“Giải quyết việc làm người cao tuổi phù hợp với sức khỏe, khả năng và nguyện vọng”

Tư tưởng cốt lõi: Bảo vệ, chăm sóc và phát huy vai trò của người cao tuổi

Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, tư tưởng nhất quán của Đảng, Nhà nước ta trong Hiến pháp, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng cũng như Chiến lược phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2021-2030 là bảo vệ, chăm sóc và phát huy vai trò của người cao tuổi. Điều này thể hiện rõ truyền thống của Việt Nam luôn kính già, yêu trẻ. Người cao tuổi là lực lượng xã hội vô cùng quan trọng cả về số lượng và chất lượng.

Đánh giá về công tác người cao tuổi và người cao tuổi Việt Nam trong thời gian qua Bộ trưởng khẳng định, người cao tuổi và công tác người cao tuổi Việt Nam luôn được Đảng, Nhà nước, cả hệ thống chính trị cũng như cộng đồng, gia đình đặc biệt quan tâm sâu sắc và đạt được những kết quả rất đáng mừng. Tuyệt đại bộ phận người cao tuổi được gia đình, dòng họ, xã hội trân trọng, chăm sóc, điều kiện vật chất ngày càng tốt hơn trước, tuổi thọ nâng lên nên sau nghỉ hưu, số lượng người còn sức khỏe, còn có thể cống hiến tăng lên. “Qua thực tiễn cho thấy, hệ thống pháp luật và chính sách pháp luật về người cao tuổi ngày càng được hoàn thiện, đồng bộ, đi vào cuộc sống tốt hơn. Mức trợ cấp cho người cao tuổi nâng lên từ 90 nghìn đồng/tháng nay là 360 nghìn đồng/tháng. Một số đối tượng mức trợ cấp hơn 1 triệu đồng/tháng. Có nhiều mô hình chăm sóc người cao tuổi rất tốt cả về công lập và ngoài công lập”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nói.

Tháng hành động vì Người cao tuổi Việt Nam đi vào cuộc sống, chăm lo tốt hơn cho người cao tuổi. Cùng với đó, Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò người cao tuổi Việt Nam phát huy được hiệu quả. Thời gian qua, công tác phối hợp giữa cơ quan quản lý nhà nước và Hội người cao tuổi cơ bản nhịp nhàng.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng thẳng thắn chỉ ra một số vấn đề về công tác người cao tuổi, đó là cần  nhìn nhận người cao tuổi ở cả 3 vấn đề: Bảo vệ, chăm sóc và phát huy vai trò của người cao tuổi.

Theo Bộ trưởng, hiện nay, đang đặt ra các xu hướng về người cao tuổi. Đó là xu hướng già hóa dân số rất nhanh. Việt Nam là 1 trong những quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Việt nam cũng đã có những chính sách đón đầu xu hướng này bằng cách kéo dài tuổi nghỉ hưu cho người lao động.

Trước đây, gia đình sống theo mô hình tam, tứ, ngũ đại đồng đường nhưng nay tách ra thành nhiều gia đình riêng lẻ, con cháu ra ở riêng nên số người cao tuổi sống đơn thân tăng lên.

Cùng với đó, xuất hiện một số vụ bạo hành người cao tuổi gây bức xúc xã hội.

Những người làm công tác chăm sóc người cao tuổi và cơ quan quản lý nhà nước còn phối hợp chưa tốt. Một số cấp ủy chính quyền, địa phương chưa thật sự quan tâm công tác người cao tuổi đúng mức.

Sớm có chính sách hỗ trợ để 100% người cao tuổi có bảo hiểm y tế

Về những giải pháp trong thời gian tới, theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cần sớm tổng kết và sửa đổi pháp luật để hệ thống pháp luật đồng bộ và đi vào cuộc sống hơn. Dự kiến, Bộ LĐ-TB&XH đề xuất sửa đổi Luật Người cao tuổi vào năm 2024 và nội dung sửa đổi tập trung vào những nội dung thiết yếu đặc biệt là rút ngắn độ tuổi người cao tuổi được hưởng trợ cấp xã hội. Trong lúc chưa sửa Luật có thể trình ngay vào Luật Bảo hiểm xã hội để thiết kế tầng thứ nhất bảo hiểm xã hội.

Bộ trưởng cho rằng, điều người già cần nhất là chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn 5% người cao tuổi tương đương với hơn 500 nghìn người chưa có thẻ bảo hiểm y tế, Bộ trưởng cho rằng, phải vận dụng nhiều cách khác nhau để đảm bảo 100% người cao tuổi có bảo hiểm y tế. Trong buổi Thủ tướng làm việc với Trung ương Hội người cao tuổi, Hội nên kiến nghị Thủ tướng ra Nghị quyết, giao HĐND các tỉnh/ thành phố đánh giá đầy đủ và dùng ngân sách địa phương để hỗ trợ mua thẻ bảo hiểm y tế cho người cao tuổi.

