Diễn đàn cấp cao về Năng lượng 2020: Phát triển bền vững năng lượng Việt Nam

Giữ vai trò trọng yếu và có tính tiên phong

Nhằm triển khai thực hiện Nghị quyết số 55 của Bộ Chính trị về "định hướng phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2023, tầm nhìn đến năm 2045", góp phần thúc đẩy công tác thể chế hoá các chủ trương của Đảng, sớm đưa Nghị quyết 55 vào cuộc sống, Diễn đàn cấp cao về Năng lượng 2020 diễn ra hôm nay, ngày 22/07/2020, tại Hà Nội, do Ban Kinh tế Trung ương và Chính phủ đã đồng chủ trì.

Năng lượng là ngành kinh tế - kỹ thuật giữ vai trò trọng yếu và có tính tiên phong, làm nền tảng phục vụ phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Phát triển năng lượng là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược quan trọng để thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Bên cạnh đó, phát triển năng lượng còn gắn chặt chẽ với những hoạt động về chính trị - ngoại giao, bảo đảm quốc phòng, an ninh và bảo vệ môi trường sinh thái.

Nhận thức được tầm quan trọng và ý nghĩa đó của ngành năng lượng, Đảng, Nhà nước đã có nhiều chủ trương và chính sách phát triển năng lượng, điển hình là Nghị quyết số 18, ngày 25/10/2007 của Bộ Chính trị khoá X về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2050 và Kết luận số 26, ngày 24/10/2003 của Bộ Chính trị khoá IX về Chiến lược và quy hoạch phát triển ngành điện lực Việt Nam.

Sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 18 và 15 năm thực hiện Kết luận 26, Bộ Chính trị đã giao Ban Kinh tế Trung ương chủ trì, phối hợp Bộ Công Thương và các bộ, ngành, cơ quan liên quan xây dựng Đề án tổng kết để ban hành một Nghị quyết mới, phù hợp với yêu cầu và bối cảnh phát triển mới.

Qua tổng kết cho thấy, trong thời gian qua, ngành năng lượng nói chung và ngành điện lực nói riêng đã có bước phát triển nhanh, tương đối đồng bộ trong tất cả các phân ngành, lĩnh vực năng lượng; đã bám sát định hướng và hoàn thành cơ bản các mục tiêu cụ thể đề ra.

Ngành năng lượng trở thành ngành kinh tế năng động, đóng góp rất quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh tại nhiều địa phương và đất nước.

Tuy vậy, ngành năng lượng nước ta vẫn còn nhiều hạn chế, yếu kém, vì vậy, trên cơ sở Đề án tổng kết, Ban Kinh tế Trung ương đã tham mưu Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 55-NQ/TW, ngày 11/2/2020 về "Định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045".

Sau khi được ban hành, với những quan điểm mới, mạnh mẽ và đột phá về phát triển năng lượng quốc gia, Nghị quyết 55 đã nhận được nhiều đánh giá tích cực từ các tổ chức và cộng đồng doanh nghiệp cả trong nước và quốc tế; tạo sự hưởng ứng và đồng thuận mạnh mẽ trong toàn hệ thống chính trị.

Thị trường năng lượng cạnh tranh phát triển chưa đồng bộ

Phiên toàn thể Diễn đàn cấp cao có quy mô lớn với sự tham gia trực tiếp của hơn 300 đại biểu lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương, cộng đồng doanh nghiệp trong nước, các đại sứ quán, hiệp hội doanh nghiệp nước ngoài, các diễn giả quốc tế và trong nước tại Hội trường và khoảng gần 1.500 đại biểu tham gia tại 63 điểm cầu tại các tỉnh, thành phố trong nước và 30 điểm cầu quốc tế.

Phiên toàn thể tập trung vào Chương trình hành động của Chính phủ triển khai thực hiện Nghị quyết 55; một số phát biểu về kinh nghiệm phát triển các phân ngành năng lượng của các Đại sứ, Tổ chức nước ngoài.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn cấp cao, đồng chí Nguyễn Văn Bình, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương đã khái quát tình hình phát triển năng lượng quốc gia trong giai đoạn 10 năm qua; theo đó, ngành năng lượng nói chung và ngành điện lực nói riêng đã có bước phát triển nhanh, tương đối đồng bộ trong tất cả các phân ngành, lĩnh vực năng lượng; đã bám sát định hướng và hoàn thành cơ bản các mục tiêu cụ thể đề ra.

Ngành năng lượng trở thành ngành kinh tế năng động, đóng góp rất quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh tại nhiều địa phương và đất nước.

Tuy vậy, ngành năng lượng nước ta vẫn còn nhiều hạn chế, yếu kém. Mục tiêu bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia còn nhiều thách thức; các nguồn cung trong nước không đủ đáp ứng yêu cầu, phải nhập khẩu năng lượng ngày càng lớn; nhiều dự án điện bị chậm so với quy hoạch, kế hoạch; một số chỉ tiêu bảo đảm an ninh năng lượng đang biến động theo chiều hướng bất lợi. Công tác quản lý, khai thác nguồn tài nguyên năng lượng còn nhiều hạn chế.

Hiệu quả khai thác, sử dụng năng lượng còn thấp. Thị trường năng lượng cạnh tranh phát triển chưa đồng bộ, thiếu liên thông giữa các phân ngành, giữa phát điện với truyền tải điện; độc quyền Nhà nước còn cao; chính sách giá năng lượng còn bất cập, chưa hoàn toàn phù hợp với cơ chế thị trường, chưa tách bạch với chính sách an sinh xã hội.

Vì vậy, sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 55-NQ/TW, ngày 11/2/2020 về "Định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045" với những quan điểm mới, mạnh mẽ và đột phá về phát triển năng lượng quốc gia, Nghị quyết 55 đã nhận được nhiều đánh giá tích cực từ các tổ chức và cộng đồng doanh nghiệp cả trong nước và quốc tế; tạo sự hưởng ứng và đồng thuận mạnh mẽ trong toàn hệ thống chính trị.

Trong Thư khuyến nghị về vấn đề chuyển đổi bền vững ngành năng lượng tại Việt Nam đề ngày 2/6/2020, được đồng ký bởi Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam và Điều phối viên thường trú Liên Hiệp quốc tại Việt Nam thay mặt nhóm 16 vị Đại sứ là các thành viên của Nhóm không chính thức các Đại sứ về Hợp tác phát triển (IAGDC) gửi đến Thủ tướng Chính phủ và cùng một số đồng chí lãnh đạo khác đã đánh giá:

"Nghị quyết 55 của Bộ Chính trị đã được ban hành hết sức kịp thời, tạo bước đột phá về phát triển ngành năng lượng quốc gia, giành ưu tiên cao hơn cho việc sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới và năng lượng sạch", "Nghị quyết này đã được cụ thể hóa bằng các chính sách đầy tham vọng nhằm thực hiện các mục tiêu trên, đồng thời bằng các biện pháp ngắn chặn các nhà đầu tư đi ngược lại mục tiêu này".

Chiều cùng ngày đã diễn ra 04 phiên hội thảo chuyên đề lớn, thu hút sự quan tâm của nhiều chuyên gia và các nahf quản lý, bàn về Phát triển điện gió trong chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Phát triển năng lượng mặt trời và các năng lượng mới trong chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam, mốc thời gian trong các Hội thảo đều xác định đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045.