Gói 38.000 tỷ đồng: Gói hỗ trợ “tăng niềm tin chính sách”

Cũng như các gói hỗ trợ an sinh xã hội trước đây, gói hỗ trợ mới này nhận được sự ủng hộ rất lớn từ dư luận. Nhiều ý kiến cho rằng, các gói hỗ trợ dù ít hay nhiều đều đã “chạm đến trái tim” của người dân, thể hiện sự sẻ chia của Chính phủ đối với các đối tượng yếu thế, đối tượng gặp nhiều khó khăn bởi dịch Covid-19.

Độ phủ rộng, khả thi cao

Nghị quyết 03 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Nghị quyết 116 của Chính phủ (ngày 24/9/2021) về hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp được ban hành, doanh nghiệp và người lao động bày tỏ vui mừng, cho rằng đây là chính sách rất nhân văn và cấp thiết tình hình hiện nay.

Bởi đợt dịch bệnh Covid-19 lần thứ 4 đã khiến cho hàng chục nghìn doanh nghiệp phải khốn đốn, hàng triệu người lao động bị giảm thu nhập, hoặc mất việc làm. 

Theo các chuyên gia kinh tế, với chính sách này, các doanh nghiệp, cá nhân có thêm nguồn lực tài chính vượt qua khó khăn, tăng sức cạnh tranh bởi dòng tiền thay vì phải đóng Quỹ thì doanh nghiệp có thể sử dụng số tiền đó vào hoạt động kinh doanh nhằm duy trì sản xuất, tạo việc làm; khả năng tiếp cận và tính khả thi cao, góp phần ổn định an sinh xã hội, từ đó tăng thêm niềm tin chính sách.

Theo Nghị quyết 116 của Chính phủ, người sử dụng lao động đang tham gia bảo hiểm thất nghiệp trước ngày 1/10/2021 sẽ được giảm mức đóng từ 1% xuống bằng 0% quỹ tiền lương tháng của những người lao động thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp trong vòng 12 tháng, kể từ ngày 1/10 năm nay.

Chính sách này đã nhanh chóng giải tỏa gánh nặng tâm lý về dòng tiền của nhiều doanh nghiệp hiện tại. Ông Vương Công Văn, Chủ tịch HĐQT công ty CP Đầu tư và Thương mại Thiên Bằng cho biết, là doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, chịu ảnh hưởng nặng nề từ đại dịch Covid-19 và cũng từng tiếp cận các gói hỗ trợ của Chính phủ.

Hay tin gói 38.000 tỷ sắp triển khai, ông Văn nhìn nhận đây là sự hỗ trợ kịp thời. “Nghị quyết 03/2021 của UBTVQH Quốc hội và Nghị quyết 116 của Chính phủ sẽ là những hỗ trợ rất thực tiễn đối với doanh nghiệp và người lao động, thay vì những hỗ trợ "trên bàn giấy" khó cho doanh nghiệp”, ông Văn chia sẻ.

Các doanh nghiệp cho biết, trong bối cảnh khó khăn hiện tại, bất cứ khoản hỗ trợ nào, dù lớn hay nhỏ, cũng là nguồn động viên kịp thời cho doanh nghiệp.

Ông Trần Việt Anh, Chủ tịch HĐQT Công ty Xuất nhập khẩu Nam Thái Sơn cho hay, với hơn 500 công nhân, bình quân 1 tháng, Công ty đóng hơn 50 triệu đồng bảo hiểm thất nghiệp với mức đóng 1%. Như vậy, nếu được miễn 12 tháng, doanh nghiệp sẽ có thêm hơn 600 triệu đồng.

"Có được số tiền như vậy cũng được một khoản trang trải, trước mắt là trang trải những hoạt động y tế thường ngày ở nhà máy, rồi đỡ chật vật để chăm lo cho người lao động", ông Trần Việt Anh cho hay.

Hoan nghênh và đánh giá cao những chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt với đơn vị sử dụng nhiều lao động, Hiệp hội Doanh nghiệp TP. Hồ Chí Minh tính toán, nếu được giảm 1% tiền đóng Quỹ bảo hiểm thất nghiệp trong vòng 1 năm theo Nghị quyết 116, ước tính các doanh nghiệp tại thành phố sẽ được giảm đóng khoảng 2.000 tỷ đồng.