Cùng với đó, cần đẩy mạnh phát triển các Trung tâm chăm sóc, nuôi dưỡng người cao tuổi. Bởi xu hướng số lượng người cao tuổi tăng lên, xu hướng gia đình hạt nhân đơn lẻ tăng lên. Thậm chí, nhiều người già có con nhưng họ không muốn sống cùng con mà vào các Trung tâm nuôi dưỡng chăm sóc người cao tuổi, ở đó họ có những người bạn để kết thân chuyện trò vui vẻ, cuối tuần con cháu đến thăm hoặc đến đón về nhà chơi. Cùng với hệ thống các Trung tâm chăm sóc, nuôi dưỡng người cao tuổi công lập đang nuôi dưỡng khoảng 10 nghìn người cao tuổi, cần tạo điều kiện để phát triển các Trung tâm ngoài công lập. Do đó, nên kiến nghị Thủ tướng cho xây dựng 6 trung tâm chăm sóc và nuôi dưỡng người cao tuổi tại 6 vùng kinh tế trọng điểm, trước mắt thí điểm xây dựng tại Bình Dương.

Theo Bộ trưởng, Chương trình Hành động quốc gia người cao tuổi cần chọn một vài nội dung chính làm điểm nhấn. Đặc biệt, cần suy nghĩ tìm cách giải quyết việc làm người cao tuổi phù hợp với sức khỏe, khả năng và nguyện vọng. Bộ trưởng lấy ví dụ, ở Nhật Bản có chương trình hỗ trợ người cao tuổi khởi nghiệp theo sức khỏe, năng lực. Nhật Bản dành riêng nghề lái taxi cho người cao tuổi. Việt Nam cũng có thể nghiên cứu kiến nghị Chính phủ để dành một nghề phù hợp cho người cao tuổi làm việc.

Bộ trưởng cũng đề nghị công tác phối hơp giữa Bộ LĐ-TB&XH và Trung ương Hội người cao tuổi phải nhịp nhàng; Bộ giao Cục Bảo trợ xã hội làm đầu mối chính.

Trước mắt, Bộ trưởng đề nghị Trung ương Hội người cao tuổi Việt Nam cần phối hợp để sửa đổi Luật phòng chống bạo lực gia đình. Bởi, có 3 đối tượng dễ bị bạo hành trong gia đình đó là: Trẻ em, phụ nữ và người cao tuổi. Vì thế, Luật phòng chống bạo lực gia đình sửa đổi cần tách 3 đối tượng này thành 3 chương khác nhau. 

Phát biểu tại buổi làm việc, Chủ tịch Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam Nguyễn Thanh Bình đánh giá cao công tác phối hợp giữa Bộ LĐ-TB&XH và Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam rất nhịp nhàng. Thời gian qua, người cao tuổi ngày càng nhận được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước điều đó thể hiện vai trò tham mưu của Bộ LĐ-TB&XH. Đặc biệt, trong thời gian dịch bệnh vừa qua, Bộ đã tham mưu Chính phủ kịp thời hỗ trợ các đối tượng bị ảnh hưởng bởi Covid-19 trong đó có người cao tuổi nhằm đảm bảo an sinh xã hội. Chủ tịch Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam rất mong Bộ LĐ-TB&XH đề xuất sớm sửa đổi Luật người cao tuổi; phối hợp để giải quyết 5% số người cao tuổi hiện nay chưa có thẻ bảo hiểm y tế; phát triển hệ thống trung tâm chăm sóc, nuôi dưỡng người cao tuổi.

Theo báo cáo của Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam, cả nước hiện có khoảng 12 triệu người cao tuổi. Hiện có hơn 3,2 triệu NCT đang hưởng chế độ BHXH, hơn 800 ngàn NCT đang hưởng chế độ NCC, theo quy định tại Nghị định số 20/2021/NĐ-TTg-CP ngày 15/3/2021 Quy định chính sách trợ giúp xã hội đối với đối tượng BTXH: gần 1,9 triệu NCT hưởng trợ cấp BTXH hàng tháng, trong đó hơn 10 nghìn NCT được dhăm sóc ở cơ sở trợ giúp xã hội, NCT từ đủ 75 đến 80 tuổi thuộc điện hộ nghèo,... được hưởng trợ cấp hàng tháng, mức trợ cấp từ 2010-2020 tăng 4 lần.