Diễn viên Thương Tín: Hào quang và thăng trầm

Thương Tín trong phim Hận thù hóa giải (đang phát trên VTV1). (Ảnh do nhà sản xuất cung cấp)

Khát vọng sống bình yên

Dễ gì gặp Thương Tín vì dạo này anh đi làm phim suốt. Cứ “vội vã trở về, vội vã ra đi”, vừa dứt phim này anh lại lên đường đi đóng phim khác. Rảnh, anh lại về Bình Thuận với vợ con. Mỗi lần gặp Thương Tín, anh đen, hốc hác, lùi xùi hơn. Dư âm của những chuyến đi, những ngày miệt mài trên phim trường còn hằn sâu trong ánh mắt.

Ở tuổi 60, Thương Tín tự nhận mình đã già. Tưởng “Sự đời đã tắt lửa lòng - Còn chen vào chốn bụi hồng mà chi” (thơ Nguyễn Du), nào ngờ trong những ngày tháng đen tối nhất của cuộc đời, một người phụ nữ kém anh 20 tuổi đã đến, sinh cho anh một cô con gái. Thiên thần nhỏ bé ra đời đã làm Thương Tín hồi sinh. “Cuộc đời tôi có nhiều thứ đến không thể ngờ. Lúc tuổi trẻ, giàu có, sung sướng, muốn có đứa con gái thì không được. Lúc già nua, trắng tay thì nó lại đến với mình. Âu cũng là ông trời còn thương tôi, cho tôi niềm vui này”, anh nói.

Mỗi vai diễn mới bây giờ với Thương Tín, nếu nói là ham thích hay say mê với nghề thôi thì chưa đủ. Có thể gọi là khát vọng. Khát vọng kiếm tiền, lo cho vợ con cuộc sống đủ đầy, sung túc. “Vai nào tôi cũng nhận, xa xôi mấy cũng đi, nhận một vai diễn là thêm một cơ hội kiếm tiền mua sữa cho con gái. Có lần tôi chạy xe máy từ Bình Thuận vào thành phố Hồ Chí Minh rồi chạy tiếp xuống miền Tây ngay trong đêm để kịp quay. Tôi biết mình không còn nhiều thời gian để làm nghề. Sức khỏe ngày càng yếu đi.

Thành thử phải cố gắng nhiều hơn mới được”, anh nói. Tất nhiên ở anh, tài năng vẫn dư đầy nhưng tuổi tác và sức khỏe là rào cản. Những ngày đóng phim Hận thù hóa giải (đang phát trên VTV1), Thương Tín kiên nhẫn ngồi hàng giờ để tạo hình cánh tay cụt. Cánh tay thường xuyên bị lở loét vì phải băng bó, anh vẫn không một lời kêu than. Anh thấy mình vui lắm vì còn được sống với nghề, kiếm tiền từ nghề.

Từng là ngôi sao một thời, đóng phim quanh năm suốt tháng không mệt mỏi, thu nhập cao ngất ngưởng; còn bây giờ, Thương Tín chỉ đóng vài ba vai phụ, thu nhập cầm chừng. Anh bảo, sau hơn nửa đời người phiêu bạt, nay muốn vỗ về chốn bình yên. Thương Tín ví von rằng đang lật một trang mới cho cuộc đời mình, chứ không phải là làm lại cuộc đời. Tất cả hào quang, xô bồ, thị phi, anh đều muốn tránh xa. Làm việc hết sức, yêu thương hết lòng. Chỉ có một điều anh thường ray rứt, trăn trở: “Tôi làm cật lực nhưng vẫn không dám liều, lỡ may có chuyện gì bất trắc thì vợ con biết sống làm sao?”.

Một thời vang danh

Giờ ngẫm lại, Thương Tín thường bảo, cuộc đời anh có quá nhiều điều kỳ lạ. 12 tuổi, ba mẹ phải đưa anh vào chùa để giải hạn vì thầy tướng số bảo anh không sống qua tuổi 12. 15 tuổi, anh học khoa Diễn xuất - Trường Quốc gia Âm nhạc Kịch nghệ (nay là Nhạc viện thành phố Hồ Chí Minh) theo mong muốn của ba, chứ từ nhỏ anh mơ ước làm tài xế. Vậy mà nghệ thuật mang đến cho anh quá nhiều hào quang.

Thương Tín nổi tiếng khá sớm. 27 tuổi, anh đoạt cú “đúp” giải thưởng cả sân khấu lẫn điện ảnh (Huy chương vàng với vai thuyền trưởng trong vở Ngôi sao biển của đạo diễn Doãn Hoàng Giang tại Liên hoan Sân khấu toàn quốc và giải Diễn viên nam xuất sắc nhất với vai Tám Thương trong phim Bài ca không quên của đạo diễn Nguyễn Văn Thông tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ VI). Từ đây, Thương Tín liên tục tạo nên những thành công, tiếng vang mới, trở thành một tài tử điện ảnh có hạng, tiếng tăm lừng lẫy.