Đơn cử một “phép tính”, đối với những doanh nghiệp có từ 2.000 - 3.000 người, quỹ lương một tháng khoảng 10 - 30 tỷ, thậm chí hơn thì con số 1% sẽ rất lớn. Như vậy xuyên suốt một năm, doanh nghiệp đó sẽ tiết kiệm được 12%.

Ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết: “Mỗi tháng qua đi là cả chục nghìn doanh nghiệp phải đóng cửa, rời khỏi thị trường, chuỗi sản xuất bị đứt gãy, tổn thất của cộng đồng doanh nghiệp là vô cùng lớn và có nguy cơ kéo dài. Đằng sau mỗi doanh nghiệp phải ngừng hoạt động là mất đi sinh kế, việc làm của người lao động và sự suy giảm của nền kinh tế”.

Do đó, chúng ta trích một phần từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp hỗ trợ người lao động và giảm mức đóng cho doanh nghiệp là điều hết sức cần thiết. Ủy ban Thường vụ Quốc hội có ý kiến và Chính phủ ban hành Nghị quyết đã thể hiện tính nhân văn, sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với người lao động khi họ gặp khó khăn. Và cũng thể hiện tinh thần trách nhiệm, sẻ chia rất cao của Nhà nước đối với doanh nghiệp.

Nới rộng điều kiện nhận hỗ trợ, sớm được thụ hưởng

Số tiền 30.000 tỷ đồng kết dư từ Quỹ dùng để hỗ trợ người lao động lần này được đánh giá cao bởi đã nới rộng điều kiện nhận hỗ trợ. GS.TS. Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội nhận định, quy định mới này có độ phủ rất rộng, bởi chỉ cần người lao động đã từng đóng bảo hiểm, chưa từng nhận trợ cấp thất nghiệp hoặc không làm việc trong các tổ chức, cơ quan Nhà nước là được nhận hỗ trợ.

"Độ phủ của gói này sẽ là rất lớn. Tôi cho rằng gần như những người bị ảnh hưởng của các doanh nghiệp sẽ được hưởng ngay từ gói này", ông Cường nói.

Do vậy, với những lao động không đủ điều kiện được chi trả trợ cấp thất nghiệp vì thời gian đóng bảo hiểm dưới 12 tháng như anh Tạ Kiều Hưng, lao động tự do cũng có thể tiếp cận, và được nhận hỗ trợ với mức 1,8 triệu đồng.

"Tôi vui mừng quá, vì không đủ điều kiện nhận trợ cấp thất nghiệp – bởi điều kiện phải đóng tối thiểu 12 tháng trong 24 tháng liền kề. Vì thế, đây thực sự là sẻ chia kịp thời của Nhà nước với người dân trong lúc này", anh Hưng cảm động cho biết.

Vì thế, Phó Trưởng Ban Quan hệ lao động, Tổng LĐLĐVN Lê Đình Quảng nhận định, chính sách trong Nghị quyết 116 rất có ý nghĩa khi theo quy định của pháp luật.

Ông phân tích, bởi lẽ Quỹ BHTN chỉ được chi cho 4 chế độ cụ thể (trợ cấp thất nghiệp; tư vấn giới thiệu việc làm; đào tạo nghề và hỗ trợ nâng cao tay nghề, kỹ năng nghề để giúp cho người lao động có việc làm bền vững) “nhưng Quốc hội quy định hỗ trợ bằng tiền 1 lần cho người lao động đó là sự vận dụng ngoại lệ rất cần thiết, nhanh và kịp thời”, ông Quảng nói.

Với 6 mức hỗ trợ kinh phí tùy theo thời gian người lao động tham gia Bảo hiểm thất nghiệp để được hưởng, các chuyên gia cho rằng “có ý nghĩa đặc biệt”. Khoảng cách hỗ trợ giữa các nhóm không chênh lệch nhau quá nhiều, nhưng tạo ra sự đồng thuận và theo nguyên tắc đóng - hưởng và chia sẻ.

“Vì nguyên tắc của BHXH và Bảo hiểm thất nghiệp là đóng cao - hưởng cao, đóng thấp - hưởng thấp, đóng nhiều năm cao hơn đóng ít năm. Cho nên, việc phân loại đó hoàn toàn chính xác và đáp ứng được yêu cầu có đóng có hưởng”, nguyên Phó Ủy ban Xã hội của Quốc hội Bùi Sỹ Lợi nói.

