Đừng để chết vì không còn thuốc chữa

Mua kháng sinh dễ hơn… mua rau !

Thời gian gần đây, các chuyên gia y tế liên tục cảnh báo về sự gia tăng nhanh chóng của tình trạng kháng kháng sinh. “Không quá khi nói rằng, việc mua- bán kháng sinh tại các hiệu thuốc ở nước ta hiện nay dễ như mua rau. Người Việt cũng có thói quen sử dụng kháng sinh như ăn cơm, hễ ốm là tự ra hiệu thuốc mua kháng sinh về uống”- TS Nguyễn Văn Kính, Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương chia sẻ.

Theo TS Kính, nước ta có quy định kháng sinh là loại thuốc bán theo đơn nhưng việc thực thi lại là chuyện khác. Có đến 90% kháng sinh được bán không có đơn của bác sĩ, trong khi những người bán thuốc lại thường không có kinh nghiệm. Trong khi đó, hầu hết kháng sinh thế hệ cũ, thậm chí một số loại mới đã không còn hiệu quả.

Bệnh nhi bị nhiễm trùng huyết nặng do nhiễm vi khuẩn tụ cầu kháng thuốc, điều trị tại Khoa Nhi- Bệnh viện Bạch Mai.

Tình trạng lạm dụng kháng sinh không chỉ ở người dân mà ngay cả ở ngành y. Hiện nay để điều trị bệnh, các bác sĩ không chỉ dùng một mà phải phối hợp nhiều loại. Theo khảo sát 443 hồ sơ bệnh án tại Bệnh viện Trung ương Huế từ năm 2012, chỉ có duy nhất một hồ sơ bệnh án sử dụng một loại kháng sinh, 2 loại là 43 hồ sơ; nhiều nhất là sử dụng 3 loại, thậm chí có 34 hồ sơ bệnh án sử dụng đến hơn 6 loại. PGS, TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cảnh báo: “Phần lớn các bệnh viện, trạm y tế khi tiếp nhận bệnh, dù chưa biết bệnh gì cũng dùng kháng sinh trị bao vây”.

Cảnh báo về “cơn ác mộng vi khuẩn”

Tình trạng vi khuẩn kháng thuốc ở Việt Nam đang ở mức báo động, không chỉ ghi nhận một mà vài loại siêu vi khuẩn kháng lại mọi loại thuốc kháng sinh... TS Nguyễn Vũ Trung, Phó Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương thông tin: Qua nghiên cứu cho thấy tình trạng kháng thuốc, đặc biệt là kháng sinh ở Việt Nam đang ở mức báo động và ngày càng gia tăng. Trong đó tỷ lệ kháng với kháng sinh carbapenem, nhóm kháng sinh mạnh nhất hiện nay lên đến 50%, đặc biệt là các vi khuẩn gram âm. Đáng chú ý, Việt Nam đã ghi nhận không chỉ một mà vài loại siêu vi khuẩn kháng lại mọi loại thuốc kháng sinh. Phổ biến nhất là nhóm vi khuẩn gram âm đường ruột.

Tổ chức Y tế Thế giới đã cảnh báo về một cuộc khủng hoảng kháng sinh, có nghĩa là các kháng sinh sẽ ngày càng trở nên vô dụng do vi khuẩn kháng lại thuốc. Chúng ta có thể sẽ sớm cạn kiệt mọi kháng sinh mới và sẽ bắt đầu chết vì những nhiễm trùng mà chúng ta đã học được cách điều trị từ 100 năm trước. Ngoài ra còn có cảnh báo về tình trạng siêu vi khuẩn kháng thuốc bằng các cụm từ “cơn ác mộng vi khuẩn” hoặc “siêu vi khuẩn chết người”. Một báo cáo khoa học của Mỹ đã chỉ ra: Đến năm 2050, các bệnh nhiễm trùng có thể giết chết 10 triệu người trên toàn thế giới - nhiều hơn tất cả các loại ung thư kết hợp lại. Còn hiện  tại, thế giới mỗi năm có hàng trăm ngàn người chết và phải chi phí hàng trăm tỷ USD do kháng thuốc.

Với việc lạm dụng thuốc kháng sinh bừa bãi, Việt Nam là một trong những nước đang đứng trước tình trạng đề kháng thuốc nghiêm trọng. Nhiều loại vi khuẩn, thậm chí cả virus đang lưu hành rộng rãi trên nhiều loại bệnh ở Việt Nam như viêm phổi, lao, sốt rét và cả HIV đều đã kháng thuốc, thuốc cũng không còn tác dụng. Đây là cảnh báo mà Tổ chức Y tế thế giới vừa đưa ra.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Xuyên cho rằng, đã đến lúc phải thực hiện quyết liệt về vấn đề kháng kháng sinh. Sắp tới, Thanh tra Bộ Y tế sẽ tổ chức thanh tra các nhà thuốc bán kháng sinh. Các nhà thuốc bán kháng sinh phải có đơn thuốc của bác sĩ, phải trương bảng hiệu “Không bán kháng sinh nếu không có đơn thuốc”. Bên cạnh đó, người dân cũng phải cam kết sử dụng kháng sinh theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ.