GDP năm nay ước tính sẽ tăng khoảng 6,3%

Hầu hết việc làm mới được tạo ra trong khu vực FDI

Mặc dù có suy giảm nhẹ, nhất là trong quý 1 năm 2017, kinh tế Việt Nam vẫn tiếp tục thể hiện đà tăng trưởng khá vững chắc. GDP 6 tháng đầu năm ước tăng 5,7% so với cùng kỳ - tương đương với mức tăng 6 tháng đầu năm 2016.

Sản lượng khai khoáng giảm 8,2% so với cùng kỳ năm 2016 chủ yếu do các mỏ dầu của Việt Nam đang trong giai đoạn suy giảm sản lượng tự nhiên và việc khai thác ngày càng trở nên khó khăn hơn. Nhưng bù lại, các lực đẩy như cầu nội địa và công nghiệp chế biến, chế tạo lại tăng trưởng tốt.

Ngành dịch vụ tăng 6,9% nhờ bán lẻ tăng mạnh do tiêu dùng trong nước tăng. Sản xuất công nghiệp, trừ khai khoáng, tăng trưởng mạnh, trong đó công nghiệp chế tạo tăng 10,5% trong nửa đầu năm 2017, phần lớn nhờ khu vực đầu tư nước ngoài hướng về xuất khẩu.

Nông nghiệp cũng hồi phục dần sau tình trạng hạn hán và xâm mặn năm ngoái - đạt mức tăng trưởng 2,7% tuy tiến trình hồi phục này vẫn còn thực sự chắc chắn. Nhờ kinh tế hồi phục nên thị trường lao động cũng sôi động hơn với việc bổ sung thêm trên 270 ngàn việc làm thường xuyên mới trong quý đầu năm 2017.

Hầu hết việc làm mới được tạo ra trong khu vực FDI, nhất là tại các doanh nghiệp công nghiệp chế tạo đặt tại các vùng nông thôn. Lương thực tế tăng 4,5% trong quý 1; so với cùng kỳ năm ngoái lương thực tế tăng trên 20% trong tất cả các ngành, trong đó lao động tay nghề thấp tại địa bàn nông thôn được hưởng lợi nhiều nhất. Do vậy, dự kiến tỉ lệ nghèo sẽ giảm xuống, nhất là tại các khu vực nông thôn.

Chính sách tiền tệ tiếp tục hướng tới việc duy trì cân đối giữa tăng trưởng và ổn định. Áp lực lạm phát ở mức độ vừa phải trong 6 tháng đầu năm còn lạm phát cơ bản vẫn được giữ dưới 2%. Chỉ số hàng tiêu dùng so với cùng kỳ năm ngoái (CPI) giảm mạnh từ mức 5,2% tháng 1/2017 xuống còn 2,5% vào tháng 7/2017 do giá thực phẩm giảm và giá năng lượng vẫn còn ở mức thấp.

Triển vọng kinh tế trung hạn là tích cực

Trong bối cảnh lạm phát giảm nhẹ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (SBV) đã cắt lãi suất chính sách 0,25 điểm phần trăm trong tháng 7 nhằm hỗ trợ tăng trưởng - hướng tới mục tiêu tăng GDP 6,7% trong năm nay. Tính đến hết tháng 6, tín dụng ước tăng gần 20% so với cùng kỳ năm ngoái, tức là nhanh hơn 2 lần so với mức tăng GDP danh nghĩa.  Mật độ tín dụng (credit intensity) trong tăng trưởng tăng tuy có thúc đẩy tăng trưởng nhưng cũng gây quan ngại về chất lượng tài sản, nhất là khi rủi ro bảng cân đối liên quan đến nợ xấu trước đây vẫn chưa được giải quyết.

Sau giai đoạn đạt thặng dư lớn năm 2016, tài khoản vãng lai của Việt Nam bắt đầu bị thâm hụt đầu năm 2017. Xuất khẩu, du lịch, kiều hối tăng trong năm 2016 đã làm cho thặng dư tài khoản vãng lai đạt mức 4% GDP và năm 2016 là năm thứ 6 liên tiếp đạt mức thặng dư. Về phía cán cân thanh toán, nguồn vốn FDI, khoảng 6% GDP, và các món vay dài hạn tiếp tục đổ vào, giúp SBV trích lập thêm dự trữ ngoại tệ. Thặng dư tài khoản vãng lai bắt đầu giảm kể từ quý 1/2017 do nhập khẩu tăng mạnh trở lại (từ mức -0.6% trong 6 tháng đầu năm 2016 lên 23,6% trong 6 tháng đầu năm nay). Kết quả tích cực của khu vực kinh tế đối ngoại đã phần làm giúp cho tỉ giá hối đoái tương đối ổn định.

Triển vọng kinh tế trung hạn của Việt Nam vẫn được đánh giá là tích cực. GDP năm nay ước tính sẽ tăng khoảng 6,3% - có cải thiện so với 2016 nhờ cầu trong nước, sản xuất nông nghiệp, ngành chế biến chế tạo hướng về xuất khẩu tăngnhờ cầu bên ngoài hồi phục. Tuy nhiện suy giảm của ngành khai khoáng – đặc biệt là khai thác dầu thô cũng đã gây tác động tiêu cực tới mức tăng trưởng chung.

Áp lực lạm phát dự kiến ở mức vừa phải do lạm phát lõi ổn định và đã có sự phối hợp điều chỉnh giá dich vụ, hàng hóa do nhà nước quản lý. Tài khoản thanh toán vãng lai sẽ vẫn thặng dư nhưng mức thặng dư sẽ giảm do nhập khẩu tăng nhanh trở lại. Trong trung hạn, tốc độ tăng trưởng sẽ ổn định quanh mức 6,4% trong giai đoạn 2018–2019 đi kèm với ổn định kinh tế vĩ mô nói chung. Tỉ lệ nghèo sẽ tiếp tục giảm trong điều kiện không có những diễn biến bất lợi về thiên tai.

Các rủi ro trong nước và bên ngoài đòi hỏi phải liên tục áp dụng các biện pháp kinh tế vĩ mô cẩn trọng. Nếu muốn duy trì đà tăng trưởng cần phải củng cố ổn định kinh tế vĩ mô, tái tạo khoảng đệm chính sách và coi đây là ưu tiên hàng đầu. Giảm thâm hụt tài khóa sẽ giúp kiềm chế rủi ro về bền vững tài khóa và tạo khoảng đệm tài khóa nhằm đối phó với các cú sốc có thể xảy ra trong tương lai.

Do đó, theo WB, cần tiếp tục tăng cường các nghiệp vụ giám sát và quản lý thận trọng nhằm giảm thiểu rủi ro cho khu vực ngân hàng trong bối cảnh tín dụng tăng nhanh. Thách thức về lâu dài đối với Việt Nam là là sao duy trì được tăng trưởng với tốc độ cao đi đôi với giảm nghèo bền vững. 

Tiếp tục đẩy nhanh tái cơ cấu kinh tế (đặc biệt là cải cách DNNN), cải thiện môi trường kinh doanh, vận hành tốt thị trường yếu tố sản xuất sẽ giúp xóa bỏ các rào cản chủ yếu trong  quá trình cải thiện hiệu quả và tăng năng suất lao động.

Cùng với đó, báo cáo cho rằng, cần giải quyết khoảng cách về giới trong trả công lao động, nhất là trong khu vực FDI, nơi mà lương lao động nam vẫn tăng ngay cả khi lương lao động nữ có xu hướng giảm nhẹ.