Đánh giá về chính sách hỗ trợ từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp, ông Bùi Sỹ Lợi khẳng định, chính sách thể hiện bản chất và vai trò, ý nghĩa của bảo hiểm thất nghiệp trong nền kinh tế, thị trường lao động.

Trước băn khoăn về việc liệu có đủ thông tin để hỗ trợ nhanh chóng, nhất là người lao động hay không, ông Lợi khẳng định, đây là gói hỗ trợ cho số lượng người lao động rất lớn và việc chi trả hỗ trợ đối tượng này rất thuận lợi vì đã có cơ sở dữ liệu về người lao động, doanh nghiệp.

“Cơ quan BHXH hoàn toàn có danh sách, thông tin về các doanh nghiệp và người lao động tham gia Bảo hiểm thất nghiệp được cập nhật trên nền tảng ứng dụng công nghệ thông tin, sẽ biết được từng người lao động đã đóng Bảo hiểm thất nghiệp được  thời gian bao lâu để có chuyển khoản kinh phí hỗ trợ cho người lao động ngay”, nguyên Phó Ủy ban Xã hội của Quốc hội cho hay.

Về điều này, BHXH Việt Nam cũng cho biết, danh sách lao động có đầy đủ thông tin và thời gian tham gia bảo hiểm thất nghiệp do phần mềm đang quản lý sẽ được gửi đến các đơn vị sử dụng lao động.

Ngay sau khi người sử dụng lao động ký xác nhận và chuyển cho BHXH Việt Nam, kèm theo số tài khoản cá nhân của người lao động, việc giải ngân sẽ được thực hiện ngay chỉ trong 1 - 2 ngày.

Gói hỗ trợ được ví như đã “chạm đến trái tim” người dân, khi Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 116 với chính sách nhân văn, các chuyên gia lao động, người lao động và người sử dụng lao động tin tưởng, gói hỗ trợ 38.000 tỷ đồng sẽ được triển khai thực hiện rất nhanh chóng, chính xác khi đối tượng đang gặp khó khăn thì đồng tiền hỗ trợ càng có nhiều ý nghĩa.

Đây là gói hỗ trợ an sinh xã hội thứ ba được đưa ra kể từ đầu năm 2020 đến nay (Nghị quyết 62, Nghị quyết 68, Nghị quyết 116) khi Việt Nam đối mặt với đại dịch Covid-19.

Về gói 38.000 tỷ đồng, theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, việc tính toán, xác định tổng mức hỗ trợ, mức hưởng, đối tượng hưởng, thời gian hưởng đã được Chính phủ tính toán chặt chẽ, bảo đảm tính an toàn, hoạt động lâu dài của Quỹ, đặt trong tổng thể cân đối chung nguồn lực, các nguồn hỗ trợ khác và bảo đảm cao nhất nguyên tắc đóng - hưởng, chia sẻ, công bằng đối với người lao động tham gia bảo hiểm thất nghiệp.

Hai chính sách này cũng bảo đảm không bị trùng lặp về đối tượng hưởng với các chính sách hỗ trợ đang được thực hiện, bảo đảm đúng chủ trương của Bộ Chính trị.

Chủ tịch Quốc hội cũng ghi nhận, đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ, trực tiếp là Bộ Lao động - TB&XH, BHXH Việt Nam, Tổng LĐLĐVN đã phối hợp chặt chẽ trong việc nghiên cứu, đề xuất chính sách quan trọng này.

“Dành tới 38.000 tỷ đồng để hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động – đây là những quyết định chưa từng có tiền lệ. Nhưng muốn thực hiện được, cũng phải có cơ sở bền vững, có kết dư mới “quyết” được các chính sách hỗ trợ này”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh.

Cùng với các gói hỗ trợ về tài chính khác, gói hỗ trợ 38.000 tỷ đồng trong bối cảnh gặp nhiều khó khăn như hiện nay của Quốc hội và Chính phủ không chỉ có ý nghĩa về vật chất, mà còn là nguồn động viên tinh thần quý báu cho hàng triệu người lao động và doanh nghiệp có thêm động lực để ổn định cuộc sống, vực dậy sản xuất sau đại dịch Covid-19.