Cũng hiếm hoi có một diễn viên vào vai chính diện hay phản diện đều hay và thành công như Thương Tín. Khi anh đóng vai chính diện, gương mặt luôn lấp lánh vẻ chính trực, đầy niềm tin. Khi anh đóng vai phản diện, gương mặt rất hung tợn, dữ dằn. Trong Ván bài lật ngửa, bên cạnh vai Trung tá Tỉnh trưởng Kiến Hòa Nguyễn Thành Luân (Chánh Tín đóng) thì vai Thiếu tá Lưu Kỳ Vọng của Thương Tín cũng xuất sắc không kém.

Tuy gương mặt anh không dữ tướng nhưng khi ánh mắt giận dữ, miệng nhếch mép đểu giả, cộng thêm cái nốt ruồi phá tướng bên gò mép, Thương Tín biến hóa khôn lường. Anh đã lột tả hết chất lưu manh, xảo quyệt, nham hiểm của nhân vật. Sau vai này, Thương Tín ngày càng diễn càng lên tay trong các vai phản diện. Anh ghi dấu ấn sâu đậm khi vẽ chân dung tướng cướp Bạch Hải Đường lì lợm trong Săn bắt cướp.

Vang danh trên cả kịch nghệ lẫn phim ảnh miền Nam vào thập niên 80-90 của thế kỷ trước với hơn 200 vai diễn, Thương Tín từng được sách kỷ lục Guinness Việt Nam ghi nhận là nghệ sĩ đóng nhiều phim nhất trong một năm (12 phim). Anh được nhiều thế hệ khán giả hâm mộ. “Khán giả thương tôi vì thời gian đó tôi đảm nhận hầu hết các vai chính trong các bộ phim kinh điển của điện ảnh cách mạng sau ngày giải phóng miền Nam.

Hơn nữa, tôi có sắc vóc và sự hóa thân đa dạng ở các vai diễn”, Thương Tín nói. Nổi tiếng, lại đẹp trai, anh là thần tượng của biết bao giai nhân. Anh hiếu thắng, đa tình cũng nhiều; người hâm mộ, tự nguyện đến với anh cũng không ít. Nghệ thuật đã mang đến cho Thương Tín tiếng tăm, tiền bạc và phụ nữ. Anh đã có thời gian dài vang danh, đứng trên đỉnh của hào quang, rong chơi và hưởng thụ.

Đời có vay có trả

Khi tưởng mình có trong tay gần như tất cả, Thương Tín rong chơi mải miết, không biết giữ mình. Để khi thời tuổi trẻ trôi qua, tiền bạc danh vọng trôi đi, bóng hồng cũng khuất dạng, để lại cho anh không ít hụt hẫng và tai tiếng. Nhưng biến cố lớn nhất, cũng là cú sốc lớn nhất khiến Thương Tín ngã quỵ chính là dính líu đến cờ bạc.

Cũng chính lúc này, anh chịu những cái nhìn, sự phán xét khắc khe, vội vã của báo chí và dư luận. Nói về những cú ngã ấy, anh vẫn giữ thái độ bình thản, đôi khi hơi trách móc: “Thời gian đó, tôi hoàn toàn sụp đổ, như con thuyền bồng bềnh giữa biển khơi mà không tìm thấy bến bờ để đậu. Vô số lần tôi trốn chạy dư luận, đau đớn và tuyệt vọng”. Sau đó không lâu, Thương Tín về Nha Trang chăm sóc cha mẹ già, xác định sẽ “ở ẩn” đến cuối đời.

Người nghệ sĩ già đã đi qua chặng đường dài với biết bao thăng trầm, giờ đây đã đủ bình tĩnh, sâu sắc ngồi kể lại cuộc đời mình, nhận ra nhân tình thế thái. Anh bảo: “Tôi chưa bao giờ dự cảm được cuộc đời mình, cả thành công lẫn cay đắng. Mỗi bước đi trong cuộc đời tôi dường như có bàn tay vô hình sắp đặt. Tất nhiên tôi không phải đổ lỗi cho những sai lầm của mình.

Nhưng ông trời đã sắp đặt cho mỗi người một số phận, một bi kịch riêng, không ai giống ai”. Thương Tín đón nhận mọi thứ với thái độ đầy trách nhiệm, có làm có chịu. Hơn ai hết, anh có niềm tin sâu sắc vào luật nhân quả ở đời. Sự hối hận với Thương Tín là không muộn. Anh nghĩ rằng, ông trời cho anh một gia đình mới là còn thương, anh sẽ đứng dậy, chữa lành vết thương mà đi tiếp.

Phải mất một thời gian rất dài, Thương Tín mới thấy lòng mình tĩnh tại, thanh thản. Và khi lòng đã yên, anh đang ấp ủ viết hồi ký về cuộc đời mình. Với giấy trắng mực đen, anh sẽ kể lại tất cả 60 năm cuộc đời. Khi lục lọi trong tận cùng những ngõ ngách cảm xúc, những hân hoan hạnh phúc cả những đớn đau, ê chề, Thương Tín không ít lần bật khóc. Nhưng anh vẫn thực hiện, chí ít cũng để một lần thẳng thắn và thành thật nhất chia sẻ trọn vẹn, đầy đủ câu chuyện của mình với mọi người.