Di cư lao động Châu Âu và cơ hội cho lao động Việt Nam

Hội thảo được tổ chức trực tiếp và trực tuyến với hơn 200 đại biểu tham dự, trong đó có lãnh đạo của Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp, Cục Quản lý lao động ngoài nước, đại diện của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ), Phòng Công nghiệp Thương mại Đức (AHK) và các hội viên của Hiệp hội Giáo dục nghề nghiệp và Nghề công tác xã hội Việt Nam.

Năm 2023, mục tiêu của Việt Nam đưa khoảng 110.000 lao động đi làm việc ở nước ngoài.Trong đó, mục tiêu hướng đến là tiếp tục giữ vững các thị trường truyền thống và mở rộng để tăng dần số lượng lao động Việt Nam đi làm việc tại một số quốc gia châu Âu, đặc biệt là thị trường Đức trong các ngành nghề mới với công việc ổn định, thu nhập cao.

Theo thống kê của Bộ LĐ-TB&XH, trong 6 tháng đầu năm 2023, cả nước đã đưa 72.294 lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng (trong đó có 25.093 lao động nữ), đạt 65,7% kế hoạch năm và gấp hơn 1,55 lần so với cùng kỳ năm ngoái.

Nhận định về cơ hội cho lao động Việt tại thị trường Đức và châu Âu, ông Nguyễn Gia Liêm, Phó Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước cho biết, hiện nay, nhiều lao động trẻ Việt Nam đã tham gia chương trình du học nghề. Rất nhiều người đã tốt nghiệp ra trường, được ký hợp đồng làm việc chính thức, được hưởng mức lương cao. Để giữ chân ngươi lao động, Đức đưa ra chính sách có thể ký hợp đồng làm việc không thời hạn, được định cư và bảo lãnh người thân khi đáp ứng được các yêu cầu của Đức, giúp người lao động ổn định và phát triển sự nghiệp tại nền kinh tế lớn nhất Liên minh châu Âu này.

“Di cư lao động trong thời gian tới hướng đến những thị trường chất lượng, thu nhập cao, trọng tâm là các nước phát triển ở châu Âu. Về chất lượng, sẽ tăng dần số lao động qua đào tạo bài bản, ít nhất phải đào tạo 6 tháng trở lên, nâng dần tỉ lệ qua đào tạo từ 60% lên 80% vào năm 2025, tiến tới toàn bộ người đi nước ngoài lao động phải được đào tạo bài bản", ông Liêm nhấn mạnh.

“Có một thực trạng là, đa số học sinh, sinh viên trường nghề chỉ thích học nghề và giỏi nghề nhưng ngoại ngữ lại không được. Nhưng muốn du học nghề, các em phải đạt trình độ ngoại ngữ. Một trong những cách đạt trình độ ngoại ngữ mong muốn là tìm học ở những trung tâm đào tạo ngoại ngữ uy tín, dành cho các em”, ông Trần Mạnh Thắng, Tổng giám đốc Công ty CP GHW Hà Nội thông tin.

Để khắc phục tình trạng học sinh, sinh viên giỏi tay nghề những yếu ngoại ngữ, Trường CĐ Điện tử Điện lạnh Hà Nội đang áp dụng mô hình đào tạo ngoại ngữ homestay. Theo đó, "bên cạnh việc học ngoại ngữ, các em được học lịch sử - địa lý, phong tục - lễ hội, lối sống - ẩm thực. Bên cạnh đó, các em còn được tư vấn cẩn thận để lựa chọn ngành nghề phù hợp với tâm tư, nguyện vọng của các em. Điều này không chỉ giúp sinh viên nắm vững kiến thức Tiếng Đức một cách hiệu quả mà còn giúp họ phát triển các kỹ năng giao tiếp, tự tin và định hướng nghề nghiệp một cách rõ ràng", TS. Trần Xuân Ngọc, Hiệu trưởng Trường CĐ Điện tử Điện lạnh Hà Nội cho biết.

Đức và nhiều quốc gia ở châu Âu không tiếp nhận lao động phổ thông từ nước ngoài nhưng sẵn sàng trả lương, miễn phí đào tạo để có được lao động tay nghề theo tiêu chuẩn đào tạo của họ. Tại Đức, những ngành nghề những ngành nghề đang thiếu hụt lao động lành nghề gồm gồm: Điều dưỡng, xây dựng, nhà hàng - khách sạn, cơ khí, điện tử, chế biến thực phẩm... Tùy ngành nghề mà người lao động được đào tạo từ 2 đến 3 năm theo hệ thống đào tạo nghề kép 30% học lý thuyết tại cơ sở đào tạo; 70% học thực hành tại doanh nghiệp... để khi tốt nghiệp, họ có thể làm việc ở doanh nghiệp mình được đào tạo thực hành. Đây là mô hình đào tạo nghề kép của Đức nổi tiếng trên thế giới.

Bên cạnh du học nghề, công nhận trình độ, văn bằng một phần hay toàn phần những ngành nghề mà Đức cho phép cũng đang là điểm nhấn của thị trường lao động rộng lớn này. Những cử nhân điều dưỡng, kỹ sư cơ khí, xây dựng  cũng có thể có cơ hội làm việc tại Đức sau khi trình độ, văn bằng được công nhận tương đương toàn phần. Những người có văn bằng, trình độ được công nhận tương đương một phần thì mới phải học bổ sung để được công nhận tương đương toàn phần theo yêu cầu của Đức để đủ tiêu chuẩn đầu ra, đủ điều kiện làm việc. Tất nhiên, tiếng Đức vẫn là yêu cầu cao nhất đối với người lao động nước ngoài muốn làm việc tại quốc gia này.