Hỗ trợ sinh kế cho người dân hậu di dời khỏi khu vực 1 Kinh Thành Huế

Cuộc sống khổ của người dân đang "ở ké" trong khu vực 1 di tích Kinh Thành Huế

Theo quyết định phê duyệt Đề án di dời dân cư, giải phóng mặt bằng khu vực 1 di tích Kinh Thành Huế thuộc quần thể di tích Cố đô Huế do ông Phan Ngọc Thọ - Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế ký ban hành, sẽ có khoảng 4.201 hộ (2.188 hộ chính, 2.013 hộ phụ) được di dời khỏi khu vực 1 di tích.

Đề án được chia làm 2 giai đoạn để triển khai thực hiện. Theo đó, từ năm 2019-2021 (giai đoạn 1) hoàn thành xây dựng khu tái định cư và di dời dân cư tại khu vực di tích Kinh Thành Huế gồm thượng thành, các eo bầu, hộ thành hào và tuyến phòng lộ (2.938 hộ); từ năm 2022-2025 (giai đoạn 2) hoàn thành xây dựng khu tái định cư và di dời dân cư tại khu vực các di tích: Hồ Tịnh Tâm, Hồ Học Hải, Đàn Xã Tắc, Khâm Thiên Giám, Xiển Võ Từ, Lục Bộ, hệ thống hồ 4 phường nội thành và di tích Trấn Bình Đài (1.263 hộ). Tổng mức đầu tư cho Dự án là khoảng 4.097 tỷ đồng.

Để giúp người dân bảo đảm đời sống, phát triển kinh tế gia đình hậu di dời, Đề án nói trên cũng đã đề ra các phương án hỗ trợ sinh kế cho người dân.

Qua điều tra, khảo sát chi tiết hộ dân trong vùng dự án có ảnh hưởng thu hồi đất của cơ quan chức năng, số hộ bị ảnh hưởng giai đoạn 1 có 2.938 hộ, 10.955 khẩu; trong đó 4.600 lao động phổ thông, 304 hộ kinh doanh và 1.208 người không có việc làm, mất sức lao động. Các hộ dân di dời tại nơi đi và đến nơi tái định cư (phường Hương Sơ) có khoảng cách từ 3km- 5km, không ảnh hưởng lớn đến công ăn việc làm của các hộ gia đình có đối tượng lao động phổ thông như: thợ nề, thơ mộc, đạp xích lô, xe thồ.

Theo UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, khi đến khu tái định cư tạo điều kiện cho các lao động đủ điều kiện vào làm việc tại khu công nghiệp, cụm làng nghề tại phường An Hòa (tiếp giáp phường Hương Sơ). Bên cạnh đó, khi các hộ gia đình tới nơi tái định cư mới, tỉnh sẽ có những chính sách xã hội để cho các hộ gia đình được vay vốn ưu đãi, phát triển thương mại, dịch vụ, tạo công ăn việc làm bằng các ngành nghề thủ công truyền thống các hộ gia đình đang làm và các ngành nghề thủ công truyền thống địa phương có thế mạnh.

Đối với các hộ gia đình, cá nhân không có việc làm, ưu tiên phát triển các hình thức khai thác giá trị di sản văn hóa; trường hợp các hộ gia đình, cá nhân đáp ứng được điều kiện (năng lực, chuyên môn…) sẽ được ưu tiên đào tạo để tiếp nhận vào làm việc tại Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế. Các hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp không phải là đất vườn, ao trong cùng thửa đất có nhà ở, đất ở sẽ được bồi thường, hỗ trợ theo quy định của khung chính sách giải tỏa khu vực 1 di tích Kinh thành Huế. Đồng thời, được hỗ trợ bằng tiền về ổn định đời sống, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm để tự chuyển đổi ngành nghề phát huy thế mạnh của địa phương, ổn định đời sống. Nếu có nhu cầu, sau khi trùng tu khu vực 1 di tích thuộc các khu vực thượng thành, eo bầu, một số khu vực sẽ giao lại cho các hộ gia đình được trồng hoa (không thu tiền thuê đất cũng như các loại lệ phí) để tạo công ăn việc làm, tăng thêm thu nhập, ổn định đời sống, góp phần tạo cảnh quan môi trường “Huế có bốn mùa hoa”.

Các hộ gia đình sản xuất kinh doanh khi có đất bị thu hồi bởi dự án ảnh hưởng đến việc sản xuất kinh doanh, căn cứ theo ngành nghề sản xuất kinh doanh sẽ được sắp xếp vào khu cụm công nghiệp làng nghề An Hòa. Giá thu tiền cho thuê theo quy định. Hỗ trợ cho người lao động có nguyện vọng đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài khi có đủ điều kiện theo yêu cầu của đơn vị tuyển dụng, được vay vốn tại Ngân hàng Chính sách xã hội với mức vay tối đa bằng 100% các khoản chi phí người lao động phải đóng góp theo quy định đối với từng thị trường.

Theo Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế, việc người dân cư ngụ ngay trong khu vực 1 di tích đã gây nhiều tác động tiêu cực đến công trình, như: làm giảm giới hạn tầm nhìn, giảm vẻ mỹ quan; ảnh hưởng đến diện mạo và sự bền vững của công trình kiến trúc; gây ô nhiễm môi trường. Trong khi đó, phần lớn các hộ dân tại khu vực nói trên thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo; nghề nghiệp chủ yếu là lao động phổ thông, việc làm không ổn định nên đời sống gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, Đề án di dời dân cư, giải phóng mặt bằng khu vực 1 di tích Kinh Thành Huế thuộc quần thể di tích Cố đô Huế nhận được sự quan tâm rất lớn của Trung ương, cơ quan chính quyền các cấp và người dân. Bên cạnh các chính sách đặc thù hỗ trợ người dân khi thực hiện di dời, giải phóng mặt bằng thì việc hỗ trợ người dân về sinh kế hậu di dời có thể nói đáp ứng được nguyện vọng của họ.