Diện mạo mới từ khu tái định cư thủy điện Sơn La

Vạn sự khởi đầu nan

Trò chuyện phóng viên, ông Nguyễn Văn Mong, Trưởng Ban quản lý dự án di dân TĐC TP Sơn La cho biết: “Công tác bồi thường di dân tái định cư là việc làm khó khăn và phức tạp. Đây là điều kiện quan trọng để thực hiện dự án thủy điện Sơn La. Đi trước, làm trước để rút kinh nghiệm nên bắt tay vào thực hiện dự án, chuyển bà con từ huyện Quỳnh Nhai về TP Sơn La đã gặp không ít những khó khăn. Thời điểm đó, chúng tôi lo lắng và suy nghĩ rất nhiều vì phía trước là một chặng đường chưa ai đi, chưa có mô hình xây dựng trước đó để TP Sơn La học tập”.

Ông Nguyễn Văn Mong, Trưởng Ban quản lý dự án di dân TĐC TP Sơn La.

Theo ông Mong, điều kiện kinh tế, đời sống của nhân dân được chuyển về TP Sơn La khi đó còn rất nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo, lao động nông nghiệp là chủ yếu. Nguồn thu của địa phương dựa vào điều tiết và trợ cấp của cấp trên, trong khi đó kết cấu hạ tầng cần phải đầu tư nhiều và mô hình xây dựng hoàn thành phải được nhân ra diện rộng. Với trình độ dân trí không đồng đều, phương thức sản xuất theo tập quán cũ, việc tiếp thu tiến bộ khoa học kỹ thuật, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi hạn chế... là hàng loạt những khó khăn, thách thức trong quá trình triển khai dự án.

Toàn thể Ban quản lý dự án di dân TĐC thành phố khi đó quan niệm càng khó khăn, thách thức thì lại càng phải quyết tâm cao nên ngay khi bắt tay vào triển khai dự án, Ban di dân đã tiến hành đồng bộ, ban hành các nghị quyết, quyết định, quy chế, phân công nhiệm vụ, thực hiện kế hoạch, kiện toàn bộ máy từ phường, xã xuống thôn, bản trong công tác di dân tái định cư, xác định rõ khó khăn để từng bước khắc phục, phát huy tốt những thế mạnh của địa phương.

Với sự quan tâm, chỉ đạo thường xuyên của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành, trong đó phải kể đến sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, tạo điều kiện thuận lợi đặc biệt của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh; sự phối hợp chặt chẽ của các sở, ban, ngành và cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp tại TP Sơn La; huyện Quỳnh Nhai cộng với sự quyết tâm của tập thể lãnh đạo, cán bộ Ban quản lý Dự án khi đó mạnh dạn, dám nghĩ dám làm để đem lại hiệu quả cao nhất.

Ban QLDA di dân TĐC đã trực tiếp gặp gỡ bà con các bản thuộc diện di dời để tiến hành họp dân, lấy ý kiến dân. Thông qua những buổi họp đó để nắm bắt tâm tư nguyện vọng, phong tục tập quán của người dân địa phương nhằm thiết kế xây dựng khu tái định cư từ nhà ở cũng như khuôn viên khu tái định cư cho phù hợp với thực tế. Theo đúng kế hoạch, chủ trương đặt ra, khu tái định cư khi xây dựng phải vừa gắn với phát triển sản xuất kinh tế đồng thời phải đúng với quy hoạch chung của tỉnh để hướng tới sự phát triển bền vững.

Sau khi đã giải quyết xong về yếu tố con người, Ban QLDA còn phải tính toán tới những khó khăn về điều kiện tự nhiên của địa phương. Tuy 4 phường, xã nằm trong dự án thuộc TP Sơn La nhưng lại có một số điểm có địa hình khó khăn, tình trạng sạt lở xảy ra thường xuyên, vì vậy khi lựa chọn khu đất xây dựng phải phù hợp điều kiện sinh sống cho nhân dân.

Diện mạo mới

Đã hơn 10 năm trôi qua, chính quyền và nhân dân TP Sơn La đã tổ chức thực hiện đón 442 hộ, 1.683 nhân khẩu về 8 điểm tái định cư trên địa bàn 4 xã, phường và đảm bảo an toàn tuyệt đối về người và tài sản. Sau đó tiến hành giao cho các hộ dân nằm trong diện di dân 608,4 ha đất để định cư và sản xuất.

Đến nay, việc triển khai thực hiện đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng tại các khu, điểm tái định cư về cơ bản đã đáp ứng nhu cầu của nhân dân, phục vụ kịp thời tiến độ đón dân, ổn định đời sống, tạo động lực phát triển kinh tế vùng. 100% điểm tái định cư đã cơ bản hoàn thành công tác xây dựng trong khu, điểm tái định cư, đã phê duyệt đầu tư cho 74 dự án gồm 4 phường xã, 8 điểm tái định cư, trong đó các dự án cấp thiết phục vụ đời sống hộ tái định cư như điện, đường, trường, trạm đã bàn giao đưa vào sử dụng, hiện nay các dự án đang tiếp tục thi công như thủy lợi đường sản xuất...

Một góc khu tái định cư bản Hôm, xã Chiềng Cọ, TP Sơn La

Về giải quyết chế độ chính sách bồi thường, hỗ trợ cho các hộ dân, BQLDA đã giải ngân kịp thời đúng chế độ chính sách quy định bồi thường về đất, tài sản, vật kiến trúc, cây cối hoa màu cho các hộ tái định cư thuộc 2 phường xã và 8 điểm. Hiện nay đang triển khai đề án thủy điện Sơn La  giai đoạn 2 để góp phần hỗ trợ sản xuất cho các hộ tái định cư.

Khu tái định cư đã giải quyết nhu cầu nhà ở cho các hộ dân thuộc diện di dời phục vụ cho công trình trọng điểm của thủy điện Sơn La. Với mục tiêu đảm bảo người dân tái định cư dần từng bước có cuộc sống tốt hơn nơi ở cũ nên ngay khi bắt tay vào thiết kế xây dựng khu tái định cư của dự án, Ban QLDA  đã đặc biệt chú trọng đến việc thiết kế và xây dựng đồng bộ kết cấu hạ tầng kỹ thuật tại các khu, điểm tái định cư.

Ông Nguyễn Văn Mong cho biết: “Chúng tôi đã tiến hành xây dựng đường giao thông nông thôn nối các khu, điểm tái định cư; đường giao thông nội đồng phục vụ sản xuất nông nghiệp; xây dựng các công trình thủy lợi phục vụ sản xuất nông nghiệp; đường điện hạ thế và hệ thống nước sạch cấp nước cho các hộ dân nơi ở mới. Đồng thời, phối hợp với các cấp chính quyền định hướng cho bà con khu di dân tái định cư, phát triển trồng cây cà phê, cây đào, mận, chè... kết hợp chăn nuôi góp phần nâng cao đời sống nhân dân”.

Ông Lại Như Sơn, Bí thư chi bộ bản Chiềng Yên (điểm tái định cư bản Hôm) xã Chiềng Cọ, TP Sơn La phấn khởi cho biết: “Đời sống vật chất, tinh thần của bà con vùng tái định cư đã được nâng cao. Giao thông thuận tiện tạo điều kiện giao lưu hàng hóa để phát triển kinh tế địa phương. Diện mạo quê hương trên vùng đất mới đã khởi sắc về mọi mặt. Riêng bản Chiềng Yên tính đến năm 2015 cả bản đã có 30 em học sinh đỗ vào các trường đại học, cao đẳng. Đó được xem là niềm vui lớn nhất của nhân dân kể từ khi về nơi ở mới”.