT4A, CT4B, CT4C là phần sở hữu riêng của chủ đầu tư vì phần diện tích này chưa được phân bổ vào giá bán căn hộ theo các hợp đồng mua bán căn hộ mà chủ đầu tư ký với chủ sở hữu căn hộ nên chủ đầu tư có toàn quyền quản lý và sử dụng toàn bộ diện tích tầng hẩm này. Vì vậy, khi có hoả hoạn xảy ra gây thiệt hại về tài sản, trước tiên chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm bồi thường cho các cư dân theo quy định tại Điều 559 và Điều 562 Bộ luật Dân sự.” - luật sư Tạ Anh Tuấn phân tích.

Nói thêm về căn cứ để xác định thiệt hại tài sản trong vụ cháy này, luật sư Tuấn cho rằng, các chủ sở hữu phương tiện cần có đơn yêu cầu gửi Phòng CSGT nơi đăng ký phương tiện để xác minh nguồn gốc, chủng loại xe, mua từ thời điểm nào.

Đối với trường hợp thứ hai, tổ hợp chung cư Xa La chưa thành lập Ban quản trị, theo luật sư Tuấn, trách nhiệm bồi thường thuộc về chủ đầu tư. Cụ thể, Khoản 2, Điều 15 Quyết định số 01/2013/QĐ-UBND ngày 04/01/2013 nêu rõ: “Trường hợp chưa thành lập Ban quản trị, việc quản lý vận hành nhà chung cư do chủ đầu tư thực hiện (nếu có năng lực chuyên môn)”.