Formosa tác động tiêu cực đến GDP?

Nhiều khó khăn, thách thức trong 6 tháng cuối năm

Mở đầu phiên họp, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã trình bày Báo cáo của Chính phủ về tình hình triển khai thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 6 tháng đầu năm và các biện pháp thực hiện nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2016. Theo đó, tốc độ tăng GDP 6 tháng đầu năm đạt 5,52% thấp hơn so với cùng kỳ năm trước là 6,32%. Theo Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư, GDP tăng thấp nguyên nhân chủ yếu là do sự sụt giảm tăng trưởng của khu vực nông nghiệp và công nghiệp khai khoáng. Tăng trưởng khu vực nông, lâm nghiêp và thuỷ sản giảm 0,18% trong khi cùng kỳ tăng 2,22%. Khu vực công nghiệp và xây dựng tăng 7,12% (cùng kỳ tăng 9,36%); riêng khu vực dịch vụ đạt tốc độ tăng cao hơn so với cùng kỳ là 6,35% (cùng kỳ tăng 5,86%), nhưng chưa có sự cải thiện mạnh mẽ, thể hiện sức cầu yếu ở thị trường trong nước, cũng như xuất nhập khẩu đều thấp hơn mức tăng của cùng kỳ năm trước.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng phân tích, khu vực dịch vụ mặc dù có tốc độ tăng trưởng cao hơn cùng kỳ nhiều năm trước, nhưng nếu không có sự cố ô nhiễm môi trường biển gây cá chết hàng loạt tác động tiêu cực đến hoạt động du lịch của 4 tỉnh miền Trung, thì khu vực này có thể đạt được tốc độ cao hơn. Như vậy, nếu không có tác động xấu do nguyên nhân nêu trên, thì tốc độ tăng GDP 6 tháng đầu năm 2016 sẽ đạt mức tương đương cùng kỳ năm 2015.

Thẩm tra báo cáo về tình hình kinh tế xã hội nửa đầu năm, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội tính toán, do kết quả tăng GDP 6 tháng qua không được như mong muốn, để đạt mức tăng trưởng như chỉ tiêu Quốc hội giao, GDP 6 tháng cuối năm sẽ phải tăng gần 7,6%. Điều này là khó khả thi, đặc biệt trong bối cảnh không thể nới lỏng chính sách tiền tệ và tài khóa trong 6 tháng cuối năm. Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng thì đưa ra dự báo, GDP năm 2016 của Việt Nam tăng 6% là tốt, từ 6,3 - 6,5% là cực tốt, còn khả năng tăng 6,7% (như chỉ tiêu Quốc hội đề ra) là khó xảy ra.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân điều hành phiên họp.

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng, bên cạnh những kết quả đạt được, trong bối cảnh tình hình hiện nay, dự báo 6 tháng cuối năm sẽ còn những khó khăn và thách thức, nếu các cấp, ngành không phấn đấu, nỗ lực và có sự chỉ đạo kiên quyết, sát sao, tập trung khắc phục các khó khăn sẽ khó đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế đã được Quốc hội đề ra là 6,7%.

Về các giải pháp trong phát triển kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng 6 tháng cuối năm, nhiều đại biểu nhấn mạnh đến việc triển khai các chính sách ưu đãi đối với gia đình người có công; chia sẻ khó khăn với người dân sau sự cố về thiên tai hạn hán, chính sách ổn định đời sống người dân, khôi phục sản xuất tại vùng bị ảnh hưởng bởi sự cố môi trường các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế...

Bao giờ khắc phục được môi trường biển?

Tại phiên họp, Chủ nhiệm Uỷ ban về Các vấn đề xã hội Nguyễn Thuý Anh đề nghị Chính phủ thông tin về các vấn đề được phát hiện tại Formosa Hà Tĩnh ngoài vấn đề gây ô nhiễm môi trường và việc sử dụng lao động người nước ngoài ở Khu kinh tế Vũng Áng.

Trả lời câu hỏi trên, Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà cho biết, qua công tác kiểm tra, cơ quan chức năng phát hiện 53 hành vi vi phạm về hành chính, trong đó liên quan đến thiết kế, vận hành, xây dựng, thi công, vấn đề qua giai đoạn thử nghiệm có dấu hiệu xảy ra sự cố liên quan đến điện, liên quan đến việc triển khai các hệ thống xử lý chưa đáp ứng theo đúng quy trình, chưa đúng quy định của pháp luật và quy định của cơ quan quản lý.

“Trong 53 hành vi đó có một hành vi rất quan trọng là Formosa đã tự ý thay đổi công nghệ xử lý cốc từ xử lý khô sang công nghệ xử lý cốc ướt - là công nghệ xử lý có rất nhiều chất thải. Công nghệ này hoàn toàn do họ tự ý điều chỉnh, đây là bằng chứng rõ ràng về mặt pháp lý. Tuy nhiên, việc sửa đổi công nghệ này không liên quan đến sự cố môi trường mà nó liên quan đến việc họ đã vi phạm quy định của ta” - ông Trần Hồng Hà nói.

Bộ trưởng Bộ TN&MT cũng cho biết, hiện nay các vấn đề về xử lý đang trong giai đoạn chạy thử, trên thực tế công suất và nơi có nguồn thải nguy hiểm nhất là lò luyện cốc, tại đó nguồn nước thải ra được xử lý ở trạm sinh hoá mới chạy được 1/4 công suất. “Việc xảy ra ô nhiễm như vậy có thể khẳng định là do sự cố, còn trên thực tế nếu vận hành đầy đủ, đúng quy định và được kiểm tra chặt chẽ thì hoàn toàn có thể đáp ứng được việc kiểm soát và xử lý chất thải trước khi thải ra môi trường” - Bộ trưởng khẳng định.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ tác động đến GDP rất lớn chính là vụ việc liên quan đến Formosa, nhưng báo cáo của Chính phủ đánh giá chưa rõ. Ông Đỗ Bá Tỵ cho rằng, Formosa là vấn đề tiềm ẩn rất lâu dài, nếu không lường trước thì rất phức tạp, không đơn giản là kinh tế, mà còn là an ninh. Theo ông, vụ việc này đến nay đã được phối hợp giải quyết tốt nhưng tiềm ẩn còn nhiều vấn đề. Câu hỏi đặt ra là bao giờ khắc phục được môi trường biển để nghề cá và du lịch tiếp tục phát triển?